Венгрия һынлы сәнғәт музейы (Будапешт)

Һынлы сәнғәт музейы (Будапешт, мадьярса  Szépművészeti Múzeum) — Венгриялағы сит ил һынлы сәнғәте музейы. Венгр сәнғәте өлгөләрен Венгрия милли галереяһында күрергә була.

Һынлы сәнғәт музейы (Будапешт) Szépművészeti Múzeum
Логотип
Асылған ваҡыты	1906[1]
Сайт	szepmuveszeti.hu mfab.hu
Һынлы сәнғәт музейы (Будапешт) Викимилектә

Тарихы

Музей 1896 йылда ойошторолған, ун йылдан һуң асылған, яңы классика стилендәге Батырҙар майҙанында бинала урынлашҡан здании. Был бина архитектороҙар Альберт Шикеданц һәм Фюлёп Херцог проекты буйынса Мючарнок күгәҙәмә залына ҡаршы яҡта төҙөләгән.

Төп экспозиция алты бүлектән тора:

• Боронғо Мысыр бүлеге — уның төп өлөшө венгр египтологы Эдуард Малер (1857—1945) йыйған шәхси коллекцияһынан тора.
• Антика сәнғәте бүлеге — Мюнхен коллекционеры Пауль Арндт йыйған сәнғәт өлгөләре.
• Австрия менән Германия ағас скульптура өлгөләре. Бында XVI быуатта Леонардо да Винчи һүрәттәре буйынса эшләнгән бронза статуэтка тамашасыларҙы йәлеп итә.
• Графика һәм гравюры бүлегендә Рембрандттың 15 эше, Гойяның 200 эше һәм Леонардо да Винчиның «Ангиари янындағы алыш» картинаһына (фреска) әҙерлек барышында эшләнгән һүрәте ҡуйылған.
• Яңы оҫталар галереяһында романтиктар һәм импрессионистар — Делакруа, Роден, Моне, Мане һәм Сезанн.
• Элекке оҫталар галереяһы бигерәк тә портрет жанрындағы картиналарға бай. Экспозицияла кенәз Эстерхазиҙарҙың коллекцияһынан 700-гә яҡын элекке оҫталар картинаһы. Музей ойошторғанда уларға тағы Буда замогынан һәм граф Зичиҙар биләмәләренән килтерелгән картиналар ҡушылған. Сәнғәт һөйөүселәр билдәһеҙ M. S. исемле рәссамдың Банска Штьявництағы Изге Ғиффәтле Мария сиркәүенең алтарь өлөшө өсөн яҙылған полиптриптихы менән таныша ала. Голландия рәссамы Корнелис де Мандың «Шахматистар» көнкүреш картинаһы шахмат темаһын үҙенсәлекле итеп аса, ул 1871 йылда музей өсөн һатып алынған.

• Старые мастера Будапештской галереи
• 
  Мастер M. S.. Встреча Марии и Елизаветы, 1506
• 
  Джентиле Беллини
• 
  Альбрехт Дюрер
• 
  Рафаэль
• 
  Джорджоне
• 
  Тициан
• 
  Брейгель
• 
  Артемизия Джентилески
• 
  Корнелис де Ман. Шахматисты, 1670 йыл тирәһе

Музей сит ил сәнғәте өлгөләрен күрһәтеү экспозицияһы итеп ойошторолһа ла, венгр скульпторы Виктор Вазарели уға үҙенең бик күп эштәрен бүләк итә. Улар Обудала (Будапешт) Зинчи биләмәһендә ҡуйылған.

Һынлы сәнғәт музейы ваҡытлы күргәҙмәләр ойоштора, уларҙа, мәҫәлән, Лувр кеүек бөтә донъяға билдәле музейҙар үҙ коллекцияларын күрһәтә.

Иҫкәрмәләр

1. ROR Data — v1.19 — 2023. — doi:10.5281/ZENODO.7644942

Әҙәбиәт

• Венгрия. Издательство «Вокруг света», 2009 ISBN 978-5-98652-226-5
• Михаэль Херл. Будапешт. Издательство Polyglott, 1996 ISBN 5-88395-021-3

Һылтанмалар

• Официальный сайт (инг.) (венг.)
• [ Музей изобразительных искусств (Будапешт)] — Ҙур совет энциклопедияһында мәҡәлә