Biseksuallıq

Biseksuallıq və ya biseksualizm — həm kişi , həm də qadınlara, o cümlədən birdən çox genderə qarşı romantik cazibə, cinsi cazibə və ya seksual davranış.^[1][2][3][4] Bu termin cinsiyyətindən və gender kimliyindən asılı olmayaraq insanlara romantik və ya cinsi cazibə bəsləmək mənasında da istifadə edilə bilər. Buna panseksuallıq da deyilir.^[5][6][7]

Biseksual qürur bayrağı

Biseksuallıq termini əsasən kişilərə və qadınlara qarşı bəslənən romantik və ya seksual hissləri ifadə etmək üçün istifadə olunur.^[1][2][8] Bu anlayış heteroseksuallıq və homoseksuallıq ilə birlikdə cinsi oriyentasiyanın üç əsas təsnifatından biridir. Biseksual kimlik hər iki cins üçün eyni cinsi cazibəyə bərabər olmaq məcburiyyətində deyil. Ümumiyyətlə, bir cinsdən digərinə nisbətən fərqli, lakin müstəsna olmayan cinsi seçimləri olan insanlar da özlərini biseksual hesab edirlər.^[9]

Müasir elm adamları cinsi oriyentasiyanın dəqiq səbəbini bilmirlər. Buna baxmayaraq, onlar bunun genetik, hormonal və ekoloji amillərin mürəkkəb qarşılıqlı təsirindən qaynaqlandığını irəli sürürlər^[10][11][12] və bunu seçim kimi qiymətləndirmirlər.^[10][11][13] Cinsi oriyentasiyanın səbəbi ilə bağlı tək bir nəzəriyyə indiyədək geniş yayılmasa da, elm adamları biologiyaya əsaslanan nəzəriyyələrə üstünlük verirlər.^[10] Xüsusilə kişilər üçün cinsi oriyentasiyanın bioloji səbəblərini dəstəkləyən daha çox dəlil var.^[8][14][15]

Məlum tarix boyunca biseksuallıq müxtəlif insan cəmiyyətlərində^[16] və heyvanlar aləmində^[17][18][19] müşahidə edilmişdir. Buna baxmayaraq, biseksuallıq termini heteroseksuallıq və homoseksuallıq kimi XIX əsrdə ortaya çıxmışdır.^[20]

İstinadlar

1. "Sexual Orientation & Homosexuality". www.apa.org. American Psychological Association. 16 February 2019 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 13 November 2020.
2. "Sexual Orientation". American Psychiatric Association. 26 July 2011 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 3 December 2012.
3. Bailey, J. Michael; Vasey, Paul; Diamond, Lisa; Breedlove, S. Marc; Vilain, Eric; Epprecht, Marc. "Sexual Orientation, Controversy, and Science". Psychological Science in the Public Interest. 17 (2). 2016: 45–101. doi:10.1177/1529100616637616. PMID 27113562. 2020-06-11 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-09-23.
4. "Understanding Bisexuality". American Psychological Association. 2019. 17 February 2019 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 8 March 2019.
5. Carroll JL. Sexuality Now: Embracing Diversity. Cengage Learning. 2015. səh. 322. ISBN 978-1305446038. 2021-11-07 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-09-23. Pansexuality is also sometimes included under the definition of bisexuality, since pansexuality rejects the gender binary and encompasses romantic or sexual attractions to all gender identities.
6. Rice, Kim. Pansexuality // Marshall Cavendish Corporation (redaktor). Sex and Society. 2. Marshall Cavendish. 2009. səh. 593. ISBN 978-0-7614-7905-5. 13 November 2020 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 3 October 2012. In some contexts, the term pansexuality is used interchangeably with bisexuality, which refers to attraction to individuals of both sexes... Those who identify as bisexual feel that gender, biological sex, and sexual orientation should not be a focal point in potential relationships.
7. Soble, Alan. Bisexuality // Sex from Plato to Paglia: a philosophical encyclopedia. 1. Greenwood Publishing Group. 2006. səh. 115. ISBN 978-0-313-32686-8. Some bisexuals' attractions, however, appear to be gender 'blind'; that is, they are attracted to individuals independently of their sex- and gender linked attributes ... People with a gender-blind or 'pansexual' orientation are open not only to relations with men and women as traditionally figured in our society but also to relations with individuals who identify themselves as some combination of man/woman or some alternative gender entirely.
8. LeVay, Simon. Gay, Straight, and the Reason Why: The Science of Sexual Orientation. Oxford University Press. 2017. ISBN 9780199752966. 2020-10-22 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-09-23.
9. Rosario, M.; Schrimshaw, E.; Hunter, J.; Braun, L. "Sexual identity development among lesbian, gay, and bisexual youths: Consistency and change over time". Journal of Sex Research. 43 (1). 2006: 46–58. doi:10.1080/00224490609552298. PMC 3215279. PMID 16817067.
10. Frankowski BL; American Academy of Pediatrics Committee on Adolescence. "Sexual orientation and adolescents". Pediatrics. 113 (6). June 2004: 1827–32. doi:10.1542/peds.113.6.1827. PMID 15173519. 2013-03-20 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-09-23.
11. Lamanna, Mary Ann; Riedmann, Agnes; Stewart, Susan D. Marriages, Families, and Relationships: Making Choices in a Diverse Society. Cengage Learning. 2014. səh. 82. ISBN 978-1-305-17689-8. November 30, 2016 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: February 11, 2016. The reason some individuals develop a gay sexual identity has not been definitively established  – nor do we yet understand the development of heterosexuality. The American Psychological Association (APA) takes the position that a variety of factors impact a person's sexuality. The most recent literature from the APA says that sexual orientation is not a choice that can be changed at will, and that sexual orientation is most likely the result of a complex interaction of environmental, cognitive and biological factors...is shaped at an early age...[and evidence suggests] biological, including genetic or inborn hormonal factors, play a significant role in a person's sexuality (American Psychological Association 2010).
12. Gail Wiscarz Stuart. Principles and Practice of Psychiatric Nursing. Elsevier Health Sciences. 2014. səh. 502. ISBN 978-0-323-29412-6. November 30, 2016 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: February 11, 2016. No conclusive evidence supports any one specific cause of homosexuality; however, most researchers agree that biological and social factors influence the development of sexual orientation.
13. Gloria Kersey-Matusiak. Delivering Culturally Competent Nursing Care. Springer Publishing Company. 2012. səh. 169. ISBN 978-0-8261-9381-0. November 30, 2016 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: February 10, 2016. Most health and mental health organizations do not view sexual orientation as a 'choice.'
14. Bailey, J. Michael; Vasey, Paul; Diamond, Lisa; Breedlove, S. Marc; Vilain, Eric; Epprecht, Marc. "Sexual Orientation, Controversy, and Science". Psychological Science in the Public Interest. 17 (2). 2016: 45–101. doi:10.1177/1529100616637616. PMID 27113562. 2020-06-11 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-09-23.
15. Balthazart, Jacques. The Biology of Homosexuality. Oxford University Press. 2012. ISBN 9780199838820. 2021-01-26 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-09-23.
16. Crompton, Louis. Homosexuality and Civilization. Cambridge, Massachusetts: Belknap Press. 2003. ISBN 978-0-674-01197-7.
17. Bagemihl, Bruce. Biological Exuberance: Animal Homosexuality and Natural Diversity. London: Profile Books, Ltd. 1999. ISBN 978-1-86197-182-1.
18. Roughgarden, Joan. Evolution's Rainbow: Diversity, Gender, and Sexuality in Nature and People. Berkeley, CA: University of California Press. May 2004. ISBN 978-0-520-24073-5.
19. Driscoll, Emily V. "Bisexual Species: Unorthodox Sex in the Animal Kingdom". Scientific American. July 2008. 2008-11-22 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-09-23.
20. Harper, Douglas. "Bisexuality". Online Etymology Dictionary. November 2001. 26 October 2004 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 16 February 2007.

