beynəlxalq təşkilat From Wikipedia, the free encyclopedia
Avropa Şurası — qitənin insan hüquqlarını müdafiə edən aparıcı beynəlxalq təşkilatıdır. Avropa İttifaqının 27 üzv dövlətləri daxil olmaqla 46 üzv dövlətdən ibarətdir. Avropa Şurasının bütün üzv dövlətləri insan hüquqları, demokratiya və qanunun aliliyini qorumağı nəzərdə tutan Avropa İnsan Hüquqları Konvensiyasını imzalamışdır.[2] Avropa Şurasının qərargahı Fransanın Strasburq şəhərindədir.[2]
 | Bu məqalədəki məlumatların yoxlanıla bilməsi üçün əlavə mənbələrə ehtiyac var. |
| Avropa Şurası CdE, CoE | |
|---|---|
 | |
 | |
| Yaranma tarixi | 5 may 1949[1] |
| Rəsmi dili | |
| coe.int | |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Avropa Şurasının aşağıdakı strukturları vardır:
Şuraya üzv dövlətlər Avropa İnsan Haqları Konvensiyasına və İşgəncələrin Qarşısının Alınması üzrə Avropa Konvensiyasına riayət etməlidirlər. Hər iki sənəd üzrə müdafiə mexanizmi mövcüddür:
Nazirlər Komitəsi üzv dövlətlərin bu iki orqanın qərarlarına əməl etmələrini təmin edir.
Digər vacib Şura orqanları bunlardır:
İdarəetmə ilə əlaqəli mövzular Əmək və Sosial İşlər Nazirləri tərəfindən həll edilir; ümumi siyasi problemlər, Xarici işlər və Birliyi maraqlandıran əsas məsələlər Xarici İşlər Nazirlərinin hüquqları çərçivəsindədir. Şuranın mərkəzi Brüsseldədir; ancaq bəzi iclaslar Lüksemburqda keçirilir.
Avropanın gələcəyi ilə bağlı ən vacib qərarlar Şura tərəfindən verilir. Şura, bundan başqa, Avropa Parlamenti ilə birlikdə Avropa Birliyinin illik büdcəsini təsbit edir və AB adına beynəlxalq anlaşmalar imzalayır. Ortaq xarici siyasətlərin və təhlükəsizlik mövzuları qarşısında alınacaq qərarların əsas xətlərini müəyyən edir. Şura başçılığını hər Üzv Dövlət altı aylıq müddətə sırayla öz üzərinə götürür. Üzv Dövlətlərin Birlik nəzdindəki Səfirlərindən ibarət olan Daimi Təmsilçilər Komitəsi (Coreper) Şuranın işləri üçün lazım olan hazırlıqları eləyir və müəyyən hazırlıqları etmək və ya xüsusi mövzuları araşdırmaqla vəzifələndirilmiş komitələr təşkil edərək Şuranın təlimatlarını yerinə yetirir. Avropa Birliyi Anlaşmasında Birliyin fəaliyyətləri üç qrupa bölünür. (Birlik fəaliyyətləri, ortaq xarici siyasət və təhlükəsizlik siyasəti, ədalət və daxili işlər) Şura hökumətlərarası əməkdaşlığa dair iki sahədə əsas rol oynayır: Ortaq xarici siyasət və təhlükəsizlik siyasəti çərçivəsində ortaq vəziyyətləri tərif edir və ortaq qərarlar alır. Bu tədbirlərin tətbiq olunmasından da Birliyin təmsilçisi adından Şura Hakimiyyəti cavabdehdir. Şuranın məhkəmə və daxili işlər sahəsindəki əsas vəzifəsi ortaq hərəkətləri müəyyən etmək və Üzv Dövlətlərin imzalayacağı sazişləri hazırlamaq və təklif etməkdir. Avropa Birliyinin fəaliyyətlərinə bağlı olaraq son zamanlardakı bəzi inkişaflar (Vahid Sənəd, Birlik Anlaşması) nəticəsində