Remove ads
Pinilla del Valle ye un conceyu español de la provincia y Comunidá de Madrid, asitiáu nel valle del Lozoya, na zona noroeste de dicha Comunidá. Tien una población de 204 hab. (2023)[2][3], una superficie de 25,69 km², y atópase a un altor de 1093 metros sobre'l nivel del mar. El conceyu, que s'atopa ente les llocalidaes d'Alamea del Valle y Lozoya ye una franxa bien estrecha que va del ríu Lozoya hasta'l cordal qu'estrema les provincies de Madrid y Segovia.
 Pinilla del Valle | |||||
|---|---|---|---|---|---|
 | |||||
| |||||
| Alministración | |||||
| País |  España | ||||
| Autonomía |  Comunidá de Madrid | ||||
| Partíu xudicial | Torrelaguna | ||||
| Tipu d'entidá | conceyu d'España | ||||
| Alcaldesa de Pinilla del Valle | Maria Gema Ramirez Peñas | ||||
| Nome oficial | Pinilla del Valle (es)[1] | ||||
| Códigu postal |
28749 | ||||
| Xeografía | |||||
| Coordenaes | 40°55′41″N 3°49′28″W | ||||
  Pinilla del Valle Pinilla del Valle (España) _mapa.svg) | |||||
| Superficie | 25.69 km² | ||||
| Altitú | 1095 m | ||||
| Llenda con | Alameda del Valle, Sotosalbos, Collado Hermoso, Torre Val de San Pedro, Navafría, Lozoya y Canencia | ||||
| Demografía | |||||
| Población |
204 hab. (2023) - 109 homes (2019) - 82 muyeres (2019) | ||||
| Porcentaxe | 0% de Comunidá de Madrid | ||||
| Densidá | 7,94 hab/km² | ||||
| Más información | |||||
| Estaya horaria | UTC+01:00 | ||||
| pinilladelvalle.org | |||||
 | |||||
Remove ads
L'orixe toponímicu de Pinilla del Valle cunta con dos teoríes: una d'elles fai referencia a los munchos pino qu'había na zona; la otra, a una planta mafosa de la familia de les llabiaes qu'esprende un golor paecíu al pinu, llamada pinillo, la que tamién abondaría per aquella zona. A esto sumir del Valle, que fai referencia al valle del Lozoya, al cual pertenez.
L'escudu heráldicu y la bandera que representen al conceyu fueron aprobaos el 29 de marzu de 2001. L'escudu se blasona de la siguiente manera:
«“Partíu. Primero de plata, una espada flamíxera de gules; segundu d'azur, xarrón d'oru con trés azucenas del so color; la punta d'ondes de plata y azur. Al timbre Corona Real Española.»
La descripción testual de la bandera ye la siguiente:
«De proporciones 2/3. Pañu estremáu diagonalmente dende la parte cimera del estil al inferior de la batiente, de color blancu la parte cimera y colloráu la inferior, sobrepuestu nel centru del Escudu Municipal.»
Remove ads
- Allugamientu La llocalidá atopar
nel norte de la Comunidá de Madrid a una altitú de 1093 msnm.[5][6]
| Noroeste: Collado Hermoso (provincia de Segovia) | Norte: Torre Val de San Pedro (provincia de Segovia) | Nordeste: Navafría (provincia de Segovia) |
| Oeste: Alamea del Valle |  |
Este: Lozoya |
| Suroeste: Alamea del Valle | Sur: Alamea del Valle | Sureste: Canencia |
Prehistoria
Na cueva de Pinilla hanse enconrado muertes arqueolóxiques del Paleolíticu y de la Edá del Bronce. El conocíu como xacimientu de Calvero de la Figal, xunto al de Navalmaíllo y al de la cueva de la Bona Pinta tán dexando conocer meyor el poblamientu neandertal na Península ibérica. Cada branu abrir al públicu la cortil pa guardar los llabores d'escavación, codirixíes por Juan Luis Arsuaga, Enrique Baquedano y Alfredo Pérez. La mayoría de los restos arqueolóxicos atopaos espónense anguaño nel Muséu Arqueolóxicu Rexonal de la Comunidá de Madrid, en Alcalá de Henares[7]
Un casu concretu d'afayu arqueolóxicu
La finalización de la campaña veraniega nel xacimientu de Pinilla del Valle (Madrid) alimentó de titulares a los medios de comunicación. ¡Los neandertales emplegaben yá paliyos pa los dientes! Adelantrar Juan Luis Arsuaga, al dar cuenta del afayu de los restos d'un home qu'habitó na llamada Cueva de Bona Pinta hai más de 63 000 años: "Trátase de la segunda y tercer muela del llau esquierdu de la boca d'un mesmu individuu del que, enagora, podemos antemanar delles carauterístiques: que tenía ente 30 y 35 años (pola gastadura de les pieces dentales), morfoloxía de neandertal y, como anéudota, qu'usaba paliyos (el riegu atopáu ente les cares de dambes mueles indica que de cutiu utilizaba un elementu punchante como profilaxis bucal)". Pero más allá de l'anéudota, la verdadera noticia fincaba nel descubrimientu del primer fósil na rexón madrilana nos postreros 25 años. Los anteriores, que databen de la década de 1980, teníen una edá considerablemente cimera: cerca de 90 000 años.
