![cover image](https://wikiwandv2-19431.kxcdn.com/_next/image?url=https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/58/Big_Bashkiriya_-_ru.svg/langba-640px-Big_Bashkiriya_-_ru.svg.png&w=640&q=50)
Башҡортостан Граждандар һуғышы йылдарында
From Wikipedia, the free encyclopedia
Башҡортостан Граждандар һуғышы йылдарында — хронологик яҡтан Рәсәйҙәге 1917—1922 йылдарҙағы Граждандар һуғышы менән бәйле булған Башҡортостан тарихындағы осор. Граждандар һуғышы (1917—1920) осорондағы Башҡортостан автономияһы (1917 йылдың 15 ноябрендә барлыҡҡа килә) һәм Башҡорт АССР-ы (1919 йылдың 20 мартында ойошторолған) территорияларының социаль-иҡтисади, хәрби, сәйәси хәле өйрәнелә[1].
Граждандар һуғышы башланыу ваҡытына Башҡортостан Башҡорт өлкә шуроһы иғлан иткән һәм Башҡортостан Ойоштороу съезы раҫлаған милли-территориаль автономияһы булып торған. Армия, хөкүмәт, парламент, дәүләт символикаһы булдырылған була. 1917 йылдың 16 ноябренән 1918 йылдың 14 февраленә тиклем Башҡортостандың баш ҡалаһы Ырымбур ҡалаһы була. Граждандар һуғышы барышында республика хакимиәтенең юғары органдары 1918 йылдың июнь — июль айҙарында Силәбе ҡалаһына[2][3], 1918 йылдың авгусында — Ырымбурға, Колчак түңкәрелешенән һуң 1918 йылдың декабренән — Темәскә күсерелә[4].
Башкортостандағы Граждандар һуғышының айырмалы үҙенсәлеге итеп Башҡорт, ҡаҙаҡ, татар милли хәрәкәттәренең[5], шулай уҡ Ырымбур һәм Урал казаклығының ҡатнашыуы, хәрби ғәмәлдәрҙең ҙур территорияларҙы, шул иҫәптән Башҡортостанды, биләүен билдәләп була. Хәрби частарҙың Аҡ йәки Ҡыҙыл армиялар яғында булыуы Башҡорт автономияһы етәкселегенең позицияһы менән билдәләнгән.
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/58/Big_Bashkiriya_-_ru.svg/640px-Big_Bashkiriya_-_ru.svg.png)