From Wikipedia, the free encyclopedia
Тамань — Краснодар крайы Темрюк районы станицаһы. «Тамань ауыл биләмәһе» муниципаль берәмегенең административ үҙәге.
| Тамань | |
| Байраҡ[d] | |
.png) | .png) |
| Нигеҙләү датаһы | Б. э. т. VI быуат |
|---|---|
 | |
| Дәүләт |
 Рәсәй[1] |
| Административ үҙәге | Таманское сельское поселение[d][1] |
| Административ-территориаль берәмек | Таманское сельское поселение[d][1] |
| Сәғәт бүлкәте | UTC+3:00[d] |
| Халыҡ һаны |
7993 кеше (1939)[2], 5235 кеше (1959)[3], 8343 кеше (1979)[4], 9297 кеше (2002)[5], 10 027 кеше (2010)[6], 10 827 кеше (2021)[7] |
| Диңгеҙ кимәленән бейеклек | 4 метр |
| Почта индексы | 353556 |
| Урындағы телефон коды | 86148 |
 | |
 Тамань Викимилектә | |
Халҡы — 10 027[8] (2010).
Станица Тамань ярымутрауының көнбайышында (ярымутрауҙы йыш ҡына Тамань тип кенә йөрөтәләр), Керчь боғаҙы акваторияһындағы Тамань ҡултығының көньяҡ ярында урынлашҡан.
Район үҙәге — Темрюктан 63 км көньяҡ-көнбайышта һәм Краснодарҙан төньяҡ-көнбайышҡа табан 220 км алыҫлыҡта урынлашҡан. Тораҡ пунктынан көньяҡ-көнбайышҡа ҡарай Ҡарабәт сопкаһы күтәрелә.
Станицанан бер нисә саҡрым көньяҡтараҡ (Волна ҡасабаһынан көнбайышҡа табан) 2009 йылда Ҡара диңгеҙ яры буйында яңы халыҡ-ара[9] диңгеҙ йөк ташыу порт — Тамань порты асыла[10].
2018 йылдың 16 майында (еңел транспорт өсөн) Ҡырым күперенең автомобиль юлы өлөшө асыла. 2019 йылдың 23 декабрендә Рәсәй Президенты В. В. Путин тимер юл хәрәкәтен тантаналы асты.
Иң киң таралған версия буйынса, «Тамань» һүҙе адыг (черкес) "Темэн " һүҙенән килеп сыҡҡан[11], тәржемәлә « һаҙлыҡ, һыубаҫар, батҡыл» тигәнде аңлата.
Был ерҙәрҙе казактар баҫып алғанға тиклем, адыгей (черкес) ҡәбиләһе — хетук (адыг. хытыку) йәшәгән, үҙатамаһы «диңгеҙ мөйөшө, урын» тип тәржемә ителә. Ҡырым татарҙары уларҙы «адале» (тәржемәлә «утраулылар») тип атаған.
Шулай уҡ атаманың боронғо варианттары — Төмән-Тархан һәм Таматарха менән бәйләнеше булыуы мөмкин, улар менән Тмуторокань атамаһы ла бәйле тип фараз ителә. Уларҙың башланғыс яңғырашы һәм этимологияһы тураһында ла төрлө фараздар әйтелә.
Бөтә рәсәй халыҡ иҫәбен алыу (2002 йыл) мәғлүмәттәре буйынса:[13]
| Халҡы | Һаны, уҡыусы. |
Өлөшө бөтә халыҡтан, % |
|---|---|---|
| урыҫтар | 7149 | 76,9 % |
| татарҙар | 989 | 10,6 % |
| ҡырым татарҙары | 424 | 4,6 % |
| украиндар | 273 | 2,9 % |
| башҡалар | 462 | 5,0 % |
| Барлығы | 9297 | 100,0 % |
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
