Les especies d'aves con nome común en llingua asturiana márquense como NOA. En casu contrariu, conséñase'l nome científicu.
Sitta canadensis  | ||
|---|---|---|
 | ||
| Estáu de caltenimientu | ||
 Esmolición menor (IUCN)[1] | ||
| Clasificación científica | ||
| Dominiu: | Eukaryota | |
| Reinu: | Animalia | |
| Filu: | Chordata | |
| Clas: | Aves | |
| Orde: | Passeriformes | |
| Familia: | Sittidae | |
| Xéneru: | Sitta | |
| Especie: | S. canadensis | |
| Especie tipu | ||
|
Sitta canadensis Linnaeus, 1766 | ||
| Consultes | ||
| [editar datos en Wikidata] | ||
'''Sitta canadensis,[2] tamién conocíu como saltapalos canadiense, sita canadiense o sita de pechu coloráu,[3] ye una especie d'ave paseriforme de la familia Sittidae nativa d'América del Norte. La parte cimera nel adultu ye de color gris azuláu ente que la parte inferior ye de color canela; tien un gargüelu blancu y la cara cunta con una raya negra que atravieza los güeyos, un picu rectu gris y una corona de color negru. El so llamáu, que foi comparáu con una trompeta d'estañu, ye agudu y nasal. Reproduzse en bosque coníferos de too Canadá, Alaska y el nordés y oeste de los Estaos Xuníos. Anque con frecuencia nun residente permanente, s'apruz regularmente más al sur, si arralez el suministru de comida. Hai constancia de vagabundeo de la especie en zones tan meridionales como la mariña del Golfu y el norte de Méxicu. Forrajea nos tueros y cañes grandes de los árboles, de cutiu baxando la cabeza primero, dacuando prinda inseutos en plenu vuelu. Aliméntase sobremanera d'inseutos y granes, cuantimás de coníferes. Escávase'l so nial na madera muerta, de cutiu cerca de la tierra, untando la entrada con resina.
Taxonomía
Como tolos esguiladores, l'esguilador canadiense ta asignáu al xéneru Sitta (Linnaeus, 1758),[4] un nome deriváu de sittē (σιττη), pallabra del griegu antiguu pal esguilador azul (Sitta europaea). El nome específicu canadensis proviente del neolatín que significa “perteneciente a Canadá”.[5] La especie recibió'l so nome científicu por Carlos Linneo en 1766, basáu nuna muestra recoyida en Canadá.[6] “Nuthatch” (que n'inglés significa esguilador) ye una corrupción llingüística de “Nuthack”, en referencia a la costume de les aves de calzar nueces nos resquiebros de la corteza del árbol y someter fuercia sobre estos hasta que s'abrir.[7] El pechu coloráu” fai referencia al color ferruñosu de la rexón inferior del machu.[5]
Nel pasáu, l'esguilador canadiense y otros cuatro especies —el trepador corsu, el trepador chinu, el trepador arxelín y trepador de Krüper— pensóse que yeren una sola especie.[8] Estos cinco formen un grupu bien definíu d'especies conocíu como'l grupu del Sitta canadensis”, y delles vegaes considérense una superespecie.[6] Dientro del grupu d'especies, los estudios d'ADN demostraron que l'esguilador canadiense, el trepador corsu y l'esguilador azul china constitúin un clado y el trepador azul arxelino y esguilador de Krüper constitúin un clado hermanu.[9] L'esguilador canadiense ye monotípicu al traviés de la so estensa distribución.[6]
Descripción
L'esguilador canadiense ye un pequeñu paseriforme que mide 4,5 pulgaes (11,43 cm)[lower-alpha 1][11] de llargu, con un valumbu de 8,5 pulgaes (21,59 cm) y un pesu de 9,9 gramos (0,35 oz).[12] El so llombu y l'inferior de la cola son azulaes, y les sos partes inferiores son color óxidu. Cuenta con un casquillo negru, y llinia de los güeyos y una llista superciliar (ceya) blanques. El plumaxe ye'l mesmu pa dambos sexos, anque nes femes y los pichones tienen la cabeza más apagada y les partes inferiores más pálides.[11]
Voz