Əlavə ədəbiyyat

• Eva Cantarella. Bisexuality in the Ancient World, Yale University Press, New Haven, 1992, 2002. ISBN 978-0-300-09302-5
• Kenneth J. Dover. Greek Homosexuality, New York; Vintage Books, 1978. ISBN 0-394-74224-9
• Thomas K. Hubbard. Homosexuality in Greece and Rome, U. of California Press, 2003. ISBN 0-520-23430-8
• William Armstrong Percy, III. Pederasty and Pedagogy in Archaic Greece, University of Illinois Press, 1996. ISBN 0-252-02209-2
• Stephen O. Murray and Will Roscoe, et al. Islamic Homosexualities: Culture, History, and Literature, New York: New York University Press, 1997. ISBN 0-8147-7468-7
• J. Wright & Everett Rowson. Homoeroticism in Classical Arabic Literature. 1998. ISBN 0-231-10507-X (pbbk)/ ISBN 0-231-10506-1 (hdbk)
• Gary Leupp. Male Colors: The Construction of Homosexuality in Tokugawa Japan, Berkeley, University of California Press, 1995. ISBN 0-520-20900-1
• Tsuneo Watanabe & Jun'ichi Iwata. The Love of the Samurai. A Thousand Years of Japanese Homosexuality, London: GMP Publishers, 1987. ISBN 0-85449-115-5
• Sigmund Freud. Three Contributions to the Theory of Sex. ISBN 0-486-41603-8
• Bisexuality: Theories, Research, and Recommendations for the Invisible Sexuality by D. Joye Swan and Shani Habibi, Editors ISBN 9783319715346
• Dual Attraction: Understanding Bisexuality by Martin S. Weinberg, Colin J. Williams, & Douglas W. Pryor, ISBN 0195098412
• Bi Any Other Name : Bisexual People Speak Out by Loraine Hutchins, Editor & Lani Ka'ahumanu, Editor ISBN 1-55583-174-5
• Getting Bi : Voices of Bisexuals Around the World by Robyn Ochs, Editor & Sarah Rowley, Editor ISBN 0-9653881-4-X
• The Bisexual Option by Fritz Klein, MD ISBN 1-56023-033-9
• Bi Men : Coming Out Every Which Way by Ron Suresha and Pete Chvany, Editors ISBN 978-1-56023-615-3
• Bi America : Myths, Truths, And Struggles of an Invisible Community by William E. Burleson ISBN 978-1-56023-478-4
• Bisexuality in the United States : A Social Science Reader by Paula C. Rodriguez Rust, Editor ISBN 0-231-10226-7
• Bisexuality : The Psychology and Politics of an Invisible Minority by Beth A. Firestein, Editor ISBN 0-8039-7274-1
• Current Research on Bisexuality by Ronald C. Fox PhD, Editor ISBN 978-1-56023-289-6
• Bryant, Wayne M.. Bisexual Characters in Film: From Anais to Zee. Haworth Gay & Lesbian Studies, 1997. ISBN 1-56023-894-1

Xarici keçidlər

• American Institute of Bisexuality
• American Psychological Association's Lesbian, Gay, Bisexual and Transgender Concerns Office
• "Bisexuality" at the Magnus Hirschfeld Archive for Sexology
• The Continuum Complete International Encyclopedia of Sexuality