Loqlayn (ing. log line yaxud logline) — qısametrajlı və ya uzunmetrajlı filmlərin, serialların, televiziya şoularının, romanların içində baş verən bütün hadisələrin məzmun və dinamikasını açıqlayan tək bir cümlədir (əksər hallarda 20–25 söz).[1] O, plotlayn mərhələsindən (ssenarinin dörd cümlədə verilməsi) bir əvvəlki mərhələ hesab olunur[2]. Loqlayn hekayənin xülasəsini verməklə kifayətlənməməli, qəhrəmanı, onun məqsədini (hədəflərini, arzularını) və qarşısındakı maneəni (təhlükəni, riski) bir cümlə ilə ümumiləşdirə bilməlidir.[3][4] Loqlayn filmin marketinqi üçün istifadə olunan şüar (posterdə, reklamda və s.) deyildir.[5] Loqlayn tamaşaçılar üçün deyil, minlərlə ideyanı oxumuş redaktor və prodüserlər üçün yaradılır.[6]

Əksər hallarda loqlayn ssenaridən daha əvvəl hazır olur. Loqlayn nə qədər rahat formalaşarsa, yaxşı ssenarinin ortaya çıxma ehtimalı bir o qədər çoxalır.[7] Loqlayn yaradan pulsuz proqram təminatları da mövcuddur.[8]

Loqlaynda olan elementlər

  1. Qəhrəman
  2. Qəhrəmanın təsviri — Peşəsi, bacarığı, fiziki çatızmazlığı, statusunu göstərən və yaxud xarakterik xüsusiyyətlərini təqdim edən ifadə. Bu, qəhrəmanın kimliyi haqqında təsəvvür yaradır
  3. Qəhrəmanın çatışmazlığı — Etik və ya psixoloji çatışmazlar (bu, metamorfoz ilə əlaqədardır)
  4. Qəhrəmanın məqsədi — Məqsəd konkret, görülə bilən, ölçülə bilən, əldə edilə bilən və inandırıcı olmalıdır
  5. Ehtiyac — Qəhrəmanın çatışmazlığını aradan qaldırması üçün lazım olan nəsnədir (deyilə də bilər, konteksdən anlaşıla da bilər)
  6. Konflikt — Xarici və ya daxili ola bilər
  7. Antaqonist — Janrdan və nəqletmədən asılı olaraq loqlaynda göstərilməyə bilər
  8. Antoqonistin təsviri — Peşəsini, bacarığını, fiziki çatızmazlığını və ya statusunu göstərən və yaxud xarakterik xüsusiyyətini təqdim edən ifadə. Bu ifadə antoqonistin kimliyi haqqında bizdə təsəvvür yaradır.
  9. Antoqonistin çatəşmazlığı — Etik və psixoloji çatəşmazlıq (bu antoqonistin dəyişəcəyini və ya qəhrəmanın dəyəri ilə konfllikt yaratdığını göstərmək üçün istifadə olunur)
  10. Qəhrəmanı və antoqonisti təsvir edən sifətlərin konflikt yaratması. Məsələn. tənbəlşagird — tələbkar müəllim
  11. Mentor və təsviri
  12. Müttəfiq və təsviri
  13. Mövzu (kontekstdən anlaşılır)
  14. İroniya — İfadələrin hərfi mənalarına zidd olaraq işlənməsi nəticəsində yaranan incə bir istehza. Başqa sözlə, bir-birinə zidd olan iki nəsnənin bağlanması (birləşdirilməsi) nəticəsində yaranan istehza. Məsələn, "Titanik" filmi — On yeddi yaşında lüks həyata sahib aristokrat qız Titanikdə mehriban, amma kasıb bir rəssama aşiq olur.[9]
  15. Təhrikedici hadisə — buna kalalizator, taleyin çağırışı və s. də deyirlər.
  16. Qoyuluş (ing: Stake) — Qəhrəmanın məqsədinə çatmayacağı təqdirdəitirəcəyi nəsnədir
  17. Problem (deyilməməli, kontekstdən anlaşımalıdır)
  18. 1-ci dönüş nöqtəsi — bu, loqlaynda bəzən gözlənilməz dəyişiklik (ing:twist) olaraq da qəbul olunur
  19. Geri qayıda bilməmə nöqtəsi (ing: poin of no return)
  20. Mərkəzi dönüş nöqtəsi
  21. 2-ci fokus nöqtəsi (ölüm nöqtəsi)
  22. Maneə
  23. Sirr
  24. Qarmaq (ing:hook) — ümumi anlayışdır. Tamaşaçının diqqətini saxlamaq üçün istifadə edilən alətdir. Maneə, sirr, təhlükə və yeni informasiya (açılıış) birlikdə "qarmaq" yaradır. Bəzi müəlliflər ironoyanı da "qarmağa" aid edirlər.
  25. Təcililik elementi (ing:Ticking clock)
  26. Etik seçim — dilemma olaraq görünə bilər, kontekstdən də anlaşıla bilər
  27. Məkan (əgər vacibdirsə)
  28. Zaman (əgər vacibdirsə)
  29. Filmin dünyası (ing: setting). Birbaşa deyilə də bilər, kontekstdən də anlaşıkla bilər
  30. Hədəf auditoriyası (kontekstdən anlaşılmalıdır)
  31. Janr — kontekstdən anlaşılır. Bəzən isə birbaşa deyilir. Məsələn, "Film … mistik trillerdir".
  32. Dramatik sual (kontekstdən anlaşılır.

