III Yan Sobieski

Yan III Sobieski (17 avqust 1629^[1][2][…] – 17 iyun 1696^[3][2][…]) (Polyak: Jan III Sobieski, Latin: Ioannes III Sobiscius ; 17 Avqust 1629 – 17 Iyun 1696) 1674-cü ildən ölümünə (1696) qədər Polşa kralı və Reç Pospolitanın Böyük Knyazı olmuşdur.

III Yan Sobieski
pol. Jan III Sobieski
Polşa kralı[d]
21 may 1674 – 17 iyun 1696
Sonrakı	Güclü Avqust
Şəxsi məlumatlar
Doğum tarixi	17 avqust 1629(1629-08-17)[1][2][…]
Vəfat tarixi	17 iyun 1696(1696-06-17)[3][2][…] (67 yaşında)
Vəfat səbəbi	ürək tutması
Təhsili	Yagellon Universiteti
Fəaliyyəti	hərbi lider[d], siyasətçi, monarx
Dini	katolisizm
Rütbəsi	marşal
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Polyak zadəgan ailəsində anadan olan Sobieski, Yagelloniya Universitetində təhsil almış və gəncliyində Avropanı gəzmişdir. Bir əsgər və daha sonra komandir olaraq, Xmelnitski Üsyanında, Rus-Polşa Müharibəsində və İsveç işğalı dövründə döyüşlərdə iştirak etmişdir. Sobieski, Osmanlı İmperiyasına qarşı müharibə əsnasında hərbi qüdrətini nümayiş etdirmiş və Polşa və Litvada hörmətli, lider bir şəxsiyyət kimi özünü göstərmişdir. 1674-cü ildə Kral Michaelın gözlənilməz ölümündən sonra Polşa-Litva Birliyinin monarxı seçildi.

Sobieskinin 22 illik hakimiyyəti, əvvəlki münaqişələrin qarışıqlığından sonra çox ehtiyac duyulan Birliyin sabitləşmə dövrü oldu. Rəiyyətləri arasında populyar olan, 1683-cü ildə Vyana Döyüşündə Türklər üzərində qazandığı zəfərlə məşhur olan bacarıqlı bir hərbi lider idi. Məğlub olan Osmanlılar Sobieski'yi "Lehistan Aslanı" adlandırdılar və Papa onu "Qərbin xilaskarı" olaraq alqışladı. Sonrakı yaşlarında xəstəlikdən əziyyət çəkən Sobieski, 1696-cı ildə öldü və Krakovdakı Wawel kral qəsrində dəfn edildi. Onun yerinə Polşa və Saksoniya kralı II Augustus gəldi.

İstinadlar

1. Johann (Johann III. Sobieski) // Brockhauz Ensiklopediyası (alm.).
2. Bentkowska A. King of Poland John Sobieski [Jan III; Jana III; John III] // John Sobieski [Jan III; Jana III; John III, King of Poland] (ing.). // Grove Art Online / J. Turner [Oxford, England], Houndmills, Basingstoke, England, New York: OUP, 2017. doi:10.1093/GAO/9781884446054.ARTICLE.T045004
3. Jan III Sobieski // RKDartists (nid.).