El llamáu del esguilador canadiense ye agudu, nasal y débil. Trescritu como «yenk» o «ink»,[12] foi comparáu con un cuernu d'estañu de xuguete[11] o con dalgún oxetu d'un neñu que faiga ruiu.[13] El so cantar ye una serie repitida amodo de notes clares, nasales y n'aumentu, trescritu como «eeen-eeen-eeen».[12]
Hábitat y distribución
Magar ye principalmente un residente a tiempu completu de los montes coníferos del norte y subalpinos, la migración del esguilador canadiense ye regularmente irruptiva, tantu col númberu de migrantes y los llugares de invernación que varien d'añu n'añu.[11] Dacuando ellos algamen el norte de Méxicu, onde s'atopen raros invernantes en Nuevo León, el norte de Norte Baxa California y a lo llargo de l'aguada del Pacíficu, no que ye Sinaloa.[14] Nel este d'Estaos Xuníos, la so distribución espandir escontra'l sur.[11] A pesar de qu'enantes moraben na isla Guadalupe, una islla frente a la mariña occidental de Méxicu, paecen ser extirpados d'ellí, una y bones l'últimu rexistru conocíu de la especie na islla que data de 1971. Hai un solu rexistru de divagantes pa la isla Socorro de Méxicu.[14] Ye un divagante bien raru a Europa, con dos rexistros nel paleárticu occidental; una ave envernó con ésitu nel este d'Inglaterra.[15]
Comportamientu alimenticiu y dieta
Como tolos esguiladores, l'esguilador canadiense ye una especie acrobática, que s'engabitar sí mesma escontra riba y embaxo de los tueros y cañes en busca de comida.[11] Dir de cabeza cuando xube escontra baxo. Puede “caminar” na parte inferior de les cañes. A diferencia de los picatueros y agateadores, nun utiliza la so cola como un sofitu al xubir.[16] Tiende a alimentase en solitariu o acompañáu.[14]
Los cambeos na dieta del esguilador canadiense dependen de la temporada. Nel branu come principalmente inseutos, de xemes en cuando inclusive prinda preses mientres vuela, ente que nel iviernu camuda a les granes de coníferes.[17] Nos comederos va tomar les granes de xirasol, mantega de maní, y sebu. De cutiu enserta cachos d'alimentu nes hendiduras de la corteza col fin de rompelos col picu (n'oposición a tomar la comida nos sos pies, tal que lo fai'l carboneru cabecinegro).
Crianza
L'esguilador canadiense, al igual que tolos esguiladores, ye monógamu. El machu cortexa a la fema con una exhibición peculiar: llevantando la cabeza y cola mientres xira dándo-y el llombu, cayéndose nes sos ales, y banciándose de llau a llau.
Esta ave escava la so propia xerarquía del cuévanu, 1.53 a 37 m (5.0 a 121.4 pies) percima del suelu —polo xeneral alredor de 15 pies (4,6 m)—. La escavación realizar dambos sexos y toma alredor d'ocho selmanes.[18] El par de manches de cazumbre alredor del furu d'entrada presumiblemente va ayudar a disuadir los depredadores.[16] El nial ta llena de yerba, mofu, corteza y raicillas arralláu. La construcción del nial facer dambos sexos, pero sobremanera la fema.
La fema pon 2 a 8 güevos (xeneralmente 5 a 6), que son de color blancu, cremosu o rosáu, y cubiertu con manches de color marrón acoloratáu. Los güevos miden de 0.6 a 0.7 plg (de 1.5 a 1.8 cm) de llongura por 0.4 a 0.5 plg (de 1.0 a 1.3 cm) d'anchu. La madre realiza la incubación y dura 12—13 díes.[19] Los pitucos son altriciales y permanecen nel nial mientres 2—3 selmanes, guaraos pola fema, pero alimentaos por dambos sexos. De normal namái hai una cría per añu. El periodu de vida ye d'alredor de 6 años.
Situación de caltenimientu y amenaces
Por cuenta de la so distribución global y a la so creciente población, l'esguilador canadiense ta clasificáu como una especie so esmolición menor pola Xunión Internacional pal Caltenimientu de la Natura.[1] Nel continente americanu, ta protexíu pola Migratory Bird Treaty Act de 1918.[20]
Fontes citaes
Enllaces esternos
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
