From Wikipedia, the free encyclopedia
Microsoft Corporation ( ҡыҫҡ. MS; «Microsoft корпорацияһы» — ингл.; «ма́йкрософт корпоре́йшн»[36] тип уҡыла) — төрлө-төрлө хисаплау техникаһы (шәхси һанаҡтар, уйын ҡушылмалары, кеҫә шәхси һанағы, кеҫә телефоны һ.б.) өсөн проприетар программа тәьминәте етештереүсе, әлеге осорға донъяла иң киң ҡулланыла торған Windows операцион системаһын эшләгән трансмилли компания.
Компанияның бүлексәләре шулай уҡ Xbox уйын консолдәре, шәхси һанаҡтар өсөн кәрәк-яраҡ (клавиатура, төрткө һ.б.[37]) етештерә. 2012 йылдан Surface планшет һанағын сығара. Microsoft продукцияһы донъяның 80-ләп илендә һатыла, программалары 45-тән ашыу телгә тәржемә ителгән.
2014 йылдың 5 июненә корпорацияла 127104 кеше эшләй.[38]
Рәсәйҙә 1992 йылдың ноябренән Microsoft вәкиллеге (2004 йылдың июленән — «Майкрософт Рус» ЯСЙ[36]) бар.
2002 йылғы ярашыу килешеүе һөҙөмтәһендә Microsoft суд күҙәтеүе аҫтында тора[39].
Microsoft Corporation. Логотиптар тарихы | |
---|---|
Логотип | Йыл |
Microsoft 1982 йылдың 26 авгусында USPTO-ға ошо логотипты теркәтергә ғариза бирә һәм уны 1987 йылға тиклем файҙалана[40]. | |
Скотт Бейкер төшөргән логотип 1987 йылдан 2006 йылғаса файҙаланыла, уға яҙылған лозунг - «Бөгөн ҡайҙа барғығыҙ килә?»[41][42] | |
Microsoft был логотипты 2006 — 2011 йылдарҙа ҡуллана. Рәсәйҙә уның слоганы - «Һеҙҙең һәләттәр. Беҙҙең илһам.» | |
«Артабан ни булһа ла булыр» тигән лозунг менән йөрөтөлә (2011—2012). | |
«Цифрлы технологиялар донъяһы»н кәүҙәләндерә[43]. |
Компания тарихы 1975 йылда баш ала, ул саҡта Гарвард студенттары Билл Гейтс менән Пол Аллен, 1975 йылдың 1 ғинуарында «Popular Electronics (ингл.)» журналында Altair 8800 тигән яңы шәхси һанаҡ тураһында мәҡәлә уҡығандан һуң уның өсөн Basic тел интерпретаторы яҙа. 1 февралдә был һанаҡты етештереүсе Micro Instrumentation and Telemetry Systems (MITS) компанияһы менән Basic'ты Altair өсөн ҡулланыу тураһында лицензиялы килешеүгә ҡул ҡуйыла. Үҙҙәренең компанияһын улар "Аллен һәм Гейтс" тип атарға итәләр ҙә, был исем юридик компанияға барыр ине, тигән фекергә киләләр. Пол Micro-Soft (microprocessors һәм software ҡыҫҡартып алынған) тип атарға тәҡдим итә. Беренсе йылды өс кешенән торған яңы компания $16 005 әйләнеш менән тамамлай (сағыштырыу өсөн: 2000 йылда корпорацияның һатыуҙан килеме $25,3 млрд, ә килеме $7,3 млрд-тан ашыу тәшкил итә).
1980-се йылдар башында компанияны нигеҙләгән икәүҙең юлдары айырыла: Аллендың хәтирәләре буйынса, ул бөтә ғүмерен Microsoft'ҡа бағышларға теләмәй, Гейтс иһә эшкә сума[44].
1983 йылда Аллен Microsoft'тан китә, акцияларының һәр береһен $10 менән һата[44]. Был килешеү һөҙөмтәһендә ул донъялағы иң бай кешеләр иҫәбенә инә: 2011 йылда ул Forbes журналы исемлегендә $13 млрд капитал менән 57-се урынды биләй[45].
2011 йылға тиклемге осорҙоң иң эре килешеүе — Microsoft'тың интернет-реклама менән шөғөлләнеүсе aQuantive корпорацияһын һатып алыуы.
