El Brassica rapa subsp. rapa subsp. rapa), ye una planta comestible cultivada principalmente en climes templaos de tol planeta como alimentu de ganáu, planta d'intersiembra y consumu humanu, principalmente pol so tarmu bulbosu.[1]
Brassica rapa subsp. rapa  | ||
|---|---|---|
 | ||
| Clasificación científica | ||
| Reinu: | Plantae | |
| División: | Angiospermae | |
| Clas: | Eudicots | |
| (ensin clasif.): | Rosids | |
| Orde: | Brassicales | |
| Familia: | Brassicaceae | |
| Xéneru: | Brassica | |
| Especie: | B. rapa | |
| Subespecie: |
Brassica rapa subsp. rapa L. | |
| Consultes | ||
| [editar datos en Wikidata] | ||
La variedá más común de nabu comercializada como hortoliza n'Europa y América del Norte ye de piel y carne blanco, sacante los 1—3 cm cimeros que al sobresalir de la tierra y recibir la lluz del sol adquier un color púrpura, colloráu o verdosu.[2] Esta parte cimera desenvolver a partir del texíu del tarmu, pero permanez soldada al raigañu, que ye práuticamente esférica, d'alredor de 5—15 cm de diámetru y escarez de raicillas llaterales.[3] El raigañu principal (que s'atopa per debaxo del raigañu engrosáu) ye delgada y de 10 cm o más de llargor; cortar tres la recueya.[2]
Les variedaes pequeñu y blandu son cultivaes pal so consumu humanu, ente que les fueyes y raigaños de les variedaes más grandes son utilizaes como alimentu de ganáu.[2]
Descripción
Ye una planta biañal de tarmu altu perteneciente a la familia de les mostaces (Brassicaceae).[2] La planta desenvuélvese namái como un rosetón al nivel del suelu con grandes fueyes obtuses ondulaes hasta llegada'l so maduror a los 2 años d'edá aproximao, na cual crecen tarmos llargos y delgaos los cualos tán cubiertos con una fina capa blanca. El gruesu tarmu principal de la planta foi resultáu d'un llargu procesu de seleición artificial.[4][5]
Los tarmos miden 30-100 cm d'altor, tienen delles ramificaciones con escases fueyes allargaes llanceolaes. Na punta de les ramificaciones arrexunten les flores d'un color mariellu brillante. Les flores tienen solamente cuatro pétalos que pueden midir ente 6,3mm y 1,37cm.[2]
El frutu de les flores ye una vaina allargada que mide 2—7 cm de llargu la cual guarda les granes hasta'l maduror. La vaina ta estremada simétricamente a lo llargo d'esta y termina nuna llarga y delgada punta. Esta vaina tien solo una vena prominente qu'apurre regación, a diferencia d'otres especies dientro de la familia Brasicaceae les cualos tienen ente 3 a 7 venes. Llegada'l maduror la vaina abrir na metá pa dexar cayer les granes[2]
Les granes miden 1,16mm, tienen una forma arrondada y son d'un color que varia ente un colloráu escuru y negru.[2]
Usu alimenticiu
La Brassica rapa subsp. rapa foi cultivada n'Europa como vexetal dende'l SIEGLU|XX|a|s|1}} hasta la llegada de la pataca. Les fueyes y raigaños de la planta son comestibles y el so sabor ye descritu como "llixeramente picante".
