Cek xalçaları

"Cek" xalçaları və ya "Cək" xalçaları — Quba xalçalarının ən parlaq kompozisiyalarından biri.^{[7][8][9][10]} Quba xalçalarının 35 çeşnisindən biri.^[11]

Xalça
"Cek" xalçaları
XIX əsrə aid "Cek" xalçası[1][4][5]
Xalça haqqında məlumatlar
Tam adı	"Cek" xalçaları
Digər adı	"Cək" xalçaları
Məktəbi	Quba xalçaçılıq məktəbi
Növü	xovlu
Ölkə	Azərbaycan
Şəhər	Quba
Bölgə	Quba-Şirvan tipinin Quba qrupunun dağlıq hissəsi
Kənd	Cek
Toxunması haqqında məlumatlar
Başlanma	XIX əsr
Tamamlanma	XIX əsr
Tarixi	XIX əsr
Sənətkarı	ceklilər
Üslubu	Quba xalçaçılıq məktəbi[6]
Digər məlumatlar
Uzunluğu	250 sm-dən 350 sm-ə qədər
Eni	100 sm-dən 110 sm-ə qədər
Material	Yun
carpet.intangible.az
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

İstehsalı

Quba xalçalarının ən parlaq kompozisiyalarından biri olan "Cek" xalçalarının mərkəzləşmiş məntəqəsi Cek kəndi hesab olunur. "Cek" xalçaları Azərbaycan xalçalarının Quba-Şirvan tipinin Quba qrupunun dağlıq hissəsinə aid edilir. Əsasən ceklilər tərəfindən toxunmuşdur^[1].

"Cek" xalçaları Quba şəhərindən 35 km qərb istiqamətində yerləşən Cek kəndinin adını daşıyır. "Cek" xalçaları həm də Qrız, Xınalıq, Söhüb, Buduq və Qalayxudat kəndlərində də istehsal olunmuşdur.

Xüsusiyyətləri

Bədii xüsusiyyətləri

"Cek" xalçaları həm bədii, həm də texniki nöqteyi nəzərdən "Qrız" xalçalarına bənzəyir, lakin "Cek" xalçasının kompozisiyası daha sadədir. Ənənəyə zidd olaraq, ara sahənin və ara haşiyənin fonu eyni rəngdədir. Onun koloriti ciddidir, ara sahənin fonu sürməyi və ya qırmızı olur.

Texniki xüsusiyyətləri

"Cek" xalçaları əsasən uzunsov formada olur. Belə xalçaların ölçüsü 100 x 250 sm-dən 110 x 350 sm-ə qədərdir. Bəzən isə uzunsov formada olmayan "Cek" xalçalarına da rast gəlmək olur.

İlmələrin sıxlığı 50 x 50 ilmədən 55 x 55 ilməyə qədərdir. Bu da bir kvadrat metrdə 250000 ilmədən 30000 ilməyə qədər edir. Xovun hündürlüyü isə 4–5 mm-dir.

XX əsrin 60-cı illərində toxunmuş Cek xalçası (müəllifi: Xanımqız Muradova)

Mənbə

• Лятиф Керимов, "Азербайджанский ковер" (Том II), Баку, "Гянджлик", 1983, ст. 189–190, табл. 28.  (rus.)
• Quba qrupu, Cək xalçası. carpet.intangible.az Arxivləşdirilib 2011-03-16 at the Wayback Machine (az.) (rus.)  (ing.)  (fr.)

İstinadlar

1. Лятиф Керимов, "Азербайджанский ковер" (Том II), Баку, "Гянджлик", 1983, ст. 189-190, табл. 28. (rus.)  (ing.)
2. http://www.carpets.dgu.ru/img/sm/dzhek.jpg%5B%5D dzhek.jpg (rus.)
3. carpet.intangible.az Arxivləşdirilib 2011-03-16 at the Wayback Machine (az.)
4. http://www.carpets.dgu.ru/img/sm/dzhek.jpg%5B%5D dzhek.jpg (rus.)
5. carpet.intangible.az Arxivləşdirilib 2011-03-16 at the Wayback Machine (az.)
6. Azərbaycanda xalça sənətinin inkişafı - Azerbaijan.az.
7. Azərbaycanda xalçaçılıq sənətinin inkişafı. www.mct.gov.az Arxivləşdirilib 2012-09-05 at the Wayback Machine (az.)
8. Quba rayonu Arxivləşdirilib 2011-05-12 at the Wayback Machine (az.)
9. "РАЗВИТИЕ ИСКУССТВА КОВРОДЕЛИЯ В АЗЕРБАЙДЖАНЕ". 2018-05-15 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2011-03-04.
10. İLMƏ–İLMƏ TOXUNDUQ, DİYAR–DİYAR DOLAŞDIQ ^{[ölü keçid]}
11. "Azərbaycan etnoqrafiyası. Üç cilddə. I cild. Bakı, "Şərq-Qərb", 2007, səh. 452". 2016-04-09 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2011-03-04.

Həmçinin bax

• Quba xalçaçılıq məktəbi

Xarici keçidlər