НекӀсияб Грекия
From Wikipedia, the free encyclopedia
НекӀсияб Грекия (грек. Ἑλλάςcode: el is deprecated , Гьелла́с) — Гьоркьобралъадлъиялъул шималиябгин бакъбаккуда нилӀер эраялде щвелалде XXII–IX гӀасрабаздаса, жал грек бецӀал гӀасраби абун лъалел, байбихьун ва классикияб антиклъиялъул ахиралде (гІ-ш. НЭ 600) щвезегӀан букӀараб цивилизация, жинца гъорлӀе бачунеб букӀараб рикьарал, амма маданияб ва мацӀазулаб рахъалъ цоцада рухьарал шагьар-пачалихъазул ва цогидал территориязул гӀаммлъи. Гьел регионазул цӀикӀкӀанисел оффициалияб къагӀидаялъ цолъизарун рукӀана цохӀо нухалъ, 13 соналъ Александерил империялда гъорлӀ НЩ 336-абилелдаса 323 соналъ-лъагӀан (гьениса гьоркьосарахъияллъун рукӀана чанго грек полисал бакътӀерхьул Гьоркьобракьдаллхиялда, ЧӀегӀераб ралъад сверун, Кипралда ва Киренаикаялда рукӀарал ва Александерил юрисдикциялъукье ккечӀел). БакътӀерхьул тарихалда, классикияб антиклъиялъул эпоха лӀугӀиялда хадурцун рукӀана Цересел гьоркьохъел гӀасраби ва Бизантиялъул период.[1]
НЩ VIII гӀасруялда Микенияб Грекиялъул хадусеб мазгарулаб гӀасруялъулаб коллапсалдаса хадуб байбихьана грек шагьариял полисал лӀугьине, гьеб аслулъана архаикияб периодалъе ва Ракьдагьоркьосеб ралъадалъул бассен колонизатинабиялъе. Гьелда хадуб букӀана Классикияб Грекияялъул эпоха, грекгин парс рагъаздаса байбихьун, НЩ V гӀасруялдаса IV гӀасруялде щун, гьенибго гъорлӀ Атеназул меседил гӀасруги. Александер Македонияс ракьал рахъиялъ Гьелленияб цивилизация тӀибитӀизабуна бакътӀерхьул гьоркьобракьдаллъиялдаса Гьоркьохъеб Азиялде щвезегӀан. Гелленияб период лӀугӀана бакъбаккул Гьоркьобракьдаллъиялъул дуниял Румаб Республикаялъ бахъидал ва Македония, цинги хадуб Ахая Румалъул империялъ аннексинабидал.
Классикияб грек маданияталъ, хасго философиялъ, цӀакъ къуватаб асар гьабуна некӀсияб Румалъе, жинца гьелъул версия тӀибитӀизабураб Ракьдагьоркьосеб ралъадалъул тӀолабго бассеналда ва Европаялъул цӀикӀкӀанисеб бутӀаялда. Гьеб сабаблъун, Классикияб Грекия гӀеӀмерисеб рикӀкӀуна кинилъун БакътӀерхьул цивилизациялъул, жиндаса гьанжесеб БакътӀерхьалъ политикаялда, философиялда, гӀелмуялда ва гьунарлъиялда гӀемерисел кьучӀал идеяби ва архетипал росулеб аслулъолеб маданиталъул.[2][3][4]