2008 йылда Microsoft $48 млрд-ҡа Yahoo!'ны ҡулға төшөрөргә тырышып ҡарай, ләкин уның миноритар акционерҙары ҡаршы булыу сәбәпле ниәт бойомға ашмай[46].
2011 йылда корпорация интернет-телефонияға махсуслашҡан Skype Limited компанияһын $8,5 млрд.-ҡа һатып ала.
2013 йылдың сентябрендә Microsoft финдарҙың Nokia'һының кеҫә телефондары етештереүсе һәм хеҙмәтләндереүсе Devices & Services бүлексәһен 5,44 млрд евроға алырға йыйыныуын белдерә. Килешеү 2014 йылдың 24 апрелендә ғәмәлләшә[47].
2014 йылдың сентябрендә Microsoft Minecraft уйынын эшләгән Mojang AB швед компанияһын йота[48][49][50][51][52].
Microsoft акцияларының бүленеше: Билл Гейтс — 7,55 %, Стив Балмер — 4,66 %-ҡа эйә, корпорацияның башҡа менеджерҙарында — 1%-тан кәмерәк, ҡалған ҡиммәтле ҡағыҙҙар — NASDAQ: MSFT биржаһында ирекле әйләнештә. 2010 йылдың майына компанияның баҙарҙағы капиталлашыуы — $247,23 млрд[53].
Компанияның директорҙар советының башҡарма булмаған рәйесе — Джон Томпсон (John W. Thompson), баш идарасыһы (CEO) — Сатья Наделла (Satya Nadella)[54].
Microsoft корпорацияһы киң спектрлы программа һәм аппарат тәьминәте етештереүсеһе булып тора, бөтә донъяла билдәлелекте уға тәү сиратта Windows ғаиләһенә ингән операцион системалар, шулай уҡ документтар менән эшләү өсөн Microsoft Office программалары килтерә[источник не указан 455 дней]. Бөгөн корпорация ғәйәт күп төрлө продукттар етештерә: сервер программалары тупланмалары, уйындар, программалар эшкәртмәләү саралары, Xbox уйын консолдәре.
Microsoft даими рәүештә башҡа программа тәьминәте эшләнмәселәрен йота[источник не указан 455 дней]. Атап әйткәндә, Navision, Solomonruen, Great Plainsruen компанияларын һатып алды, һөҙөмтәлә, Microsoft эшмәкәрлегендә Microsoft Dynamics (әүәлерәк Microsoft Business Solutions тип атала) тигән яңы ҙур йүнәлеш барлыҡҡа килде. Рәсәйҙә был йүнәлештең өс сиселеше йөрөй: Axapta, Navision ERP-системалары һәм Microsoft Dynamics CRM мөнәсәбәттәргә идара итеү системаһы.
Microsoft Groove музыка сервисын булдырыуы тураһында белдерҙе. Ул әлеге Xbox Music сервисын алмаштыра һәм оҡшаш мөмкинлектәргә эйә: Windows Store'ҙан йырҙар һәм альбомдар йөкмәү, тректарҙы ағымлы тапшырыу, шул иҫәптән OneDrive'ҡа һәм радиоға тейәлгәндәрен (һайланған тректар, альбомдар йә башҡарыусылар нигеҙендә композицияларҙы автоматик һайлау юлы менән) йөкмәү.[55]
2010 йылда штатта 89 мең даими эшләүсе хеҙмәткәр була[56].
2006 финанс йылында һатыуҙан килеме — $44,3 млрд, саф килеме — $12,6 млрд[57].
2010 финанс йылында һатыуҙан килеме — $62,5 млрд, операцион килеме — $24,1 млрд, саф килеме — 18,8 млрд[56].
2012 йылда һатыуҙан килеме — $74 млрд, саф килеме — яҡынса $17 млрд[58].
2015 йылдың 4 финанс кварталы йомғаҡтары буйынса Microsoft һатыуҙан 22,2 млрд килем кереүе һәм 2,1 миллиард долларлыҡ зыян күрелеүе хаҡында белдерҙе.[59]
Microsoft'тың бизнес-мәҙәниәте эшләнмәселәр тирәләй төҙөлгән. Йыл һайын йәш программа тәьминәте эшләнмәселәрен йәлеп итеүгә һәм компанияла тотоуға бик ҙур аҡсалар тотонола.
