Piper aduncum
especie de planta del xéneru Piper From Wikipedia, the free encyclopedia
Piper aduncum, llamada popularmente matico, yerba del soldáu, achotlín o gordonucu, ye un árbol perenne de la familia de la pimienta (piperácea). Crez montés en mariñes y selves de Centroamérica y Suramérica y nos valles interandinos hasta los 3.000 msnm.



Piper aduncum ![]() | ||
---|---|---|
![]() | ||
Clasificación científica | ||
Reinu: | Plantae | |
División: | Magnoliophyta | |
Clas: | Magnoliopsida | |
Orde: | Piperales | |
Familia: | Piperaceae | |
Xéneru: | Piper | |
Especie: |
Piper aduncum L. | |
Consultes | ||
Royal Botanic Gardens, Kew | Royal Botanic Gardens, Kew | |
World Flora Online | World Flora online | |
[editar datos en Wikidata] |
Descripción
Ye un árbol perenne de 6-7 metros d'altor con tarmu maderizu, nodoso, ramificáu y verde o gris pálidu. con fueyes de color verde claro, alternes y en forma de llanza col ápiz en punta, de 12-20 cm de llargu y 5-8 d'anchu.
Presenta inflorescencia n'espiga simple, trupa o compuesta con pequeñes flores hermafrodites. El so frutu ye una pequeña drupa con granes negres.
Usos
Culinarios
Como munches especies de la familia, esti árbol tien el característicu golor a pimienta. Los frutos utilícense como condimento[1] y como sustitutu de Piper longum (pimienta llarga).
Etnomedicinal
Esta planta contién numberosos compuestos químicos, como cumarines, flavonoides, alcaloides, monoterpenos, triterpenos, saponines, safrol y fenoles.[2]
La medicina tradicional atribúye-y propiedaes variaes. Les fueyes en decocción úsense como repulguante nel tratamientu d'hemorraxes,[ensin referencies] en llavadures antisépticos sobre mancaes y en fervinchu pa sacupar cálculos biliares, pa solliviar o curar enfermedaes del tracto respiratoriu (antiinflamatoriu, expectorante y antitusígeno), en dolencies gastrointestinales ("empache", fories agudes o cróniques) y tópicamente en fervinchu de les fueyes pa faer gárgares.
- Na selva lluviosa amazónica los nativos usar como antisépticu
- En Perú foi utilizáu pa contener hemorraxes y tratar úlceres y n'Europa usóse pal tratamientu de los órganos xenitales y afecciones renales[3]
Ye usada como emoliente y proteutor de la piel comercializáu en forma de xabón antisépticu. Dellos estudios de llaboratoriu confirmaron les sos propiedaes cicatrizantes, antiinflamatorias y antisépticas del y inhibidor de bacteries como Staphylococcus aureus y Escherichia coli y los fungos Cryptococcus neoformans y Trichophyton mentagrophyte.[ensin referencies]
Historia
Según la lleenda esta planta foi afayada por un soldáu español mancáu llamáu Matico.[2] Ye probable qu'aprendiera'l so usu de les tribus locales qu'aplicaben les fueyes a les firíes pa detener les hemorraxes y empezó a llamase Matico o yerba del soldáu. Foi introducida na medicina d'Europa y Estaos Xuníos por un médicu de Liverpool en 1839, como hemostático y astrinxente pa les firíes. En testos médicos norteamericanos, la United States Pharmacopoeia, de principios del sieglu XIX yá apaez citada esta planta.[2][4]
Taxonomía
Piper aduncum describióse por Carlos Linneo y espublizóse en Species Plantarum 1: 29. 1753.[5]
- Variedaes aceptaes
- Piper aduncum var. cordulatum (C.DC.) Yunck.
- Piper aduncum var. ossanum (C. DC.) Saralegui
- Sinonimia
- Artanthe adunca (L.) Miq.
- Artanthe cearensis Miq.
- Artanthe celtidifolia (Kunth) Miq.
- Artanthe elongata (Vahl) Miq.
- Artanthe galeottii Miq.
- Artanthe galleoti Miq.
- Artanthe granulienta Miq.
- Artanthe vellozoana Miq.
- Lepianthes granulatum Raf.
- Piper acutifolium var. membranaceum C. DC.
- Piper aduncifolium Trel.
- Piper anguillaespicum Trel.
- Piper angustifolium Ruiz & Pav.
- Piper cardenasii Trel.
- Piper celtidifolium Kunth
- Piper disparispicum Trel.
- Piper elongatifolium Trel.
- Piper elongatum Vahl
- Piper fatoanum C.DC.
- Piper flavescens (C.DC.) Trel.
- Piper guanaianum C. DC.
- Piper herzogii C. DC.
- Piper intersitum f. porcecitense Trel.
- Piper kuntzei C. DC.
- Piper lineatum var. hirtipetiolatum Trel.
- Piper multinervium M.Martens & Galeotti
- Piper nonconformans Trel.
- Piper oblanceolatum var. fragilicaule Trel.
- Piper pseudovelutinum var. flavescens C.DC.
- Piper purpurascens D. Dietr.
- Piper reciprocum Trel.
- Piper submolle Trel.
- Steffensia adunca (L.) Kunth
- Steffensia angustifolia Kunth
- Steffensia celtidifolia (Kunth) Kunth
- Steffensia elongata (Vahl) Kunth[6]
Referencies
Enllaces esternos
Wikiwand - on
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.