Ҡаратал (Ырымбур өлкәһе)
From Wikipedia, the free encyclopedia
Ҡаратал (рус. Каратал) — Рәсәй, Ырымбур өлкәһе Ҡыуандыҡ районындағы ҡасаба.
| Ҡаратал | |
 | |
| Дәүләт |
 Рәсәй |
|---|---|
| Административ-территориаль берәмек | Ҡыуандыҡ районы[1] |
| Сәғәт бүлкәте | UTC+05:00[d] |
| Халыҡ һаны | 29 кеше (2010)[2] |
| Почта индексы | 462233 |
 | |
 Ҡаратал Викимилектә | |
Ырымбур өлкәһенең топонимикаһын өйрәнгән С. М. Стрельников «Кувандыкский край в географ ических названиях» тигән китабында биргән мәғлүмәт буйынса, ҡасаба 1929 йылда уҡ Яйыҡ йылғаһының һул ярында, Урал ҡасабаһынан 4 км өҫтәрәк барлыҡҡа килгән булған. Әммә ултырған урынын һыу баҫыусан булыу сәбәпле, 300 метрға өҫкәрәк күтәрелеп, ҡалҡыулыҡҡа күсеп ултырғандар[3]
1944 йылда «Ҡыуандыҡ» совхозында һәм Ҡыуандыҡ районының көньяҡ-көнсығыш өлөшөндә итселек-һарыҡсылыҡ менән шөғөлләнеүсе совхоз ойоштороу маҡсатында Дәүләт фонды ерҙәренең бер өлөшө бүлеп бирелә. Совхоз составына ойошҡан малсылыҡ фермалары инә, уларҙың ҡышлаған урындарында малсылар өсөн ҙур булмаған тораҡ пункттар барлыҡҡа килә. Был фермаларҙың исемдәре булмай, рәт һандары буйынса 2-се Ферма, 3-сө Ферма, 4-се Ферма, 5-се Ферма тип аталып йөрөтөлә[4].
1949 йылда уҡ малсыларҙың һәр ҡасабаһында башланғыс мәктәп булған. 1-се Ферма ҡасабаһына совхоздың үҙәк усадьбаһы булып тора. Хәҙер ҡасаба «Ҡыуандыҡ» совхозының Үҙәк усадьбаһы тип атала[4].
1966 йылда РСФСР Юғары Советы Президиумы Указы менән «Ҡыуандыҡ» совхозының 4-се фермаһы Ҡаратал ҡасабаһы тип үҙгәртелә[5]
Ҡаратал ҡасабаһы климаты Ҡыуандыҡ районының күпселек урыны өсөн дә дөйөм. Бындағы климат уртаса континенталь, йылдың дүрт миҙгеле лә аныҡ ҡына айырыла. Температураның абсолют минимумы иң һалҡын ай-ғинуарҙа −45 °C; иң йылы ай июлдә температураның абсолют максимумы + 42 °C. Уртаса йыллыҡ яуым-төшөм 300—550 мм, шуның 70 % яҙғы-йәйге айҙарҙа яуа. Ҡар ҡатламы ярайһы тотороҡло, йылына 150 ята[6].
Тарихи Башҡортостан ерҙәренә ҡаҙаҡтар күпләп күсенеп ултырып, күп атамаларҙы ҡаҙаҡсаға үҙгәрткән, йә булмаһа ул төбәк башҡорттары менән һөйләш оҡшашлыҡтары ла килеп сыҡҡан. С. М. Стрельников ауыл исемен ҡаҙаҡ телендәге ҡаратал ағасы атамаһы менән бәйләй[3]
| Халыҡ иҫәбе |
|---|
| 2010[7] |
| 29 |
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