Иң яҡшыларҙы ылыҡтырыу өсөн Microsoft мәктәптәрҙең өлкән класс уҡыусылары менән эш алып бара. Тармаҡҡа күберәк ҡатын-ҡыҙҙарҙы йәлеп итеү маҡсатында компания DigiGirlz көндәре һәм өлкән кластарҙа уҡыусы ҡыҙҙар өсөн йәйге лагерҙар ойоштора.
2013 йылда Microsoft АҠШ-тың иң яҡшы 100 эш биреүсеһе рейтингында 75-се урынды алды.
Компанияла кадрҙар алмашыныуы 8 % тәшкил итә. Бер вакансияға 1 млн 300 мең резюме тура килә. Microsoft'та тулыһынса түләүле оҙайлы отпуск биреү практикаһы ҡулланыла (саббатикал). 100 % медицина страховкаһы бирелә. Спортклуб картаһы түләнә. Алыҫтан тороп һәм ҡаҫҡартылған эш көнө буйынса эшләү мөмкинлеге бар[60].
Компания гомосексуалдарҙы, бисексуалдарҙы һәм трансгендерҙарҙы өҫтөн күрә, 15 йыл инде бындай кешеләрҙең махсус корпорация профсоюзы GLEAM (Gay, Lesbian, Bisexual and Transgender Employees at Microsoft) эшләй, уның 700-ҙән ашыу ағзаһы бар[61].
АҠШ-та Microsoft бер нисә дәүләт сәйәси институтын аҫрай, улар араһында — American Enterprise Institute, Cato Institute, Стратегик һәм халыҡ-ара тикшеренеүҙәр үҙәге һәм «Мираҫ» фонды. Донъяның төрлө илдәрендә, шул иҫәптән Рәсәйҙә лә, Microsoft Software Donation программаһы эш итә, компанияның рәсми сайтынан күренеүенсә[62], ул хөкүмәттеке булмаған ойошмаларға (шулай уҡ коммерцияға ҡарамаған ойошмаларға йәки NGO-ға) программа тәьминәтен түләүһеҙ биреү менән шөғөлләнә.
Microsoft 2006 йылдан бирле Сиэтлдағы гей-парадтың платина бағыусыһы булып тора[63].
Был бүлексә төп тауарҙы — Windows операцион системалар ғаиләһен етештерә. Компания барлыҡҡа килгәндән алып Windows 1.0-ҙән Windows 3.ҡа тиклем MS-DOS өсөн график тышлыҡтар; MS-DOS менән ярашыусанлыҡты мираҫ иткән Windows 95, Windows 98, Windows ME операцион системалары өсөн график тышлыҡтар; шулай уҡ NT (эн-ти́ тип уҡыла) ғаиләһенә ингән Windows NT 4, Windows 2000 (Windows NT 5.0), Windows XP (Windows NT 5.1), Windows Server 2003 (Windows NT 5.2), Windows Vista (Windows NT 6), Windows 7 (Windows NT 6.1), Windows 8 (Windows NT 6.2), Windows 8.1 (Windows NT 6.3) үҙаллы операцион системалары сығарҙы. Ошо уҡ бүлексәгә MSN интернет-сервисы, MSNBC кабелле телевидение станцияһы һәм Microsoft Slate интернет-кибете ҡарай. 1997 йылда Microsoft Hotmail'ды һатып ала, уның исеме Microsoft Hotmail тип үҙгәртелә. 1999 йылда етеҙ хәбәрҙәр менән алмашыу өсөн MSN Messenger программаһы сығарыла, ул AOL Instant Messenger популяр интернет-пейджерынан өҫтөнлөк алыу маҡсатын ҡуя.
Microsoft Visual Studio программа яҙыу һәм компиляторҙар өсөн утилиталар тупланмаһы булып тора. Был программалар тупланмаһы график интерфейс өсөн тәғәйенләнгән һәм Microsoft'тың сит китапханаларын ҡуллана.
