Алан Тьюринг

Алан Мэтисон Тьюринг (ингл. Alan Mathison Turing; 1912 йылдың 23 июне — 1954 йылдың 7 июне — инглиз математигы, логигы, криптографы, компьютер фәндәре ғалимы. Тьюринг компьютер фәндәре һәм яһалма интеллект тәғлимәтенең атаһы булараҡ танылыу яулаған. Ул тәҡдим иткән, хәҙерге компьютерҙың моделе булараҡ билдәле Тьюринг машинаһы «алгоритм» төшөнсәһен формалләштерергә мөмкинлек бирә.

Алан Тьюринг
Alan Mathison Turing
Тыуған көнө	23 июнь 1912({{padleft:1912|4|0}}-{{padleft:6|2|0}}-{{padleft:23|2|0}})
Тыуған урыны	Лондон, Англия, Бөйөк Британия
Вафат көнө	7 июнь 1954({{padleft:1954|4|0}}-{{padleft:6|2|0}}-{{padleft:7|2|0}}) (41 йәш)
Вафат урыны	Вилмслоу, Чешир, Англия, Бөйөк Британия
Ил	Бөйөк Британия
Ғилми даирәһе	математика, логика, криптография, информатика
Эшләгән урыны	Кембридж университеты Милли физик лаборатория Хөкүмәт элемтәһе үҙәге Манчестер университеты
Альма-матер	Король колледжы (Кембридж) Принстон университеты
Ғилми етәксеһе	Алонзо Чёрч
Ниндәй өлкәлә танылған	Тьюринг машинаһын, Тьюринг тестын уйлап сығарыусы
Награда һәм премиялары	Британия империяһы ордены кавалеры (хәрби) Лондон король йәмғиәте ағзаһы
Автограф
Викиөҙөмтәлә цитаталар
Шаблон: просмотр • обсуждение • править

Ғалимдың хөрмәтенә булдырылған Тьюринг премияһы — информатика өлкәһендә донъялағы иң юғары дәрәжәле бүләк.

Хәтер

• Информатикала иң юғры баһаланған премия Алан Тьюринг исемен йөрөтә.
• Алан Тьюринг исеме астероидҡа бирелгән (10204) Тьюринг^[1].
• 2001 йылда Манчестерҙа уға һәйкәл ҡуйылған .
• 2002 йылда Алан Тьюринг « Тарихта 100 иң бөйөк Бриантия кешеһе» исемлегенә инә.
• Видеокарталар архитектураһы (GeForce 20) Алан Тьюринг хөрмәтенә «Turing» тип атала.
• Англия банкы 2021 йылда артҡы яғына Тьюринг портреты төшкән 50 фунтлыҡ ҡағыҙ аҡса сығарасаҡ^[2].

Кинола һәм әҙәбиәттә

1.Тарихи драма «Игра в имитацию» (2014), Алан Тьюринг ролендә Бенедикт Камбербэтч^[3] — математик Тьюринг, криптографтар етәксеһе,шифрлаусы машинаның кодын сисә.^[4].

2.Стивенсон Нил, «Криптономикон» (1999, рус телендә — 2004),

3.Апостолос Доксиадис, «Дядя Петрос и проблема Гольдбаха» романы,(1992, рус телендә — 2002).

Хеҙмәттәре

• An extensive list of Turing’s papers, reports and lectures, plus translated versions and collections BibNetWiki
• Список публикаций 2013 йыл 5 апрель архивланған. на Microsoft Academic Search.
• Turing, Alan (October 1950), «Computing Machinery and Intelligence 2008 йыл 2 июль архивланған.», Mind LIX (236): 433—460, doi: 10.1093/mind/LIX.236.433, ISSN 0026-4423, retrieved 2008-08-18
• Oral history interview with Nicholas C. Metropolis — Институт Чарльза Бэббиджа, Миннесотский Университет, г. Миннеаполис. Metropolis was the first director of computing services at Los Alamos National Laboratory; topics include the relationship between Alan Turing and John von Neumann

