From Wikipedia, the free encyclopedia
Somalia, amtle engl. Federal Republic of Somalia, is a Land õn n Hiarl vo Afrika. In n Westn stousst s af Ethiopia, in n Noadwestn af Djibouti[1], in n Noadn af n Gulf of Aden, in n Oustn af n Indischn Ozean un in n Sidwestn af Kenya. Somalia houd dej omlenganna Gstodnlinia zen Festland vo Afrika.[2] Es Terrain bstejt hapsechli as Plateaus, Eemman u Beaḡ.[3] Es ganz Joua herscht a woams u hitzes Klima mid periodischnan Monsunwindnan un schwonkatna Rengfell.[4]
Somalia houd a gschetzta Bvelkaring vo umma 15 millionna Leit[5][6] un is bschrim woan aswej es am mejran kulturell homogenna Land z Afrika.[7][8] Umma 85% vo dej Leit duat san ethnisch Somalis,[3] d wou historisch in n Noadn von n Land glebt hom. Ethnischa Mindahatn konzentrian se af n Siḏn.[9] Amtssprounchn han Somali un Arabisch.[3] D Iwazol vo d Leit san Muslimm,[10] vo dej wou d mejran Sunnitn han.[11]
I da Antikn is Somalia a wichtes Hanḏlszentrum gweng.[12][13] Vill moina, es mythnhafta alta Puntland warad duatn gleng.[14][15][16] I da Zeid von n Mittlolta houd s a poa Somali-Reichh gem, d wou en Hannl vo da Region dominiad hom, doudadrunta es Ajuran-Sultanat, es Sultanat vo Adal un es Geledi-Sultanat.
In n spaadn 19. Jh. san d Somalischn Sultanatt vo Italjen, Grouss Britannjen u Etiopia kolonialesiad woan.[3][17] D Italjena hom d Koloni Italjenisch Somaliland darricht.[18][19] I da Iid-, som. Ciid, u da Nugaal-Region[20] houd en Sayid Mohamed sa Dervish-Bwegung dafolgreich Etiopjen, Italjen u Grouß Brittanjen veja mol zruggschlong un õ s Gstod[21] zruggdrenga kinna, bvua dass s i da Somaliland Kampanje vo 1920 bsigt woan san.[22] Italja hod d Macht in n Noadoustn, i da Mittn, u nou aa i d sidlinga Regionna daglengt, nou dem dass da Krejḡ genga s Majeerteen Sultanat un es Sultanat vo Hobyo 1927 dafolgreich gweng is.[19] 1960 san dej zwoa Regionna, es von ej britisch-bsetzta Somaliland in n Noadn un es von ej italjenisch-bsetzta Somalia in n Oustn, za Somalischn Repablik unta oana Reḡiring zammfejad woan.[23]
Da Iawast Revoluzionsrout houd se 1969 d Macht gschnappt u d Somali Democratic Republic asgrouffn, dej wou 1991, 22 Jouana spaada, min Õfang von n Somalischn Birḡakrejḡ, zammbrochn is. Danou san d mejrann Regionna zen Gwoanats- u zen religjesn Recht zruggkeart. I d frejan 2000a san prowisorischa Bundesbeheadn gschaffn woan. D prowisorische nazionala Reḡiring, engl. Transitional National Government (TNG), hod ma um 2000, dej prowisorischa federala Reḡiring, engl. Transitional Federal Government (TFG), dej wou dej Somalischn Streitkreftt widaheastellt, um 2004 gschaffn.[3][24] 2006 hod d TFG d Kontroll iwa n gresstn Toall vo d sidlinga Konfliktregionna vo da nei furmiatn Union vo islamischn Grichtnan, engl. Islamic Courts Union (ICU). Dej ICU is nou zafolln u radikalere Gruppn hom se õgsplittat, wej d Al-Shabaab, d wou genga d TFG u da Afrikanischn Union irnane AMISOM-Truppn um d Region kempft.[3]
In n Summa 2012 hom d Rebelln d mejrann Regionna valounan ghobt un es Trachtn nou permanentnan demokratischn Instituzionnan is lousganga.[25] A neia prowisorischa Vafassing is in n August 2012 virakumma,[26][27] dej wou Somalia zarana Federazion gmacht houd.[28] In n gleichn Mounad is d Bundesreḡiring vo Somalia furmiad[29] u da Widaafbau z Mogadischu õghebt woan.[25][30] Somalia houd en informelln Wiatschoftssektor pfoltn, da wou ned zletzt i da Vejchawiatschoft, da Hilf duach d Vawondtn in n Asland u da Telekommunikazion fousst.[3][31] Somalia is a Mitglid vo d Vaointn Nazionna, vo da Arabischn Liga, vo da Afrikanischn Union, vo da Bwegung vo d Blockfrein Stootn, u vo da Organisazion fia Islamische Zammoawat.
.jpg)
.jpg)
(023).jpg)
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
