Karbi mahalı — XIV əsr-XIX əsrlərdə inzibati nahiyə. İrəvan xanlığına tabe olmuş mahal.[1]
Tarixi
Elxanilər dövlətinin Çuxursəəd tüməninin Karbi nahiyəsi
Matenadaranda saxlanan alqı-satqı sənədlərinə görə, hələ 1431-ci ildə Ağqoyunlu Yaqub padşahın nümayəndəsi Əmir Rüstəm 7 kəndi (Vağarşabad (Eçmiədzin-Üçkilsə), Əştərək, Batrinc, Noraqavit, Ağunatun, Kirəcli və Muğni) katolikos Qriqor Makuluya 530 min Təbriz dinarına satmışdı.[2]
1441-ci ildə erməni katalikoslarının fəaliyyət mərkəzi Kilikiyanın Sis şəhərindən Azərbaycana - İrəvan yaxınlığındakı Üçkilsə (Üçmüədzin) Cahanşah Qaraqoyunlu fərman vermiş
1590-ci ilin icmal dəftərinə görə Osmanlı İmperiyasının İrəvan əyalətinə tabe olan Karbi nahiyəsində aşağıdakı kəndlər mövcud idi: 73 kənd
- Karpi kəndi
- Öşgan
- Masdıra
- Abdallar məzrə ("əkin yeri") - Maçdərə kəndinin yaxınlığında yerləşİR. "Kasim vələdi Yusif" adlı bir şəxsə (mülkədara) məxsus olmuş
- Maçdərə kəndi
- Qoş kəndi
- Qızıləyrək kəndi
- Əxis (?) kəndi
- Pirtəkiyyəsi kəndi
- Pireken kəndi
- Kötüklü məzrə`əsi
- Qızılağıl və Dəmirkilsə məzrə`əsi.
- Zopanus kəndi
- Parpi kəndi
- Arani məzrə`əsi
- Xızır İlyas məzrə`əsi
- Uşi kəndi
- Maqta kəndi
- Xanevənk kəndi
- Ədis kəndi
- Əştərək
- Molla Dursun kəndi.
- Tus kəndi
- Firənk kəndi
- Qızıldəmir kəndi
- Ağdəmir kəndi
- Kəranpa (?) kəndi
- Oşakan kəndi
- Hacı Qaralı (Hacıqara (Üçkilsə)) kəndi
- Kətxuda Tal (?) məzrə`əsi.
- Hacılar kəndi
- Yoncalıq məzrə`əsi
- Hacavəng məzrə`əsi.
- Dığır kəndi
- Batrınc kəndi
- Qaraağıl kəndi
- Ağcaqala kəndi. Başqa adı Xatunkənddir.
- Üçkilsə kəndi
- Əbdürrəhman məzrə`əsi.
- Zaviyyə kəndi
- Yataq (?) kəndi
- Səliğar kəndi
- Xəlifəkənd. Başqa adı Bayqaradır.
- Muğanlı kəndi - (Muğancıq (Üçkilsə))(kəndin əhalisinin Boyat tayfasına mənsub olması qeyd olunmuşdur )
- Uçan kəndi
- Lazrəvan (?) kəndi
- Sarıvəng kəndi
- Sərkuni kəndi
- Ərzincan məzrə`əsi.
- Daşlı kəndi
- Ərdic kəndi
- Körpəli kəndi
- Xəzaviz (?) kəndi
- Palu kəndi
- Xockəri kəndi
- Ağnadon kəndi
- Yasaqlı kəndi
- Ənqurik kəndi
- Avan kəndi
- Başsız kəndi
- Dükan kəndi
- Əlibəyli kəndi
- Şəhidi-Allah (?) kəndi
- Xatunarıqlı kəndi
- Mehmandar kəndi
- Əliyarküs (?) kəndi
- Əyrək kəndi
- Saat məzrə`əsi
- Şeyxzadəli qışlağı
- Uluxanbəyli qışlağı (indiki Uluxanlı)
- Sələpürd kəndi
- Şeyxəliviranı məzrə`əsi
- Azərku (?) kəndi
- Yaşıllar kəndi
- Piri kəndi
- Sağasgird (?) kəndi
- Sarıyer (?) kəndi.
XVIII əsr erməni katalikosu və salnaməçisi İrəvanlı Simeonun “Cambr” əsərində Karpi dairəsində yerləşən Aqcots monastrına məxsus Çatqıran kəndinin adını çəkmişdir.[3]
1728-ci ilin icmal dəftərinə görə Osmanlı İmperiyasının İrəvan əyalətinin İrəvan livasınə tabe olan Karbi nahiyəsində aşağıdakı kəndlər mövcud idi: 166 kənd 59 boş kənd var idi.[4]
- Abaran
- Karbi kəndi. Gəlir: 52.000 ağça
- Batrınc (Patrinc) kəndi. Gəlir: 15.000 ağça
- Sərkovit kəndi. Gəlir: 9.000 ağça - Ermənilərin yaşadığı kəndlərdəndir.
