Икенсе донъя һуғышының Урта диңгеҙ һәм Яҡын Көнсығыш хәрби хәрәкәттәр театры
From Wikipedia, the free encyclopedia
Икенсе донъя һуғышының Урта диңгеҙ һәм Яҡын Көнсығыш хәрби хәрәкәттәр театры (1940—1945) — Икенсе донъя һуғышы ваҡытында Урта диңгеҙҙә, Балҡанда, Яҡын Көнсығышта, Төньяҡ Африкала, Италияла һәм Көньяҡ Францияла барған хәрби хәрәкәттәр.
Икенсе донъя һуғышының Урта диңгеҙ һәм Яҡын Көнсығыш хәрби хәрәкәттәр театры | |||
Төп конфликт: Икенсе донъя һуғышы | |||
| |||
Дата | |||
---|---|---|---|
Урыны |
Урта диңгеҙ, Көньяҡ Европа, Балкан ярымутрауы, Италия, Көньяҡ француз операцияһы, Яҡын Көнсығыш, Төньяҡ Африка һәм Көньяҡ Африка, Африка | ||
Нәтижә |
Союздаштарҙың еңеүе:
| ||
Ҡаршы тороусылар | |||
| |||
Командирҙар | |||
| |||
| |||
Икенсе донъя һуғышының Урта диңгеҙ һәм Яҡын Көнсығыш хәрби хәрәкәттәр театры Викимилектә | |||
Урта диңгеҙ һәм Яҡын Көнсығыш театрҙары Икенсе донъя һуғышы осоронда хәрби хәрәкәттәрҙең төп театрҙарының береһе була. Был хәрби хәрәкәттәр театрында Урта диңгеҙ, Төньяҡ Африка, Африка Рогы, Яҡын Көнсығыш һәм Көньяҡ Европаны контролдә тотоу буйынса хәрби-диңгеҙ, ҡоро ер һәм һауа кампаниялары үткәрелә. Һуғыштар 1940 йылдың 10 июненән, Италия Германия яҡлы булып һуғышҡа ингәндән алып, 1945 йылдың 2 майында Италиялағы Берлин — Рим — Токио Гитлер коалицияһының бөтә көстәре еңелгәнгә тиклем дауам итә. Шуға ҡарамаҫтан, һуғыш Грецияла дауам итә — Британия ғәскәрҙәре Грециялағы граждандар һуғышының тәүге осорҙарында грек хөкүмәтенә ярҙамға ебәрелә. Театрҙың ҙурлығына ҡарамаҫтан, төрлө кампаниялар операцияларҙың ентекле бүленгән райондары булараҡ түгел, ә ҙур хәрби хәрәкәттәр театрының бер өлөшө булараҡ ҡарала.
Фашист Италияһы яңы Рим империяһын ойошторорға ынтыла, шул уҡ ваҡытта Британия көстәре баштан уҡ статус-квоны һаҡлап ҡалырға ынтыла. Италия Грецияға, немец ғәскәрҙәре Грецияға индерелгәс һәм Югославия баҫып алғас ҡына, ғәскәрен индерә. Союздаштарҙың һәм Рим — Токио Гитлер коалицияһы илдәре көстәре бөтә Төньяҡ Африка буйлап хәрби ғәмәлдәрҙә ҡатнаша. Өҫтәүенә, коалиция илдәренең ҡыҫылыуы Яҡын Көнсығышта хәрби ғәмәлдәр башланыуға килтерә. Яҡын Көнсығышты баҫып алғандан һуң, немец командованиеһы, күрәһең, Советтар Союзының көньяҡ сигенә һөжүм итергә ниәтләй. Өс йыллыҡ алыштар барышында коалиция илдәре Төньяҡ Африкала еңелә, ә уларҙың Яҡын Көнсығышта алға барыуы туҡтатыла. Һуңынан Гитлерға ҡаршы коалиция Италияға баҫып инә башлай, һөҙөмтәлә итальяндар Муссолиниҙы ҡолата һәм союздаштарға ҡушыла. Көньяҡ-Көнсығыш Европала стратегик хәл үҙгәргәс, британ ғәскәрҙәре Грецияға кире ҡайта.
Был һуғыш театры башҡалары араһында иң оҙайлыһы була. Ул Италия империяһының емерелеүенә килтерә һәм Германияның стратегик хәлен үҙгәртә. Уның һөҙөмтәһендә немец дивизиялары Африкала һәм Италияла йәйелдерелә, ә немецтарҙың дөйөм юғалтыуҙары (ҡулға алынғандарҙы иҫәпкә алып) ике миллиондан ашыу тәшкил итә. Италияның юғалтыуҙары 177 000 человек самаһы кеше тәшкил итә. Төрлө походтар барышында тағы ла бер нисә йөҙ мең кеше әсирлеккә эләгә. Британияның 300 меңдән ашыу кешеһе һәләк була, яралана йәки әсирлеккә алына, ә Американың төбәктә дөйөм юғалтыуҙары 130 000 кеше тәшкил итә.