Удмурттар

Удмурттар (Арҙар; удм. Удмуртъёс; ялан мари Одо) — Удмурт Республикаһында һәм күрше төбәктәрендә йәшәүсе фин-уғыр халҡы. Урыҫ һәм удмурт телдәрендә һөйләшәләр, диндәре — православие һәм ерле ышаныуҙар.

Удмурттар
Удмурт

Үҙ атамаһы	Удмурт
Һаны һәм йәшәгән урыны
Барлығы: 570 000  Рәсәй Федерацияһы: 552299 (2010 й.)[1], 636906 (2002 г.)[2][3]  Удмуртия: 410584 (2010 й.)[1], 460584 (2002 й.)[2]  Татарстан: 23454 (2010 й.)[1], 24207 (2002 й.)[2]  Башҡортостан: 21477 (2010 й.)[1], 22625 (2002 й.)[2]  Пермь крайы: 20819 (2010 й.)[1], 26272 (2002 й.)[2]  Свердловск өлкәһе: 13789 (2010 й.)[1], 17903 (2002 й.)[2]  Киров өлкәһе: 13639 (2010 й.)[1], 17952 (2002 й.)[2] Ҡалып:Флагификация/Ханты-Манси автономиялы округы - Югра: 3670 (2002 й.)[2]  Ҡаҙағстан: 5824 (2009 й. халыҡ иҫәбен алыу)[4][5]  Украина: 4712 (перепись 2001)[6]
Тел	удмурт теле, урыҫ теле
Дин	православие, урындағы мәжүсилек элементтары һаҡланған
Раса тибы	Сублапоноид тибы (Европеоид расаһы лапоноид тәҫире менән)[7]
Халыҡ	пермь телдәре фин-уғыр халыҡтары урал ғаиләһе
Туғандаш халыҡтар	коми, коми-пермяктар

Байрамдар

• Толсур — ҡышҡы ҡояш торғынлығы көнө (вожодыр) байрамы, был көндө туйҙар үткәрелгән.
• Гырыны потон яки акашка — Пасха, яҙғы ураҡ өҫтө башы.
• Гербер — Иҙге «Петр» көнө (Питрау).
• Выль ӝук — яңы уңыштан бутҡа һәм икмәк бешереү.
• Сӥзьыл юон — уңыш йыйыуын тамамланыуы.
• Выль шуд, сӥль сиӗн — һайыуан һыуйының башланыуы.

Шулай уҡ йылғаларҙың боҙҙан (йёкелян) һәм ерҙең ҡарҙан асыла башланыуы (гуждор шыд) байрам ителгән.

Шулай уҡ уҡығыҙ

• Удмурт фольклоры

Иҫкәрмәләр

1. Официальный сайт Всероссийской переписи населения 2010 года. Информационные материалы об окончательных итогах Всероссийской переписи населения 2010 года
2. Всероссийская перепись населения 2002 года
3. По переписи 1989 г. в РСФСР было 714 833 удмуртов с бесермянами ()
4. Агентство Республики Казахстан по статистике. Перепись 2009. (Национальный состав населения.rar)
5. По переписи 1989 г. в Казахстане было 15 855 удмуртов (см. Демоскоп)
6. Всеукраїнський перепис населення 2001. Русская версия. Результаты. Национальность и родной язык.
7. Напольских В. В. Введение в историческую уралистику. Ижевск: УдмИИЯЛ, 1997. С. 48—54.

Һылтанмалар

• Удмурттар // Башҡорт энциклопедияһы. — Өфө: БР ДАҒУ «Башҡорт энциклопедияһы», 2015—2024. — ISBN 978-5-88185-143-9.  (Тикшерелеү көнө: 31 ғинуар 2019)
• Майя Новик. Удмурты: шокирующие факты. Сайт «Кириллица». 2018-01-23  (Тикшерелеү көнө: 31 ғинуар 2019)