Хунзахъ
Гьебго цӀар бугеб мухъалъул административияб центр; Авариялъул букӀараб тахшагьар / From Wikipedia, the free encyclopedia
Хýнзахъ, яги тарихияб Ху́нзахъ шагьа́р[2] (абул куц [ˈχun.zäqχː]) — ккола Дагъистаналда бугеб росу, Хунзахъ мухъалъул ва Хунзахъ росдал боялъул административияб центер; ккола мухъалъул бищун кӀудияб чӀел-бакӀлъун, жиндир халкъалъул къадар 4245[1] чи вугеб. Хунзахъ буго гьебго цӀар бугеб тӀалъуда, ГӀакаро магӀардаса хьондасебгин бакъбаккудехун, Тобот лъаралда аскӀоб.
Мухъалъул марказ | |
Хунзахъ | |
---|---|
42°32′ ш. гӀ. 46°42′ бб. х.HGЯO | |
Пачалихъ | Россия |
Федерациялъул субъект | Дагъистан |
Муниципалияб мухъ | Хунзахъ мухъ |
Росдал поселение | Хунзахъ росдал бо |
Тарих ва ракьхъвай | |
ТӀоцебесеб рехсей | V гӀ. |
Централъул борхалъи | 1658 м |
Климаталъул тайпа | МугӀрулаб |
СагӀтазул зона | UTC+3:00 |
Халкъ | |
Къадар | ↗4245[1] чи (2010) |
Миллат(ал) | Аварал |
Конфессия(л) | Бусурбаби |
Катойконим | Хунзахъев, хунзахъей, хунз |
Расмияб мацӀ | авар, гӀурус |
Цифрабазул идентификаторал | |
Почалъул индекс | 368260 |
ОКАТО код | 82256890001 |
ОКТМО код | 82656490101 |
ГКГН номер | 0012112 |
khunzakh.ru (гІурус) | |
ГӀуцӀула Хунзахъ щуго роххаца, гьезул бищун некӀсиял руго Самилахъ, ШототӀа, нуцалзабазул резиденция букӀараб ЩулалъутӀа; жеги кӀиго роххен лӀугьана XVII гӀасруялда: Лъа́рахъ ва ХӀо́рихъ.
Хунзахъ ккола некӀсияб чӀел-бакӀлъун, жиндие 2400-ялдаса цӀиккӀун сон бугеб. Бакъбаккул Кавказалда бищун некӀсиял ва политикал центразул цояблъун кколеб Хунзахъ букӀана Авар пачалихъалъул тахшагьарлъун, кколаан Авариялъул ва мугӀрул Чачаналъул рагъулаб ва административияб центерлъун.[3] Авар нобилитат ва гьелъие хъулухъ гьабулел гьенир рукӀиналъ, Хунзахъ букӀана кӀудияб чӀел-бакӀлъун, халкъалъул цӀикӀкӀараб къадарги бугеб. Кавказалъул рагъул заманалда халкъалъул къадар гӀезегӀан гӀодобе ккана. Россиялъул империялда гъорлӀ Хунзахъ букӀана Авар сверухълъул, революциялдаса хадуб Хунзахъ кантуналъул центерлъун.
Жакъа къоялъ Хунзахъ буго мухъалъул политикабгин културияб центр, гьенир руго руго аслиял административияб бакӀал, маданияталъул бакӀал. Буго цебетӀураб инфраструктура: школаби, паркал, спортзал. Гьенир торитӀула мухъалъул аслиял тадбирал. Гьединго Хунзахъ руго туристикияб бакӀал, гьезда гьоркьоб Хунзахъ музейги. Самилахъ авалалда буго Абулмуслим шайхасул зиярат.