Göyümtül böyürtkən

Göyümtül böyürtkən (lat. Rubus caesius) — bitkilər aləminin gülçiçəklilər dəstəsinin gülçiçəyikimilər fəsiləsinin moruq cinsinə aid bitki növü.

Göyümtül böyürtkən
Elmi təsnifat
Domen: Eukariotlar Klad: Diaphoretickes Ranqsız: Arxeplastidlər Aləm: Bitkilər Klad: Streptofitlər Klad: Ali bitkilər Klad: Çoxsporlu bitkilər Klad: Borulu bitkilər Klad: Toxumlu bitkilər Klad: Çiçəkli bitkilər Klad: Evdikotlar Klad: Bazal evdikotlar Klad: Superrozidlər Klad: Rozidlər Klad: Fabidlər Dəstə: Gülçiçəklilər Fəsilə: Gülçiçəyikimilər Yarımfəsilə: Qızılgülkimilər Triba: Rubeae Cins: Moruq Növ: Göyümtül böyürtkən
Beynəlxalq elmi adı
Rubus caesius L., 1753[1]
Şəkil axtarışı ITIS   24898 NCBI   75065 EOL   623336

Təbii yayılması

Vətəni Şərqi Avrasi, Kiçik Asiya və İran hesab olunur.

Botaniki təsviri

Sildindirvari əksərən qövsvarı əyilmiş budaqlı, çox hündür olmayan koldur. Əksər budaqlar tüksüz ağımtıl, boz ləçəkli müxtəlif formalı kiçik tikanlı çox zaman tikansızdır. Yarpaqları enli lansetvaridir. Yarpaqları daim üç yarpaqcıqdan ibarətdir. Yarpaqcıqlar bir növ oturan hər iki tərəfdən yaşıl seyrək tüklü kənarı qeyri bərabər kəsik dişli ucdakı rombvari yumurtaşəkilli yandaılar bir qədər enli çəp yumurtavçari qaidədən dilimlidir. Çiçək saplağı bir qədər uzun çiçək qrupu s eyrək azçiçəkli süpürgədir. Kasa yarpaqları xırda keçətuklu çox zaman vəzili və meyvəyə yapışıq kimidir. May iyun avqust aylarında çiçəkləyir.

Ekologiyası

Meşə kənarı, kolluqlar, arx və yol kənarları, çəmənliklər və bağlardır.

Azərbaycanda yayılması

Böyük və Kiçik Qafqaz, Kür-Araz ovalığınsa, Talış və Naxçıvan MR təbii halda rast gəlinir.

İstifadəsi

Bozumtul böyürtkən bir çox botanika bağlarında becərilir. Bu, çox vaxt növlərlə hibridləşir.

Sinonimləri

• Rubus caesius subsp. leucosepalus , 1914
• Rubus caesius subsp. turkestanicus Focke, 1914
• Rubus caesius var. turkestanicus Regel, 1892
• Rubus psilophyllus Nevski, 1937, non , 1906
• Rubus turkestanicus (Regel) , 1935
• Selnorition caesius (L.) , 1838

İstinadlar

1. Linnaeus C. Species Plantarum (lat.): Exhibentes plantas rite cognitas ad genera relatas. 1753. C. 1. S. 493.

Həmçinin bax