Nümunələr

  • Film: Karip dənizinin quldurları: Qara mirvarinin lənəti (2003)

Dəmirçi Uill Törnir ekssentrik pirat "Kapitan" Cek Sərçə ilə birləşərək qubernatorun qızı olan sevgilisini Cekin ölümsüz keçmiş pirat müttəfiqlərindən xilas etməyə çalışır.[10]

Bu loqlaynda olan elementlər:

  1. Qəhrəman və təsviri (peşəsi) — dəmirçi Uill Törner
  2. Problem — sevgilisi qaçırılıb
  3. Məqsədi — sevgilisini xilas etmək
  4. Təhrikedici hadisə — sevgilisinin piratlar tərəfindən qaçırılması (kontekstdən aydın olur)
  5. Qoyuluş — sevgilisinin həyatı
  6. Sevgilisinin təsviri — qubernatorun qızı
  7. Müttəfiq və təsviri (1) — ekssentrik pirat "kapitan" Cek Sərçə
  8. Müttəfiq və təsviri (2) — qubernator (bu, həm də onun təsviridir)
  9. Antaqonist və təsviri — ölümsüz piratlar

Milad tətili zamanı Parisə səfər edən ailəsi tərəfindən təsadüfən unudularaq evdə tək qoyulan səkkiz yaşlı xətakar uşaq evini bir cüt qarətçidən müdafiə etməyə qərar verir.[11]

Bu loqlaynda olan elementlər:

  1. Qəhrəman və təsviri — səkkiz yaşlı xətakar uşaq
  2. Problem — uşağın ailəsi tərəfindən unudularaq evdə tək qalması
  3. Təhrikedici hadisə — qarətçilərin bu evi qarət etməyə qərar vermələri
  4. Məqsəd — evini qarətçilərdən qorumaq
  5. Antoqonist — iki qarətçi
  6. Maneə — uşağın və müdafiəsiz olması
  7. Qoyuluş — ev
  8. Zaman — Milad ərəfəsi. Loqlaynda Paris şəhəri ona görə vurğulanır ki, Milad ərəfəsində Parisdən evə qayıtmaq xeyli zaman alacaq və uşaq bu müddətdə tək olacaq
  9. İroniya — valideynlər övladını evdə unudurlar; müdafiəyə ehtiyacı olan uşaq evin müdafiəçisinə çevrilir.
  10. Dramatik sual — uşaq evini qarətçilərdən qoruya biləcəkmi?
  11. Janr — komediya, ailə

İstinadlar

Həmçinin bax

Wikiwand in your browser!

Seamless Wikipedia browsing. On steroids.

Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.

Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.

Chrome
Wikiwand for Chrome
Edge
Wikiwand for Edge
Firefox
Wikiwand for Firefox