Yanqıyol

Yanqıyol (özb. Янгийўл, Yangiyo‘l^[1]) — Özbəkistanın Daşkənd vilayəti ərazisində yerləşən şəhər.

Yanqıyol
Yangiyo‘l
41°06′45″ şm. e. 69°02′48″ ş. u.HGYO
Ölkə	Özbəkistan
Tarixi və coğrafiyası
Əsası qoyulub	1937
İlk məlumat	1901
Mərkəzin hündürlüyü	350 m
Saat qurşağı	UTC+05:00
Əhalisi
Əhalisi	72.500 nəf. (2010)
Rəqəmsal identifikatorlar
Poçt indeksi	112001, 112002, 112004, 112007, 112008, 112009
Xəritəni göstər/gizlə Yanqıyol
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Tarixi

1899-cu ildə Daşkənd yaxınlığındakı Kaunç-Tep qəsəbəsi yaxınlığında, Rusiya imperiyasının Türküstan dəmir yolunun Kaufman dəmiryol stansiyası açılır^[2].

İnqilabdan sonra kənd Kaunçi adlandırıldı. 1934-cü ildə adı Yanqıyol (Yeni Yol) şəhəri olaraq dəyişdirilir. 2017-ci ildən bəri vilayət tabeli bir şəhər statusuna sahibdir.

Coğrafiyası

Yanqiyol şəhəri M34 və M39 avtomobil yolları arasında, Çirçik çayının sağ sahilində yerləşir. Dəmiryol stansiyası Daşkənddən 28 km cənub-qərbdədir.

Əhali

2014-cü il məlumatına görə şəhərin əhalisi 82,500 nəfər olmuşdur. Etnik baxımından Yanqıyolda özbəklər, qazaxlar, ruslar, tatarlar, koreyalılar, taciklər və Krım tatarları yaşayır.

İnfrastruktur

Yanqıyoldakı təhsil müəssisələri:

Qida Sənayesi Kolleci,

tibbi məktəb,

Daşkənd Dövlət Texniki Universiteti nəzdindəki Yanqıyol Akademik Liseyi.

Həmçinin şəhərdə elm və istirahət mərkəzləri var:

Navoy adına Mədəniyyət və İstirahət Parkı,

Ən yüksək ixtisaslı mütəxəssislərin çalışdığı ən böyük sağlamlıq kompleksi "Ürək-Nevroloji Sanatoriyası".

Bu günə qədər Yanqiyulda 18 məktəb fəaliyyət göstərir ki, onlardan 1-i ixtisaslaşmışdır.

Şəhərin ən məşhur küçələri: A. Artıkova, Bruni, Melniçnaya, Niyazbaş, Səmərqənd, Daşkənd, Furkat və Yeni-Xayat.

Şəhər əsasən birmərtəbəli həyət evlərindən ibarətdir. Şəhərin yeni məhəllələrində 4 mərtəbəli və 5 mərtəbəli evlər tikilir.

Tanınmış şəxsləri

Jamal Ömərova - qazax müğənnisi, qazax xalq mahnılarının və SSRİ xalqlarının mahnılarının ifaçısı, Qazaxıstan SSR-nın xalq artisti (1943), Lenin, Qırmızı Əmək Bayrağı və Şərəf nişanı ordenlərinin sahibi^[3].

İosif Kobzon (1937–2018) - Sovet və rus pop müğənnisi (bariton), musiqiçi, ictimai xadim, müəllim. Rusiya Federasiyasının II - VII çağırış Dövlət Dumasının üzvü. Dövlət Dumasının Mədəniyyət Komitəsi sədrinin birinci müavini (2011-ci ildən). Müharibədən əvvəl Kobzon ailəsi Lvova köçür. Müharibə zamanı ailə Özbəkistana evakuasiya edilir. Getdikləri yerlərin son ünvanı Yanqıyol şəhəri olur.

Oleq Varlakov (1972-1996) - polis baş leytenantı, Birinci Çeçenistan müharibəsinin iştirakçısı, Rusiya Federasiyasının Qəhrəmanı (1996). 25 iyun 1972-ci ildə Özbəkistan SSR Daşkənd vilayətinin Yanqıyol şəhərində anadan olmuşdur.

İstinadlar

1. "Yangiyoʻl" OʻzME. Ya-harfi Arxivləşdirilib 2022-03-08 at the Wayback Machine Birinchi jild. Toshkent, 2000-yil
2. Янгиюль // Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров. — 3-е изд. — М. : Советская энциклопедия, 1969—1978.
3. "Жамал Омарова — певица народная | Мысль — Республиканский общественно-политический журнал". 2016-08-16 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-06-06.