![cover image](https://wikiwandv2-19431.kxcdn.com/_next/image?url=https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7e/Grafton_Elliot_Smith_Cultural_Diffusion_Map_from_Egypt.jpg/640px-Grafton_Elliot_Smith_Cultural_Diffusion_Map_from_Egypt.jpg&w=640&q=50)
Hiperdiffuzionizm
From Wikipedia, the free encyclopedia
Hiperdiffuzionizm — bir sivilizasiyanın və ya xalqın sonralar az inkişaf etmiş sivilizasiyalar və xalqlar tərəfindən alınmış bütün görkəmli və ya vacib şeylərin yaradıcısı olduğu fərziyyələr və nəzəriyyələr toplusu. Beləliklə, piramidalar kimi oxşar mədəni nailiyyətlərə malik olan bütün böyük sivilizasiyalar eyni qədim insanlardan əmələ gəlir [1]. Dini təcrübələr, mədəni texnologiyalar və unudulmuş qədim sivilizasiyalar hiperdiffuziya üçün arqument ola bilər.
Bu məqaləyə hansısa kateqoriya əlavə edilməmişdir. Məqaləyə kateqoriyalar əlavə edərək töhfə verə bilərsiz. |
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7e/Grafton_Elliot_Smith_Cultural_Diffusion_Map_from_Egypt.jpg/640px-Grafton_Elliot_Smith_Cultural_Diffusion_Map_from_Egypt.jpg)
Hiperdiffuzionizm, mədəniyyətlərarası diffuzionizmdən bir çox cəhətdən fərqlənir ki, bunlardan biri də tez-tez yalançı elmi olan ifadələrin sübut edilməsinin çətinliyidir [2]. Bundan əlavə, transkultural diffuzionizmdən fərqli olaraq, hiperdiffuzionizm müəyyən mədəniyyət daxilində cəmiyyətin genişlənməsini izah etmək üçün ticarət və ya mədəni əlaqələrdən istifadə etmir. Bunun əvəzinə, hiperdiffuzionistlər, bütün böyük yeniliklərin və cəmiyyətlərin bir (adətən unudulmuş) qədim sivilizasiyadan qaynaqlandığını iddia edirlər [3]. Məsələn, Arizonada tapılan Tukson əsərləri əsl qədim Roma əsərləri ilə xarici oxşarlıqları olduğu səbəbindən Qədim Roma və "Atlantik okeanı ilə Arizona quru yolu ilə qarşılaşan romalılar" ilə əlaqələndirilir [4].