Mütənasib

Mütənasib - iki kəmiyyətdən birinin artması (azalması) ilə o biri kəmiyyətində eyni dərəcədə artması (azalması)^[1].

Mütənasib ölçülərin dəyişməz münasibəti mütənasiblik əmsalı adlanır.

'∝' riyazi simvolu iki ölçünün mütənasibliyinin göstərilməsi üçün istifadə olunur. Nümunə, A ∝ B.

Yunikod kodlaşdırılmasında simvolun qısayol keçidi: U+221D.

Düz mütənasiblik

Düz mütənasiblik — arqumentin (x) neçə dəfə artması ilə funksiyanında (y) bir o qədər artmasının funksional asılığıdır.

Riyaziyyatda düz mütənasiblik ifadəsi aşağıdakı düstur şəklində yazılır:

${\displaystyle f(x)=kx,k=const}$

Düz mütənasibliyin qrafiki koordinat başlanğıcından keçən düz xətdir.

Tərs mütənasiblik

Bir neçə funksiyanın qrafikləri: ${\displaystyle f(x)={\frac {12}{x}}}$; ${\displaystyle f(x)={\frac {1}{x}}}$; ${\displaystyle f(x)=-{\frac {1}{x}}}$; ${\displaystyle f(x)=-{\frac {12}{x}}}$

Tərs mütənasiblik — arqumentin neçə dəfə artması ilə funksiyanın bir o qədər azalmasının funksional asılılığıdır.

${\displaystyle y={\frac {k}{x}},x\neq 0,k\neq 0}$

Funksiyanın xüsusiyyətləri:

• Təyin oblastı${\displaystyle D(y)=(-\infty ;0)\cup (0;+\infty )}$
• Qiymətlər oblastı ${\displaystyle E(y)=(-\infty ;0)\cup (0;+\infty )}$
• Funksiya təkdir, çünki ${\displaystyle f(-x)={\frac {k}{-x}}=-{\frac {k}{x}}=-f(x)}$
• Funksiya k>0 olduqda ${\displaystyle (-\infty ;0)}$ aralığında azalır və ${\displaystyle (0;+\infty )}$ artır (k<0 olduqda əks proses).