Солженицын Александр Исаевич (11 декабрь 1918 йыл, Кисловодск, Терск өлкәһе, РСФСР[К 1] — 3 август 2008 йыл, Мәскәү, Рәсәй Федерацияһы) — СССР-ҙа, Швейцарияла, АҠШ-та һәм Рәсәйҙә йәшәгән һәм эшләгән урыҫ яҙыусыһы, драматург, эссеист-публицист, шағир, йәмәғәт һәм сәйәси эшмәкәре.
Ҡыҫҡа факттар Зат, Гражданлыҡ ...
Солженицын Александр Исаевич |
рус. Александр Исаевич Солженицын |
|
|
Зат |
ир-ат[1][2][3][…] |
Гражданлыҡ |
Совет Рәсәйе СССР Рәсәй |
Хеҙмәт итеүе |
СССР |
Тыуған көнө |
11 декабрь 1918({{padleft:1918|4|0}}-{{padleft:12|2|0}}-{{padleft:11|2|0}})[2][3][4][…] |
Тыуған урыны |
Кисловодск, Совет Рәсәйе[2] |
Вафат булған көнө |
3 август 2008({{padleft:2008|4|0}}-{{padleft:8|2|0}}-{{padleft:3|2|0}})[5][2][3][…] (89 йәш) |
Вафат булған урыны |
Мәскәү, Рәсәй[2] |
Үлем төрө |
тәбиғи үлем[d] |
Үлем сәбәбе |
йөрәк етешмәүсәнлеге[d] |
Ерләнгән урыны |
Мәскәүҙәге Дон зыяраты[d][6] |
|
Атаһы |
Исаакий Семёнович Солженицын[d][7] |
Әсәһе |
Таисия Захаровна Щербак[d][7] |
Хәләл ефете |
Наталия Дмитриевна Солженицына[d] һәм Решетовская Наталья Алексеевна[d] |
Балалары |
Игнат Александрович Солженицын[d] |
Туған тел |
урыҫ теле |
Яҙма әҫәрҙәр теле |
урыҫ теле |
Место содержания под стражей |
Лефортово төрмәһе[d] һәм Лубянкалағы дәүләт именлеге органдары бинаһы[d] |
Һөнәр төрө |
яҙыусы, тарихсы, романист, сценарий яҙыусы, драматург, шағир, йәмғиәт эшмәкәре, прозаик, публицист, мәктәп уҡытыусыһы, хәрби хеҙмәткәр, военный активист, яҙыусы |
Эшмәкәрлек төрө |
ГУЛАГ |
Уҡыу йорто |
Ростов дәүләт университеты |
Кемдә уҡыған |
Мордухай-Болтовской, Дмитрий Дмитриевич[d] |
Хәрби звание |
өлкән лейтенант[d] һәм Капитан |
Һуғыш/алыш |
Бөйөк Ватан һуғышы |
Ойошма ағзаһы |
СССР Яҙыусылар союзы, Сербия фәндәр һәм сәнғәттәр академияһы[d], Рәсәй Фәндәр академияһы[8], Америка сәнғәт һәм фәндәр академияһы[d] һәм Бавария сәнғәт академияһы[d] |
Сәйәси идеология |
ленинизм[d] |
Жанр |
повесть[d], хикәйә, публицистика[d], эссе[d], роман, Бәләкәс кенәләр, лексикография һәм Миниатюра[d] |
Маҡтаулы исемдәре һәм башҡа бүләктәре |
|
Телгә алынған хеҙмәттәр |
ГУЛАГ архипелагы |
Рәсми сайт |
solzhenitsyn.ru solzhenitsyncenter.org |
Нарративная роль |
главный персонаж[d] |
Хеҙмәттәре тупланмаһы |
Keston Center for Religion, Politics, and Society[d][9] |
Авторлыҡ хоҡуҡтары статусы |
эштәре авторлыҡ хоҡуҡтары менән яҡланған[d] |
Досье в |
Швейцария башҡарыу сәнғәте архивы[d][10] |
Солженицын Александр Исаевич Викимилектә |
Ябырға
Төп әҫәрҙәре — «Архипелаг ГУЛАГ», «В круге первом», «Красное колесо», «Матренин двор», «Один день Ивана Денисовича», «Раковый корпус»[11][12].
Бөйөк Ватан һуғышында ҡатнашыусы. Әҙәбиәт буйынса Нобель премияһы лауреаты (1970). Тарих-филология фәндәре бүлексәһе буйынса РФА академигы (1997). Бер нисә тиҫтә йыл дауамында (1960—1980 йылдарҙа) коммунистик идеяларға, СССР-ҙың сәйәси ҡоролошона һәм уның властары алып барған сәйәсәткә ҡаршы әүҙем сығыш яһай.
Киҫкен ижтимағи-сәйәси мәсьәләләр күтәргән әҙәби әҫәрҙәрҙән тыш, XIX—XX быуаттарҙағы Рәсәй тарихы буйынса художзество-публицистик әҫәрҙәре менән киң билдәлелек яулай.