Atom bombası ədəbiyyatı
From Wikipedia, the free encyclopedia
From Wikipedia, the free encyclopedia
Atom bombası ədəbiyyatı (原爆文学, Qenbaku bunqaku?) – Hiroşima və Naqasakinin atom bombardmanı haqqında yazıları əhatə edən yapon ədəbi janrı.[1] Termin 1960-cı illərdə ortaya çıxmışdır.[2] Postmüharibə dövrünün ilk illərində istifadə olunan hibakuşa ədəbiyyatı (被爆者文学, hibakuşa bunqaku?) termini isə atom bombası qurbanları haqqında yazıları əhatə edən yapon ədəbi janrıdır.[1]
Atom bombası ədəbiyyatının ilk ədəbi nümunələri əsasən avtobioqrafik xüsusiyyətlər daşıyırdı və gündəlik, jurnalist hesabatı, esse, tarixi sənəd kimi formaları özündə birləşdirirdi.[1] Janrın ilk ədəbi nümayəndələri şəhərə daxil olduqdan sonra şahid olduqlarını oxuculara çatdırmaq istəyirdilər.[1] 1953-cü ildə Yamaşiro Tomoe tərəfindən yazılmış "Atom bombasından sağ qurtulmaq: Atom bombası qurbanlarının memuarları" əsəri 23 qurbanın hekayəsini birləşdirirdi.[1] Oxşar tərzdə tərtib olunmuş "Naqasaki şahidliyi" əsəri isə 1969–1978-ci illərdə nəşr olunmuşdur.[1] Birinci şəxsin təkindən nəql olunan esse və hekayələr isə əvvəl yazıçı olmayan hibakuşalar tərəfindən yazılırdı.[1] Kyoko Hayaşi, Tamiki Hara, Yoko Ota və Sadako Kurihara kimi hibakuşaların əsərləri ilk belə əsərlərə nümunədir.[1]
Hibakuşa şairləri isə hayku, çoka, vaka formalarının kiçik strukturlarından istifadə edərək atom bombası poeziyasına töhfələr vermişdilər.[3] Ənənəvi şairlər onların bu üslubunu qınamışdırlar.[3] Atom bombası poeziyasında metafor və poetik simvollardan çox, atom bombası hücumları və qurbanlarına əhəmiyyət verilir.[3] Yaponiyada bir çox hibakuşa şeir kolleksiyası nəşr olunsa da, çox az qismi xarici dillərə tərcümə olunmuşdur.[3]
1960-cı illərdən etibarən hibakuşa olmayan, lakin bu janrda yazan yazıçıların sayı çoxalmağa başlamışdır.[3] Bu dövrün atom bombası ədəbiyyatında nüvə müharibəsi təhlükəsi mövzusu da ön plana çıxmışdır.[3] 1965-ci ildə Kenzaburo Oenin "Hiroşima qeydləri" adlı esse kolleksiyası "Sekai" jurnalında nəşr olunmuşdur.[3] 1966-cı ildə İbuse Masucinin "Qara yağış" romanı çapdan çıxmışdır.[3] 1981-ci ildə nəşr olunan Oda Makotonun "Hiroşima" romanı isə Yaponiyanın qurban təfəkkürünü asanlıqla qəbul etməsini sorğulamış və müzakirə mövzusuna çevrilmişdir.[4]
Keyci Nakazava tərəfindən yazılan və 1973–87-ci illərdə nəşr olunan "Barefoot Gen" bu janrda olan ən məşhur manqa seriyası hesab olunur.[2]
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
