Baltikyanı (latış. Baltija[1], lit. Baltija, est. Baltimaad) və ya Pribaltika[2] (rus. Прибалтика) — Şimali Avropada bölgə.[3] Bu bölgə Baltıkyanı ölkələr adı altında tanınan, müstəqil dövlət olan Estoniya, Latviya və Litvadan, və hə həmçinin keçmiş Şərqi Prusiyadan (o cümlədən, Rusiya Federasiyasının eksklavı olan Kalininqrad oblastından) ibarətdir.[4][5][6] II Dünya müharibəsindən əvvəl, bəzən Finlandiya da Baltıkyanı ölkəsi olaraq qeyd olunurdu.[7][8]
Etimologiya
Baltik hidronimi Baltik dənizindən gəlir. Onun ən erkən qeydi (Baltia kimi) e.ə. III əsrdə yazılan Eratosfenin mətnində tapmaq olar və təxmin edilir ki, o bundan əvvə də işlənilirdi.[9]
Coğrafiya
Baltikyanı bölgəsi Şərqi Avropa düzənliyinin qərbində yerləşir. Şimal-qərbdən və şimaldan o, Baltik dənizi ilə sulanır (Vistula və ya Kalininqrad körfəzi, Kurş körfəzi, Riqa körfəzi və Fin körfəzi), şərqindən Valday təpələri yüksəlir, cənubda Poles düzənliyə, isə Şimali Avropa düzənliyi qədər uzanır.
Siyasət
Hökumət
Ölkə | Siyasi sistemlər | Enerji mənbəyi | Güc quruluşu |
---|---|---|---|
Estoniya | Parlament sistemi | Konstitusiya respublikası | Unitar dövlət |
Latviya | Parlament sistemi | Konstitusiya respublikası | Unitar dövlət |
Litva | Yarı prezident sistemi | Konstitusiya respublikası | Unitar dövlət |
Beynəlxalq təşkilata üzv olmaq
Ölkə | Avropa Şurası | AİHR | Avropa Birliyi | NATO | OECD | Birləşmiş Millətlər | ÜTT |
---|---|---|---|---|---|---|---|
Estoniya | 14 may 1993 | HƏ | 2004 | 29 mart 2004 | 9 dekabr 2010 | 17 sentyabr 1991 | 13 noyabr 1999 |
Latvia | 10 fevral 1995 | HƏ | 2004 | 29 mart 2004 | 16 iyun 2016 | 17 sentyabr 1991 | 10 fevral 1999 |
Lithuania | 14 may 1993 | HƏ | 2004 | 29 mart 2004 | 5 iyul 2018[10] | 17 sentyabr 1991 | 31 may 2001 |
İqtisadiyyat
Ölkə | ÜDM-nin cəmi (PPP) | Adambaşına ÜDM (PPP) | ÜDM-nin cəmi (nominal) | Adambaşına ÜDM (nominal) | Gini | HDI |
---|---|---|---|---|---|---|
Estoniya | 36,947 milyard dollar | 27,729 dollar | 27,410 milyard dollar | 20.571 dollar | 32.69 | 0.861 |
Latviya | 51,058 milyard dollar | 25,195 dollar | 34.118 milyard dollar | $ 16,836 | 36.03 | 0.819 |
Litva | 83,105 milyard dollar | 28.245 dollar | 51,002 milyard dollar | 17,334 dollar | 32.63 | 0.839 |
Telekommunikasiya
Ölkə | İnternet TLD | ISO 3166 kodu | Zəng kodu |
---|---|---|---|
Estoniya | .ee | EE | +372 |
Latviya | .lv | LV | +371 |
Litva | .lt | LT | +370 |
Mənbə
İstinadlar
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.