Yüksək Dəqiqlikli Televiziya

Yüksək Dəqiqlikli Televiziya ing. High Definition Television(qısaca HDTV) — ənənəvi TV yayım standartlarından (PAL, SECAM, NTSC) daha yüksək dəqiqlik təmin edənyayım standartı.

HD TV Loqo

Tarixçə

1983-cü ildə, ITU (International Telecommunication Union) altındakı radiokomunikasya sektoru (ITU-R) bünyəsində tək bir beynəlxalq nəşr standartı inkişaf etdirmək üzrə bir iş qrupu (IWP11 / 6) quruldu. Standart heç bir zaman sonuçlandırılamamış olmaqla birlikdə ITU-R BT.709–2 ("Rec. 709") nömrəli ITU-R tövsiyəsi 16:9 şəkil nisbəti ilə birlikdə 1080i (1,080 sətir-interlaced) və 1080p (1,080 sətir-progressive) formatlarını təyin . Ancaq standartın təyin olunması dərhal həyata keçirilməsinə gətirmədi. İlk ticarət HDTV sınaqları standart-keyfiyyətli nəşrlərin 4 qatı band-genişliyi tələb edirdi. Band-genişliyini SDTV (Standard Definition TV) 'nin 2 qatına salan səylər belə onun peyk xaricində bir mühitdə istifadə təmin edə bilmədi. Əlavə olaraq HDTV nəşrlərin çıxarılması və qeyd edilməsi də ilk zamanlar texniki baxımdan meydan oxumaydı. 2000-ci illərdə sıxışdırma alqoritmləri üçün ehtiyac duyulan prosessor güclərinin və yığma qabiliyyətlərinin artmasıyla HDTV ticari olaraq tətbiq oluna bilər və qar gətirən bir hal almışdır.

Mövcud HDTV nəşrləri DVB (Europe) və ATSC (US) standartlarını istifadə Dolby Digital (AC-3) formatında 5.1 kanal səs sistemi dəstəyini ehtiva etməkdədir.

HDTV siqnalları

Böyük ekranlı TV-lərin və yüksək keyfiyyətli proyektorlar çoxalmasıyla ənənəvi SDTV (Standard Definition TV) qeyri-kafi qalmağa başlamışdır. "HD Ready" bir televiziya SDTV kanalları daha yaxşı göstərməz. Mükəmməl görünüş əldə etmək üçün HD siqnal verən qaynaqlar lazımdır. Bu qaynaqların bir qisimi bu şəkildədir:

Havadan gələn yer siqnallar. Bunlar evlerimizdeki uyğun antenalar ilə alına bilər. Bu nəşrləri izləyə bilmək üçün TV içinə inteqrə edilmiş və ya xarici alıcılar lazımlıdır. Yeni çıxan TVlərdə DVB-T alanlar artıq standart olaraq var.

• Peyk nəşrləri Bu gün az qala analoq nəşr qalmamış vəziyyətdədir. Ancaq mövcud nəşrlər hələ SD formatındadır.
• Blu-ray oynadıcılar. HD formatındakı film, dizi, klip kimi görünüşləri oynada bilməkdədir. TV-yə HDMI və ya komponent üzərindən bağlanmaqdadır.
• Kompüterlər Yeni qrafik chip artıq ekran kartlarında HDMI çıxışını mümkün etməkdədir. Kompüterin DVI çıkşından da bir adapter köməyiylə televiziyanın HDMI girişinə əlaqə edilə bilməkdədir.

Format

HDTV nəşrləri 3 parametr ilə təyin edilir: 1. Şaquli dəqiqliyi təsvir edən sətir sayı 2. Darama sistemi: progressive — davamlı (p) və ya interlaced — daraqlı (i). Davamlı axtarışda görünüş kadrı tək səfərdə ekrana yansıtılmaktadır. Daraqlı axtarışda isə əvvəl görünüşün tək nömrəli sətirləri ekrana yansıtılmakta, arxasından cüt nömrəli sətirləri yansıtılmaktadır. Beləcə bir poza 2 turda yaradılmaqdadır. Klassik TV nəşrləri taraklıdır. 3. Saniyədəki kadr və ya alan sayı. 720p60 formatı 1280 × 720 piksel saniyədə 60 kadr (60 Hz) yazar. 1080i50 formatı 1920 × 1080 piksels (ie 2 MP) saniyədə 50 alan yazar. Bəzən axan sahələr (kadrlar) yarım-kadr olaraq adlandırılar, çünki bir çərçivənin iki sahəsi müəyyən müddətlərlə kaydırılır. Axın (alan) pulldown və bölünmüş edən xüsusi texnikalardır və bütün kadrları çatdırmağa icazə edərlər.

Məhsulun ticarət mənası hər bir axış nisbəti və ya alan nisbəti salınar. məs, Bir "1080i televiziya seti" etiketi yalnız şəkil çözünürlüğünü göstərir. Tez-tez, bu nisbət 1080p24, 1080p25, və 1080p30 və də gələcəkdə meydana çıxacaq olan 1080p50 və 1080p60 kimi 1080p sinfinə girənlərin xaricindəkiləri üçün 50 və ya 60 dır. Axın nisbəti çözünürlükten başqa anlama da gələ bilər. Məsələn; 24p, saniyədə 24 darama əməliyyatı və 50i, saniyədə 50 təyin olunmuş alan ehtiva edən yəni saniyədə 25 təyin olunmuş axış edən mənasını verər. Çox HDTV sistemlər standart çüzünürlük və axış və ya alan nisbətini desdekler. Ən məşhur olanlar belədir.

Sahələr daraqlı sistemlərdə istifadə edilməkdədir. Bir kvadrat iki sahədən meydana gəlir. Tək sətirlər bir sahəsi, cüt sətirlər bir başqa sahəsi meydana gətirər. Türkiyədə də hələ də istifadə edilən köhnə PAL sistemlərdə saniyədə 25 kadr keçər. Yəni saniyədə 50 alan daraması edilər.

• 
  HDTV dəqiqlik
• 
  SDTV dəqiqlik

Həmçinin bax

• HD 189733 b
• HD GRAPHICS 2500

Xarici keçidlər