şərti çoxluq əsasında səsvermə qaydası tətbiq olunsa da, vergiləndirmə kimi bəzi mövzularda hələ də yekdilliklə qərar alınması lazımdır. Şərti çoxluq üçün 87 səsdən 62-sinin qərarın lehinə olması və bu 62 səsin ən azı 10 dövlət tərəfindən verilməsi lazımdır. Şərti çoxluq qaydasına görə keçirilən səsvermələrdə Almaniya, Fransa, İtaliya və Birləşmiş Krallığın hərəyə 10 səsi, İspaniyanın 8 səsi, Belçika, Yunanıstan, Hollandiya və Portuqaliyanın hərəyə 5 səsi, Avstriya və İsveçin hərəyə 4 səsi, Danimarka, İrlandiya və Finlandiyanın hərəyə 3 səsi, Lüksemburqun isə 2 səsi vardır. Ancaq Şuranın Komissiya təkliflərini dəyişdirə bilməsi, ya da Parlamentin təklif etdiyi və Komissiyanın qəbul etdiyi dəyişiklikləri ləğv etməsi üçün yekdil səsvermə olmalıdır. Ortaq xarici siyasət və təhlükəsizlik siyasəti ilə ədalət və daxili işlər sahələrində Anlaşmada Şuraya bu mövzuda əksinə qərar alma haqqı verilmədiyi hallarda səs birliyi məcburidir.
24 yanvar 1992 — Azərbaycan parlamenti "xüsusi dəvət edilmiş qonaq" statusu almaq üçün Avropa Şurasına müraciət edib. Avropa Şurası Parlament Assambleyası 1996-cı ildə Azərbaycana "xüsusi dəvət edilmiş qonaq" statusu verdi.
20 yanvar 1998 — Prezident Heydər Əliyev "Azərbaycan Respublikası ilə Avropa Şurası arasında əməkdaşlığın dərinləşdirilməsi və Azərbaycan Respublikasının Avropada mənafelərinin müdafiə edilməsi sahəsində tədbirlər haqqında" sərəncam imzalayıb.
17 yanvar 2001 — Avropa Şurası Nazirlər Komitəsi Azərbaycanın təşkilata tamhüquqlu üzv qəbul olunması haqqında qərar qəbul edib.
25 yanvar 2001 — Azərbaycan Avropa Şurasına tamhüquqlu üzv olub. Strasburqda, Avropa Şurasının mənzil-qərargahının qarşısındakı flaqştoka Azərbaycanın bayrağı qaldırılıb. Mərasimdə Azərbaycan prezidenti Heydər Əliyev iştirak edib.
2022-ci ildə Avropa Şurasının üzvlərinin sayı 46 dövlətdir.[4]
.svg){kind=small}
Belçika (1949)
Danimarka (1949)
Fransa (1949)
İrlandiya (1949)
İtaliya (1949)
Lüksemburq (1949)
Niderland (1949)
Norveç (1949)
İsveç (1949)
Birləşmiş Krallıq (1949)
Yunanıstan (1949)
Türkiyə (1949)
İslandiya (1950)
Almaniya (1950)
Avstriya (1956)
Kipr (1961)
İsveçrə (1963)
Malta (1965)
Portuqaliya (1976)
İspaniya (1977)
Lixtenşteyn (1978)
San Marino (1988)
Finlandiya (1989)
Macarıstan (1990)
Polşa (1991)
Bolqarıstan (1992)
Estoniya (1993)
Litva (1993)
Sloveniya (1993)
Çex Respublikası (1993)
Slovakiya (1993)
Rumıniya (1993)
Andorra (1994)
Latviya (1995)
Moldova (1995)
Albaniya (1995)
Ukrayna (1995)
Şimali Makedoniya (1995)
Rusiya (1996, 2022-ci ildə qovuldu)
Xorvatiya (1996)
Gürcüstan (1999)
Ermənistan (2001)
Azərbaycan (2001)
Bosniya və Herseqovina (2002)
Serbiya (2003)
Monako (2004)
Monteneqro (2007).svg){kind=small}
Kanada
Vatikan
Yaponiya
Meksika
ABŞ
İsrailSeamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