Ҡарағыҙ

• Вычислительные машины и разум
• Машина Тьюринга
• Тест Тьюринга
• Премия Тьюринга
• Тезис Чёрча — Тьюринга
• Полнота по Тьюрингу

Иҫкәрмәләр

Комментарии

Использованная литература и источники

1. Ҡалып:Книга:Словарь имён малых планет
2. Think science and celebrate Alan Turing (ингл.). www.bankofengland.co.uk. Дата обращения: 17 июль 2019.
3. Genevieve Hassan. Imitation Game wins Toronto top prize (ингл.). BBC News (14 сентябрь 2014). Дата обращения: 30 октябрь 2014.
4. Игры вне разума  (рус.), Известия. 3 февраль 2017 тикшерелгән.

Әҙәбиәт

• Agar J. The Government Machine (ингл.): A Revolutionary History of the Computer — 2003. — 564 p. — ISBN 978-0-262-01202-7, 978-0-262-53388-1
• The Mind and the Computing Machine: Alan Turing and others (инг.) // The Rutherford Journal (инг.)баш. : journal / Jack Copeland.
• Hodges, Andrew Alan Turing (инг.) // Stanford Encyclopedia of Philosophy : энциклопедия / Edward N. Zalta. — Stanford: Stanford University, 2007.
• Gray P. Computer Scientist: ALAN TURING (ингл.) // Time / N. Gibbs — NYC: Time Inc., 1999. — ed. size: 3376226 — ISSN 0040-781X; 2169-1665
• Gleick J. The Information (ингл.): A History, a Theory, a Flood — NYC: Pantheon Books, HarperCollins, 2011.
• Leavitt D. The Man Who Knew Too Much (ингл.): Alan Turing and the Invention of the Computer — Phoenix, 2007. — 320 p. — ISBN 978-0-7538-2200-5
• Stoney E. S. Alan M. Turing (ингл.): Centenary Edition — Second edition — Cambridge: Cambridge University Press, 2012.
• Hodges A. Alan Turing: The Enigma (ингл.) — London: Vintage Books, 1992. — 586 p. — ISBN 978-0-09-911641-7
• A.P. Mahon. The History of Hut Eight 1939–1945. — UK National Archives Reference HW 25/2, 1945.
• Conel Hugh O'Donel Alexander. Cryptographic History of Work on the German Naval Enigma. — The National Archives, Kew, Reference HW 25/1, 1945.
• Copeland B. J. Colossus (ингл.): The Secrets of Bletchley Park's Codebreaking Computers — Oxford: OUP, 2006. — 480 p. — ISBN 978-0-19-284055-4
• Матиясевич Ю. В. Алан Тьюринг и теория чисел (урыҫ) // Матем. просв. — М.: Изд-во МЦНМО, 2013. — вып. 17. — С. 6—34.
• Mahon A. P. The History of Hut Eight (ингл.): 1939-1945
• Lewin, Ronald. Ultra Goes to War: The Secret Story. — London: Hutchinson & Co, 2001. — 416 p. — (Penguin Classic Military History (ed. 1978)). — ISBN 978-1-56649-231-7.

Һылтанмалар

• Фотографии
• Г. Далидович «Заметки об искусственном интеллекте: маргаритки Тьюринга 2016 йыл 25 декабрь архивланған., Энигма Тьюринга 2019 йыл 26 октябрь архивланған., Яблоко Тьюринга 2019 йыл 8 октябрь архивланған.»
• Роберт Харрис. Enigma
• Список статей, отчетов и лекций Тьюринга (инг.)
• Иван Первачев «Алан Тьюринг»
• Алан Тьюринг и Блечли Парк  (билдәһеҙ). Дата обращения: 27 декабрь 2013. Архивировано 15 май 2014 года.

Ҡалып:Искусственный интеллект Ҡалып:Криптография Второй мировой

Ҡалып:Хорошая статья