De la Edá Media al sieglu XX
El so poblamientu definitivu, sicasí, empieza na Edá Media arriendes de reconquistar per parte de los reis de Castiella del valle de Lozoya. Históricamente, en 1119, casi la totalidá de la Sierra Norte foi adscrita a la Villa de Buitrago. Darréu, Pinilla del Valle foi integrada nel Sexmo de Lozoya qu'al pie de tol Valle del Lozoya perteneció a la Comunidá de Ciudá y Tierra de Segovia. En cuanto al poblamientu hai bien poca documentación d'esta dómina. Tuvo De realizase por caballeros segovianos y tar rematáu nel sieglu XIV. El primer documentu oficial en que se menta a Pinilla del Valle ye'l Catastru d'Ensenada de 1750. Ellí caracterízase-y como realengu perteneciente a Segovia y una población de 70 vecinos. Nel sieglu XIX, en 1833, rematar el procesu de nueva división provincial y xudicial del territoriu nacional. Los pueblos d'El Valle, hasta entós pertenecientes y estrechamente venceyaos a Segovia, son adscritos a la provincia de Madrid. Ye nel primer terciu del sieglu XX cuando apaecen nueves edificaciones nel cascu, con carauterístiques distintes a les tradicionales, respondiendo a modelos arquiteutónicos más urbanos. El númberu d'habitantes aumenta llixeramente hasta la metá del sieglu de mano a baxar, nun éxodu constante, nun procesu que nun se detién hasta los años 80.
Banzáu de Pinilla
Nel segundu terciu del sieglu XX, tres la seca de 1964 qu'obligó a imponer restricciones d'agua a Madrid, el Gobiernu decidió tomar l'asuntu del suministru d'agua a la capital como una cuestión d'estáu. Retomando un proyeutu anterior, diseñóse una presa xunto al pueblu de Pinilla del Valle que retuviera les agües del ríu Lozoya na parte alta del valle, onde les precipitaciones son más abondoses y regulares.
La execución d'esta presa de cabecera, que poles condiciones del terrén y relativa zarrada del valle aconseyaba'l tipu de presa de gravedá, nun presentaba nenguna dificultá y ponía el so caudal reguláu a disposición inmediata de les canales de conducción, al ingresar nel nuedu de Torrelaguna, onde podía conducise por cualesquier de los trés canales (Alto, Baxu y d'El Atazar), asegurando una medría de caudal reguláu del orde de 1 m³/s.
Esta presa podía ser amás, una pieza importante d'un aprovechamientu hidroeléctricu, derivando'l so caudal, en llugar de pol ríu Lozoya, por una canal llateral hasta'l regueru de Canencia, onde podía establecese un saltu d'agua p'aprovechar el nivel ganáu pola canal en rellación al ríu, y vertir a ésti pal so posterior ingresu nel banzáu de Riosequillo.
Otra ventaya añadida foi que, al formar una cadena colos restantes banzaos del Lozoya, ameyorábase la autodepuración de les agües y regulación de les mesmes como banzáu de cabecera del sistema.
L'altor del banzáu tuvo determinada pola presencia de los nucleos habitaos de Pinilla del Valle y Lozoya. Ye por ello que s'afitó una cota máxima de 1090 msnm, cola que sicasí fueron anubiertos doce edificios.
Remove ads
L'edificiu históricu más importante de Pinilla del Valle ye la ilesia de San Miguel. Asitiada na plaza de la Ilesia, foi construyida a finales del sieglu XV anque foi reformada nel XVIII. La Ilesia tien planta rectangular y los sos murios son de mampostería remataos con cornises de boles. Amás, destaquen la Capiya Mayor -cubierta con bóveda de crucería-, dos sepulcros -unu de 1488 y otru de 1503-, una pila bautismal de piedra y la portada gótica. Foi declarada Bien d'Interés Cultural pol Ministeriu de Cultura en 1983
Remove ads
Pinilla del Valle tien un clima típicu de monte, con iviernos fríos y branos templaos. Les precipitaciones son mayores que nel restu de la Comunidá de Madrid y, gracies a ello, esfruta d'una rica vexetación. A veres del banzáu abonden los álamos, los montes de fresnos y los de rebollos. Nel pisu cimeru apaecen los carbayuda-yos y los pinares que sirven de frontera ente los dos Castielles. Nes fasteres del monte hai ensame de praos abiertos pa la campera de la ganadería.
Pol fechu de tar asitiáu en cantu mesmu del banzáu de Pinilla, que retién les agües del ríu Lozoya nel so cursu altu y el d'allugar xacimientos arqueolóxicos de neandertales, Pinilla del Valle convirtióse nun pueblu turísticu, actividá que constitúi güei la so principal fonte d'ingresos. Antes de la irrupción del turismu rural, los habitantes de Pinilla del Valle vivíen de la ganadería, les güertes riberanes y les esplotaciones forestales.
En Pinilla del Valle hai una guardería y un colexu d'educación primaria, dambos d'enseñanza pública.
San Miguel
Los díes 29 y 30 de setiembre, celébrense estes fiestes patronales con verbenes, xuegos tradicionales, concursos d'amarutes, actuaciones folclóriques y comida popular.
Feria de los oficios
Ye celebrada'l segundu fin de selmana de setiembre. L'oxetivu principal que pretende consiguise cola celebración de la Feria de los Oficios ye la promoción de los recursos natural y cultural tantu del conceyu como del Valle del Lozoya. Nesos díes entamen concursos, rutes pa conocer la contorna del pueblu y el mercadín medieval, que ye l'atracción turística más importante de la feria.
Cruz de Mayu
La Cruz de Mayu conmemórase'l 3 de mayu con una misa y procesión y merienda nel campu.
Virxe de la Concepción
El tercer domingu de mayu tien llugar esta celebración con romería a la Ermita, la misa al campu y actuación de grupos dulzaineros.
San Pablo
La ufrienda a San Pablo celebra'l 25 de xineru con una merienda popular y actos relixosos.
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
Remove ads