Шулай уҡ Microsoft компанияһы Microsoft Servers (элек — Windows Server System) тигән атама аҫтында һатылыусы сервер программаларын тәҡдим итә. Уның төп өлөшө булып (ағымдағы версия) Windows Server 2012 — серверҙар өсөн операцион система тора. System Center Configuration Manager — алыҫтан тороп контролләү һ.б. кеүек төрлө сервер операциялары өсөн утилиталар йыйылмаһы — был тупланманың тағы бер мөһим программаһы булып тора.
Был бүлексәнең төп бурысы — төрлө компаниялар өсөн финанс һәм бизнес ҡушымталары эшләү. Ул компанияның Microsoft Office офис ҡушымталары рәтен сығара, уға түбәндәгеләр инә: Word (Текст процессоры), Access (Бирелмәләр базаһына идара итеү), Excel (Электрон таблицалар төҙөү), Outlook (Электрон почта һәм күмәкләп инеү рөхсәт ителгән хеҙмәттәр менән эшләү, мәҫәлән, Microsoft Exchange), PowerPoint (Презентациялар менән эшләү), Microsoft FrontPage (HTML мөхәррир).
Microsoft башҡа баҙарҙарға Windows брендын даими этәреү менән шөғөлләнә. Мәҫәлән, КПК өсөн Windows CE һәм Windows Mobile менән Windows Phone ОС идараһындағы смартфондар ижад итеү. Бүлексәнең башлығы — Робби Бах.
2013 йылдың 11 июлендә Microsoft'тың генераль директоры Стив Балмер IT-компанияны үҙгәртеп ҡороу тураһында белдерә. Корпорацияла яңы дүрт төркөм ойошторола. Беренсеһе — Терри Майерсон етәкселегендәге операцион системалар төркөмө. Икенсеһе — ҡорамалдар һәм башҡа техник тәьминәт кәрәк-ярағы етештереү буйынса Джулия Ларсон-Грин етәкселегендәге төркөм. Өсөнсөһө — Ци Лю етәкселегендә ҡушымталар һәм хеҙмәттәр күрһәтеү (Microsoft Office) менән шөғөлләнеүсе төркөм. Сатья Наделла етәкселегендәге дүртенсе төркөм «болот» технологиялары өсөн яуап бирә. Бер нисә бәләкәй төркөм дә ойошторола: перспектив тикшеренеүҙәр, маркетинг, финанс, юридик һ.б. төркөмдәр. Кадрҙарҙа ла үҙгәрештәр бар. Үҙгәртеп ҡороуҙың маҡсаты — бөтә компания өсөн берҙәм стратегия булдырыу, глобаль веб-хеҙмәттәр һәм мобиль ҡулайламалар баҙарында биләнгән урынды нығытыу[58].
Компанияға директорҙар советы идара итә, ул ун кешенән тора. Был ун кеше акционерҙарҙың йыл һайын үтә торған ултырышында һайлана. Төрлө мәсьәләләрҙе ҡарау менән түбәндәге 5 комитет шөғөлләнә: аудит (аудитҡа ҡағылышлы мәсьәләләр), компенсациялар (компания хеҙмәткәрҙәре өсөн компенсацияларҙы раҫлай), финанс (финанс мәсьәләләре), идара итеү һәм тәҡдим итеү (төрлө эске мәсьәләләр) һәм кризисҡа ҡаршы (кризистарҙы күҙаллау һәм булдырмау).
Һуңғы йылдарҙа компания ЕС-тың монополияға ҡаршы комиссияһы һәм конкуренттарының дәғүәләре буйынса яуапҡа тарттарылғылаған[64]. Һөҙөмтәлә компания Windows Media Player'ы булмаған Windows N продуктын сығарҙы, ул Windows дистрибутивына түләүһеҙ өҫтәмә булып тора.
2004 йылдың мартында Европа комиссияһы компанияны Европала программа тәьминәте баҙарындағы өҫтөнлөклө урыны менән файҙаланыуҙа ғәйепләй һәм €497 млн.-лыҡ штраф һала, Microsoft'тан сит эшләнмәселәргә, улар үҙ-ара яраша торған программалар сығара алһын өсөн, үҙ продукттары тураһында мәғлүмәттәр биреүҙе талап итә. Microsoft был ҡарарға буйһонмағас, 2006 йылдың июлендә уға 280,5 млн. евролыҡ тағы бер штраф һалына. Ошонан һуң ғына Еврокомиссияның талабы үтәлә.
