ингуштарҙың милли теле From Wikipedia, the free encyclopedia
Ингуш теле (үҙатамаһы ГӀалгӀай мотт, [ʁəlʁɑj mott]? ) — ингуштарҙың милли теле, Төньяҡ Кавказда, башлыса Ингушетия Республикаһында һәм Пригородный районында, шулай уҡ өлөшләтә Европаның, Яҡын Көнсығыштың һәм Урта Азияның ҡайһы бер илдәрендә таралған. 2010 йылғы Рәсәй халыҡ иҫәбен алыу мәғлүмәттәре буйынса Рәсәйҙә ингуш телендә 444 000 кеше һөйләшә (2010).
Ингуш теле | |
Телдең үҙатамаһы |
ГӀалгӀа́й мотт |
---|---|
Илдәр | |
Регионы |
Чечня, Ингушетия, Төньяҡ Осетия — Алания, һ.б. |
Рәсми хәле | |
Идара итеүсе ойошма |
Чах Ахриев исемендәге Ингуш гуманитар фәндәр ғилми-тикшеренеү институты[1] |
Был телдә һөйләшеүселәр һаны | |
Һаҡлыҡ хәле |
Хәүефле[5] |
Классификация | |
Категория |
Языки Евразии |
Төньяҡ Кавказ ғаиләһе (дөйөм танылмаған)
| |
Әлифба |
кириллица (ингуш яҙыуы) |
Тел коды | |
ГОСТ 7.75–97 |
инг 205 |
ISO 639-1 |
— |
ISO 639-2 | |
ISO 639-3 | |
Был телдә Википедия | |
Ингуш теле Ингушетия Республикаһында (рәсми) дәүләт теле булып тора.
XX быуат башында ингуш теле ғәрәп алфавиты нигеҙендә яҙыу системаһына эйә була. Һуң Октябрь революцияһынан һуң Заурбек Мальсагов ҡатнашлығында латин алфавиты буйынса алфавит проекты эшләнә (1923—1928 йылдарҙа ингуш алфавиты үҙе бер нисә тапҡыр реформалана, ә 1928—1938 йылдарҙа дөйөм чечен-ингуш алфавиты ҡулланыла).
Ингуш алфавиты, 1928 йыл[6]: A A, Æ æ, ä Ä, B b, C c, Č č, D d, e E, f F, G g h. H, Ꜧ ꜧ, I i, J j, k K, L l, M m, N n, Ņ ņ, o O, ö Ö, п п, q Q, r R, ' s 'S, š Š, t' T, U u, Ü ü, V v, X x X x, y Y, Z z, ž Ž, Ch ch, Čh čh, gh Gh, kh Kh, Ph ph, qh Qh, th Th.
1938 йылда ингуш теле алфавиты кириллицаға тәржемә ителә.
Хәҙерге ингуш алфавиты[7]:
А а | Аь аь | Б б | В в | Г г | ГӀ гӀ | Д д | Е е |
Ё ё | Ж ж | З з | И и | Й й | К к | Кх кх | Къ къ |
КӀ кӀ | Л л | М м | Н н | О о | П п | ПӀ пӀ | Р р |
С с | Т т | ТӀ тӀ | У у | Ф ф | Х х | Хь хь | ХӀ хӀ |
Ц ц | ЦӀ цӀ | Ч ч | ЧӀ чӀ | Ш ш | Щ щ | Ъ ъ | Ы ы |
Ь ь | Э э | Ю ю | Я я | Яь яь | Ӏ |
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.