үтә бейек йорт From Wikipedia, the free encyclopedia
Үтә бейек йорттар (ингл. skyscraper) — кешеләргә йәшәү һәм хеҙмәт урындары булдырыу өсөн төҙөлгән донъялағы иң бейек йорт-биналар, манаралар.
Уларҙың минималь бейеклеге күпме булырға тейешлеге бөгөн дә бәхәс тыуҙыра. АҠШ һәм Европала минималь бейеклеге 150 м йәки 500 фут булған йорттарҙы үтә бейектәр рәтенә индерәләр[1].
300 метрҙан бейек биналар үтә бейек йорттар тип атала[2].
Иң бейек йорттарҙың бейеклеген иҫәпләгәндә теле— һәм радиоманаралар оҙонлоғо бында кермәй.
Бина бейеклеген үлсәүҙәге өс критерий:
Төп критерий булып — 1-се тора.
19-сы быуатҡа ҡәҙәре бейек биналар һирәк төҙөлгән.
2011 йылдың октябренә донъяла 150 метрҙан бейек 2490 бейек ҡоролма иҫәпләнә[3].
Иң беренсе бейек ҡоролма булып 1985 йылда төҙөлгән Чикаголағы The Home Insurance Building иң бейек бина һанала. Ул 1931 йылға хәтле була. Башта ул 42 метрлы һәм 10 ҡатлы булып төҙөлә, ә 1891 йылда тағын ике ҡат өҫтәлә (бейеклеге 55 метрға етә). Проект авторы — Уильям Ле Барон Дженни. Ул бина төҙөүҙә беренсе булып каркастар ҡуллана.
| Исеме | Ҡала | Бейеклеге, м | Ҡаттар | Төҙөлөү йылы |
|---|---|---|---|---|
| Бурдж Халифа |  Дубай | 828 | 163 | 2009 |
| Шанхай башняһы |  Шанхай | 632 | 128 | 2014 |
| Абрадж аль-Бейт |  Мәккә | 601 | 120 | 2012 |
| Халыҡ-ара сауҙа үҙәге 1 |  Нью-Йорк | 541,3 | 104 | 2013 |
| Тайбэй 101 |  Тайбэй | 508 | 101 | 2004 |
| Шанхай бөтә донъя сауҙа үҙәге | Шанхай | 492 | 101 | 2008 |
| Халыҡ-ара коммерция үҙәге |  Гонконг | 484 | 108 | 2010 |
| Петронас-1 |  Куала-Лумпур | 452 | 88 | 1997 |
| Петронас-2 | Куала-Лумпур | 452 | 88 | 1997 |
| Наньцзин Гринлэнд аҡса үҙәк | Нанкин | 316,6 | 66 | 2010 |
| Континент | Исеме | Ҡала | Бейеклеге, м | Ҡаттар | Төҙөү йылы | |
| Австралия һәм Океания | Q1 |  Австралия, Голд-Кост | 323 | 78 | 2005 | |
| Азия | Дубай манараһы | , Дубай | 828 | 163 | 2009 | |
| Африка | Карлтон Сентр Офис Тауэр (инг.)баш. |  КАР, Йоханнесбург | 223 | 50 | 1973 | |
| Европа | Меркурий Сити Тауэр |  Рәсәй Федерацияһы, Мәскәү | 339 | 75 | 2013 | |
| Төньяҡ Америка | Халыҡ-ара сауҙа үҙәк 1 | АҠШ, Нью-Йорк | 541,3[4] | 105 | 2013 | |
| Көньяҡ Америка | Парке Сентраль Торре Эсте (инг.)баш. | .svg){kind=small} Венесуэла, Каракас | 225 | 56 | 1979 |
| Исеме | Төҙөлөү йылы | Ҡала | Статусы | Бейеклеге (м) | ҡаттары | |
| Хоум-иншуранс-билдинг | 1885 | АҠШ Чикаго | 1931 йылда емерелә | 55 | 12 | |
| Уорлд билдинг | 1890 | АҠШ Нью-Йорк | 1955 йылда емерелә | 94 | 20 | |
| Манхэттен Лайф иншуренс билдинг (инг.)баш. | 1894 | АҠШ Нью-Йорк | 1930 йылда емерелә | 106 | 18 | |
| Парк Роу билдинг (инг.)баш. | 1899 | АҠШ Нью-Йорк | әле лә бар | 119 | 30 | |
| Зингер билдинг (инг.)баш. | 1908 | АҠШ Нью-Йорк | 1968 йылда емерелә | 187 | 47 | |
| Метрополитан Лайф Тауэр | 1909 | АҠШ Нью-Йорк | әле лә бар | 213 | 50 | |
| Вулворт билдинг | 1913 | АҠШ Нью-Йорк | әле лә бар | 241 | 60 | |
| Трамп билдинг | 1930 | АҠШ Нью-Йорк | әле лә бар | 283 | 71 | |
| Крайслер билдинг | 1930 | АҠШ Нью-Йорк | әле лә бар | 319 | 77 | |
| Эмпайр Стейт билдинг | 1931 | АҠШ Нью-Йорк | әле лә бар | 381,3 | 102 | |
| Бөтә донъя сауҙа үҙәге (1-се манара) | 1972 | АҠШ Нью-Йорк | 2001 йылда емерелә | 417 | 110 | |
| Сирс-Тауэр (хәҙер Уиллис-тауэр) | 1973 | АҠШ Чикаго | әле лә бар | 443,2 | 110 | |
| Петронас-Тауэрс | 1998 | Малайзия Куала-Лумпур | әле лә бар | 451,9 | 88 | |
| Тайбэй 101 | 2004 | Ҡытай Республикаһы Тайбэй | әле дә бар | 508 | 101 | |
| Бурдж Халифа | 2009 | Дубай | әле дә бар | 828 | 163 | |
.JPG)
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