2007 йылдың 13 декабрендә Норвегияның Opera Software компанияһы, Opera веб-браузеры эшләнмәсеһе, Microsoft өҫтөнән Еврокомиссияға ялыу биреүен белдерә. Opera Software үҙенең ялыуында Microsoft'тан, Windows менән бергә конкуренттарының браузерҙарын да ҡуйып йәки Internet Explorer'ҙы төп ҡуйылыштан айырып, файҙаланыусыларға браузер һайлау мөмкинлеген биреүҙе үтенә. Бынан тыш, компания Internet Explorer'ға асыҡ веб-стандарттарҙы ҡуйып сығарыу талабын ҡуя[65].
2008 йылдың 27 февралендә Европа чиновниктары тарафынан, АҠШ монополисы конкуренттарынан «күмәк эшкә кәрәкле сервер системалары эшендә ҡатнашҡан документтарға инеү өсөн нигеҙһеҙ юғары хаҡ» һорай, тип табыла, ошо сәбәпле Microsoft тағы 899 млн. евроға (ул мәлгә был Еврокомиссия тарафынан айырым компанияға һалынған иң ҙур суммалы штраф була) штраф язаһы ала[66][67][68].
2008 йылдың июлендә Microsoft Евросоюздан 2004 йылғы монополияға ҡаршы бойороҡтоң шарттарын үтәмәгән өсөн һалынған $1,35 млрд.-лыҡ штрафты ғәмәлдән сығарыуҙы үтенә. Microsoft штрафты «самаһыҙ һәм нисбәтһеҙ» тип атай, Европа комиссияһы штраф суммаһын сығарғанда күп һанлы хаталарға юл ҡуйғанлығын белдерә[69].
2009 йылдың 16 ғинуарында Еврокомиссия Microsoft корпорацияһына монополияға ҡаршы ҡануниәтте боҙоуҙа яңы ғәйепләүҙәр сығара. Еврокомиссия иҫәпләүенсә, Windows операцион системаһына Internet Explorer браузерын ҡушылма итеп беркетеп, Microsoft конкуренция тураһындағы законды боҙа.
Корпорация конкуренттарын (айырыуса Linux системаһын таратыуҙы) ентекле күҙәтә, төрлө баҫым яһау ысулдарын ҡулланып, үҙ монополияһын һаҡларға тырыша.
Microsoft үҙ продукттарының күбеһен йәшертен эшләүҙә ғәйепләнә, хатта судтарға барып еткән эштәр бар. Мәҫәлән, Google Microsoft'ты судҡа биргән саҡта үҙенең Google Desktop эшләнмәһен ғәмәлгә ашырыу өсөн Windows Vista эҙләү системаһы тураһында белешмәләр һәм башҡа бирелмәләрҙе алыу маҡсатын ҡуя.
Internet Explorer конкуренттарҙың уға оҡшаш продукттарына ҡарағанда һуңыраҡ барлыҡҡа килә (мәҫәлән, Netscape Navigator). Шуға ҡарамаҫтан, Microsoft, үҙенең Internet Explorer'ын ябыҡ технологияларға ҡушылма итеп, сит браузерҙарҙы әүҙем ҡыҫырыҡлау менән шөғөлләнә; йәнә Internet Explorer 7.0 версияһына тиклем ғәмәлләштереүҙең документлаштырылмаған үҙенсәлектәре менән сығарылды, шул арҡала версткалаусыларҙың эше ҡатмарлаша. Шунлыҡтан тик Internet Explorer'ҙа ғына эшләгән сайттар барлыҡҡа килде, улар, бәлки, әле лә барҙыр[70]. W3C стандарттары буйынса ғына эшләнгән сайттар IE8 версияһында боҙоҡло булып асыла[71].
Microsoft'ты Рәсәй Федерацияһында авторлыҡ хоҡуҡтарын боҙоусыларҙы эҙәрләгән өсөн, шулай уҡ Поносов эше буйынса ярашыу килешеүенә ҡул ҡуйырға баш тартҡан өсөн тәнҡитләйҙәр[72][73].
Microsoft'тың Office Open XML-дә (OOXML) үҙенең текст документтары форматын тағыуын да оҡшатмайҙар.
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.