Çin dili

Çin dili
Çin dili
Orijinal adı	汉语; 汉语; 汉语; 漢語; 漢語; 中文
Ölkələr	Çin; Tayvan;
Danışanların ümumi sayı	1.299.877.520 nəf.;
Təsnifatı
	Çin-Avstroneziya[vd] Çin-Tibet dilləri Çin dili
Yazı	Çin yazısı, ənənəvi Çin heroqrifləri, Sadələşdirilmiş Çincə
Dil kodları
QOST 7.75–97	кит 315
ISO 639-1	zh
ISO 639-2	zho, chi
ISO 639-3	zho
Ethnologue	zho
LINGUIST List	chin
ABS ASCL	71
IETF	zh
Glottolog	sini1245
	Bu dildə olan Vikipediya
	Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Çin dili — Çin-Tibet dil ailəsinə aid bir dil. Dünya əhalisinin təxminən beşdə birinin ana dilidir. Orijinal adı con ven və (中文، Zhōngwén), han ü (汉语/漢語، Hànyǔ) adlanır. Çində dövlət dili və rəsmi dil Mandarin və ya Putonxua adlanır.

Cəld faktlar Orijinal adı, Ölkələr ...

Bağla

Əlifbası

Çin dilinin əlifbası yoxdur. Qədim piktoqramlar əsasında inkişaf etdirilmiş yazı növü zamanla ideoqramlara çevrilmiş və geniş yayılmışdır. Məlum olan bütün ideoqramları əzbərləmək çətin olduğundan 115 əsas literalı əzbərləməklə qalan bütün ideoqramları bu literalların birləşdirilməsi yolu ilə yadda saxlayırlar. Çin lüğətləri literalların xətt sayısına görə tərtib olunur.

Çin dilinin yazılışı

Çin dili iki cür yazılır:

1. Klassik
2. Modernləşdirilmiş

Birinci model çinin əsil və keçmiş dilidir ki, keçən yüzillərdə işlənirdi. İndi də Tayvan, Honq-Konq, Makao və ABŞ-dəki çinlilər bu dildə danışırlar. İkinci model isə qədim çin yazısında istifadə olunan heroqliflərin sadələşdirilmiş formasıdır. Bu model Sinqapurda da işlənir. Bundan başqa 1950-ci ildən tətbig olunmağa başlanan Pinyin heroqliflərin transliterasiyası üçün istifadə olunur. Çində Pinyin 1980-cı ildən heroqliflərin latın əlifbasına çevrilməsi üçün geniş istifadə olunur. Pinyin heroqliflərin yerinə deyil, daha çox izah məqsədilə işlədilir.

Çin dili lüğəti

Çin dili danışıq kitabı və lüğəti 2005
Presidental Library / O. Hacalıyev. — Bakı : Hərbi Nəşriyyat, 2005. — 176 s
Çin Xalq Respublikasının Nankai Universitetində təhsil almış Orxan Hacalıyev 2005-ci ildə "Azərbaycanca-çincə danışıq kitabçası və müxtəsər lüğət" kitabını çap etdirmişdir. Müəllifin məqsədi Çinə gələn həmvətənlərinin burada ünsiyyət qura bilməsinə kömək etməkdir. Kitab "Fonetika", "Qrammatika", "Söhbətlər", "Çincə-Azərbaycanca lüğət" və "Azərbaycanca-çincə lüğət" adlı beş fəsildən ibarətdir. Kitaba Çin Xalq Respublikasının Nankai Universitetinin professoru Vanq Pen Min və müəllim Zhanq Li Sonq rəy vermişlər. Lüğətdə 3026 ən işlək söz, 824 cümlə, 27 rəqəm və müxtəlif hesablama əməliyyatının heroqlifi, transkripsiyası və latın qrafikası ilə qarşılığı verilmişdir.