Kaynozoy
From Wikipedia, the free encyclopedia
From Wikipedia, the free encyclopedia
Kaynazoy və ya kaynozoy erası (rus. Кайнозойская эра, ing. Cainozoic; yun. kainos-yeni və zoe-həyat) — yer qabığı laylarının ümumi stratiqrafik cədvəlində ən yuxarıda yerləşib, Yerin geoloji tarixinin ən yeni erasına müvafiq gəlir. 67 milyon il əvvəl başlayıb, hazırda da davam edir. paleogen, neogen və dördüncü dövr (antropogen) sistemlərinə ayrılır. Kaynozoy erası alp qırışıqlığı ilə əlaqədar olan və Sakit okeanın sahil boyu, Cənubi Avropada və Asiyada ən yüksək dağ sistemlərini əmələ gətirən, intensiv dağ əmələgətirmə hərəkətləri ilə səciyyələnir. Neogenin axırı dördüncü dövrün əvvəlində Avropa, Asiya və Şimali Amerikada qalın materik buzlaşması ilə müşayiət olunan kəskin soyuqlaşma baş vermişdir. Canlı aləmdə məməlilər hakim mövqe tutur. Heyvanlar və bitkilər müasir vəziyyətinə yaxın olmuşdur. Dördüncü dövrün əvvəlində ilk ibtidai insanlar meydana gəlmişdir.[1]
Geoxronoloji şkala | milyon il əvvəl | |||
---|---|---|---|---|
Eon | Era | Dövr | 0 | |
F a n e r о z о y |
Kaynozoy | Dördüncü dövr | 2,58 | |
Neogen | 23 | |||
Paleogen | 66 | |||
Mezozoy | Təbaşir | 145 | ||
Yura | 201 | |||
Trias | 252 | |||
Paleozoy | Perm | 299 | ||
Karbon | 359 | |||
Devon | 419 | |||
Silur | 444 | |||
Ordovik | 485 | |||
Kembri | 541 | |||
K e m r i d ə n ə v v ə l |
Proterozoy | Neoproterozoy | Ediakar | 635 |
Kriogen | 720 | |||
Toni | 1000 | |||
Mezoproterozoy | Steni | 1200 | ||
Ektaz | 1400 | |||
Kalim | 1600 | |||
Paleoproterozoy | Stater | 1800 | ||
Orozir | 2050 | |||
Rias | 2300 | |||
Sider | 2500 | |||
Arxey | Neoarxey | 2800 | ||
Mezoarxey | 3200 | |||
Paleoarxey | 3600 | |||
Eoarxey | 4000 | |||
Katarxey | 4600 | |||
Mənbə |
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.