From Wikipedia, the free encyclopedia
An Karakalpak (Karakalpak: Qaralqalpaq tili) iyo an sarong tataramon na Turkiko pigtataram kan mga Karakalpaks sa Karakalpakstan. Pigbabanga iyan sa duwang diyalekto, Amihanan-subangan na Karakalpak asin Habagatan-solnopan na Karakalpak. Nag-uswag iyan kaiba an Noghai asin an kataraid na Kazakh languages, na minarkahan kan impluwensya kan duwang naunambitan na. Typologically, an Karakalpak nabibilang sa mga Kipchak na sanga nin mga tataramon na Turkiko, kaya baga haranihon sa asin halangkaw an pagkasirinabutan sa Kazakh asin Noghai.[2][3][4]
Karakalpak | |
---|---|
Qaraqalpaq tili, Қарақалпақ тили, قاراقالپاق تىلى | |
Karakalpak sa mga Iskriturang Latin, Siriliko, asin sa Perso-Arabiko Nastaliq. | |
Subong sa | Uzbekistan, Kazakhstan, Turkmenistan |
Rehiyon | Khwarazm |
Subong | Karakalpaknon |
Subong na mga parataram | 583,410 (2010)[1] |
Turkiko
| |
Alpabetong Karakalpak (Latin, Siriliko, Iskriturang Arabiko) | |
Opisyal na kamugtakan | |
Opisyal na tataramon sa | Karakalpakstan (Uzbekistan) |
Mga kodigo nin tataramon | |
ISO 639-2 | kaa |
ISO 639-3 | kaa |
Glotologo | kara1467 |
An mapa na nagpapahiling kan mga kinamumugtakan kan Karakalpak (pula) sa Uzbekistan | |
Nasusurat an Karakalpak sa Arabiko asin Alpabetong Persyano sagkod 1932, nasurat sa Iskriturang Latin poon 1928 sagkod 1940, pagkatapos naipamidbid an Siriliko. Sa pagsunod kan katalingkasan nin Uzbekistan kadtong 1991, ginibo an desisyon tanganing butasan an Siriliko asin magbalik sa Alpabetong Latin. Mantang an paggamit kan Iskriturang Latin, laganap na ngunyan sa Tashkent, padiitdiit pa nanggad an pagpapabisto kaini sa Karakalpakstan .[5]
Pinapahiling sa ibaba an mga alpabetong Siriliko, Latin, asin Arabiko na igwang katampad na pagsasaladawan sa IPA. An mga letrang Siriliko na daing representasyon sa alpabetong Latin, minarkahan nin mga asterisk. An mga huring pagbabago sa bagong alpabeto kan Karakalpak, hinaman kaidtong 2016: imbes na mga titik na may kudlit, mga titik na may mga akyut an ipinamidbid.[6]
Siriliko | Latin | Arabiko | IPA |
---|---|---|---|
Аа | Aa | ا / ـا | /a/ |
Әә | Áá | ە / ـە | /æ/ |
Бб | Bb | ب | /b/ |
Вв | Vv | ۋ | /v/ |
Гг | Gg | گ | /ɡ/ |
Ғғ | Ǵǵ | ع | /ɣ/ |
Дд | Dd | د | /d/ |
Ее | Ee | ە / ـە | /e/ |
Ёё* | yo | یو | /jo/ |
Жж | Jj | ج | /ʒ/ |
Зз | Zz | ز | /z/ |
Ии | Ii | ى / ىـ | /i/ |
Йй | Yy | ي / يـ | /j/ |
Кк | Kk | ك | /k/ |
Ққ | ق | /q/ | |
Лл | Ll | ل | /l/ |
Мм | Mm | م | /m/ |
Нн | Nn | ن | /n/ |
Ңң | Ńń | ڴ | /ŋ/ |
Оо | Oo | و | /o/ |
Өө | Óó | و | /œ/ |
Пп | Pp | پ | /p/ |
Рр | Rr | ر | /r/ |
Сс | Ss | س | /s/ |
Тт | Tt | ت | /t/ |
Уу | Uu | وُ | /u/ |
Үү | Úú | وُ | /y/ |
Ўў | Ww | ۋ | /w/ |
Фф | Ff | ف | /f/ |
Хх | Xx | ح | /x/ |
Ҳҳ | Hh | ه / هـ | /h/ |
Цц | Cc | تس | /ts/ |
Чч | Ch;ch | چ | /tʃ/ |
Шш | Sh;sh | ش | /ʃ/ |
Щщ* | sch | شش | /ʃtʃ/ |
Ъъ* | |||
Ыы | Íı | ى / ىـ | /ɯ/ |
Ьь* | |||
Ээ | Ee | ە / ـە | /e/ |
Юю* | yu | يوُ | /ju/ |
Яя | ya | يا | /ja/ |
Bago an 2009, sinusurat an C bilang TS; an I asin Í, sinusurat sa patuldok asin daing-tuldok na I.[7]
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.