- Ələkli kəndi. Gəlir: 9.500 ağça
- Siyaqut kəndi. Gəlir: 12.000 ağça
- Kosacan kəndi. Gəlir: 12.000 ağça
- Aşağı Parçı kəndi. Kəndin başqa adı Vayxırdır. Gəlir: 12.600 ağça
- Zülfüqar qışlağı. Əhalisi Bayat əşirətindəndir. Gəlir: 2.880 ağça
- Oğuzdaş kəndi. Gəlir: 4.000 ağça
- Aşağı Qarxın kəndi. Gəlir: 4.500 ağça
- Qalacıq kəndi. Gəlir 14.500 ağça
- Yuxarı və Aşağı Aralıq kəndləri. Gəlir: 9.500 ağça
- Qazançılı kəndi. Kəndin başqa adı Yengicədir. Gəlir: 3.000 ağça
- Yuxarı Əlişar kəndi. Gəlir: 3.000 ağça
- Aşağı Noraşen kəndi. Gəlir: 10.060 ağça
- Qarabürc kəndi. Gəlir: 15.000 ağça
- Aşağı Şəhriyar kəndi. Gəlir: 7.800 ağça
- Yalqızağac kəndi. Gəlir: 7.700 ağça
- Məlikkənd. Kəndin başqa adı Daşarxdır. Gəlir: 11.700 ağça
- Vəzirabad məzrə`əsinin yaxınlığında yerləşən Pirverdi qışlağı. Gəlir: 3.000 ağça
- Parçı-Vayxır kəndinin yaxınlığında yerləşən Sənəyim (?) kəndi. Gəlir:3.100 ağça
- Vayxır kəndinin yaxınlığında yerləşən Aşağı Parçı və Dövlətabad kəndləri.Gəlir: 3.400 ağça
- Göyçü kəndinin yaxınlığında yerləşən Elvar kəndi. Gəlir: 3.600 ağça
- Asaçe (?) kəndinin yaxınlığında yerləşən Abi-siyah kəndi. Gəlir: 3.200 ağça
- Vayxır kəndinin yaxınlığında yerləşən Bəydili kəndi. Gəlir: 3.300 ağça
- Xəlifkənd yaxınlığında yerləşən Acıkəhriz kəndi. Gəlir: 3.200 ağça
- Yuxarı Parçı kəndinin yaxınlığında yerləşən Tanağa kəndi. Gəlir: 3.600 ağça
- Xəlifkənd yaxınlığında yerləşən Bülbülabad kəndi. Gəlir: 3.200 ağça
- Xəlifkənd yaxınlığında yerləşən Danaqalası kəndi. Gəlir: 3.500 ağça
- Vayxır-Parçı kəndinin yaxınlığında yerləşən Uzunabad kəndi. Gəlir: 3.400 ağça
- Quşçu kəndinin yaxınlığında yerləşən Gəray qışlağı. Gəlir: 3.000 ağça
- Quşçu kəndinin yaxınlığında yerləşən Sudələn 44 qışlağı. Gəlir: 3.200 ağça
- Quşçu kəndinin yaxınlığında yerləşən Şah Hüseyn qışlağı45. Gəlir: 3.000 ağça
- Quşçu kəndinin yaxınlığında yerləşən Çinar qışlağı. Gəlir: 3.000 ağça
- Qazıxan kəndinin yaxınlığında yerləşən Dərvişlər qışlağı. Gəlir: 6.640 ağça
- Apaça kəndi. Gəlir: 9.200 ağça
- Xalac kəndi. Gəlir: 14.000 ağça
- Qarabürc kəndinin Behzad bulağı məzrə`əsi. Gəlir: 2.000 ağça
- Maxta kəndinin yaxınlığında yerləşən Behzad budağı kəndi. Gəlir: 3.000 ağça
- Qalacıq kəndinin yaxınlığında olan Fərhad arxı məzrə`əsi. Gəlir: 3.000 ağça
- Kosacan kəndinin yaxınlığında olan Bayramxan məzrə`əsi. Gəlir: 500 ağça
- Şəhriyar kəndinin yaxınlığında olan Sinli (?) və Səid məzrə`ələri. Gəlir: 500 ağça
- Xəlicə kəndi. Gəlir: 500 ağça
- Xanabad qışlağı. Gəlir: 600 ağça
- Aseçeabad (?) kəndi. Gəlir: 600 ağça
- Abdullabad kəndi. Gəlir: 500 ağça
- Diyadin kəndi. Gəlir: 500 ağça
- Bəydili kəndi. Kəndin başqa adı Görəçiabaddır. Gəlir: 500 ağça
- Daşarx kəndi. Kəndin başqa adı Məlikkəndabaddır. Gəlir: 400 ağça[5][6]
1747 ci il də İrəvan xanlığının bölgələrindən biri.
İstinadlar
Mənbə
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