| Nabu crudu (100 g) | ||
|---|---|---|
 Nabos nuna canasta. | ||
| Tamañu de porción | ||
| Enerxía 28 kcal 117 kJ | ||
| Carbohidratos | 6.43 g | |
| • Fibra alimentaria | 1.8 g | |
| Grases | 0.10 g | |
| • saturaes | 0.011 g | |
| • poliinsaturaes | 0.053 | |
| Proteínes | 0.90 g | |
| Agua | 91.87 g | |
| Tiamina (vit. B1) | 0.040 mg (3%) | |
| Riboflavina (vit. B2) | 0.030 mg (2%) | |
| Niacina (vit. B3) | 0.400 mg (3%) | |
| Vitamina B6 | 0.090 mg (7%) | |
| Ácidu fólicu (vit. B9) | 15 μg (4%) | |
| Vitamina C | 21.0 mg (35%) | |
| Vitamina E | 0.03 mg (0%) | |
| Vitamina K | 0.1 μg (0%) | |
| Calciu | 30 mg (3%) | |
| Fierro | 0.30 mg (2%) | |
| Magnesiu | 11 mg (3%) | |
| Fósforu | 27 mg (4%) | |
| Potasiu | 191 mg (4%) | |
| Sodiu | 67 mg (4%) | |
| Cinc | 0.27 mg (3%) | |
| % de la cantidá diaria encamentada p'adultos. | ||
| Fonte: Nabu crudu (100 g) na base de datos de nutrientes del USDA. | ||
| [editar datos en Wikidata] | ||
| Fueyes de nabu (100 g) | ||
|---|---|---|
 Nabos y les sos fueyes. | ||
| Tamañu de porción | ||
| Enerxía 32 kcal 134 kJ | ||
| Carbohidratos | 7.13 g | |
| • Fibra alimentaria | 3.2 g | |
| Grases | 0.30 g | |
| • saturaes | 0.070 | |
| • poliinsaturaes | 0.120 | |
| Proteínes | 1.50 g | |
| Agua | 89.67 g | |
| Retinol (vit. A) | 579 μg (64%) | |
| Tiamina (vit. B1) | 0.070 mg (5%) | |
| Riboflavina (vit. B2) | 0.100 mg (7%) | |
| Niacina (vit. B3) | 0.600 mg (4%) | |
| Vitamina B6 | 0.263 mg (20%) | |
| Ácidu fólicu (vit. B9) | 194 μg (49%) | |
| Vitamina C | 60.0 mg (100%) | |
| Vitamina E | 2.86 mg (19%) | |
| Vitamina K | 251.0 μg (239%) | |
| Calciu | 190 mg (19%) | |
| Fierro | 1.10 mg (9%) | |
| Magnesiu | 31 mg (8%) | |
| Fósforu | 42 mg (6%) | |
| Potasiu | 296 mg (6%) | |
| Sodiu | 40 mg (3%) | |
| Cinc | 0.19 mg (2%) | |
| % de la cantidá diaria encamentada p'adultos. | ||
| Fonte: Fueyes de nabu (100 g) na base de datos de nutrientes del USDA. | ||
| [editar datos en Wikidata] | ||
Al igual que la rutabaga, el nabu contién contién cianoglucósidos que lliberen pequeñes cantidaes de cianuru. La sensibilidá a l'amargura d'estos cianoglucósidos ta controlada por un xen pareado. Les persones que tienen dos copies del xen "sensitivu" atopen el sabor del nabu'l doble d'amargu en comparanza a les persones que non. Amás pueden atopar otres plantes dientro de la familia brassicaceae intolerablemente amargoses según la proporción de cianoglucósidos qu'estes contengan.[6]
Orixe
Esiste evidencia que demuestra la esistencia del cultivu del nabu mientres sieglu xv e.C. n'India, principalmente poles sos granes de la cual estrayíase un aceite, anque tamién nel norte d'India yera utilizáu pa la preparación d'ensalaes. Nel llinguaxe Hindi, al nabu llámase-y Shalgam (शल्गम).[7]
El nabu yera un cultivu yá establecíu nel periodu helenísticu del imperiu romanu, lo que lleva al camientu de que foi introducíu como cultivo antes d'este. Safu de Mitilene, una poeta griega del SIEGLU|7|a|s|0}}, llapada a una de los sos amantes Gongýla ("nabu"). Investigaciones afirmen,[1] de toes formes, que "cuasi nun esiste rexistru arqueolóxicu disponible" qu'ayude a determinar la so hestoria previa y la so doma.
Formes selvaxes de nabos y les sos relatives les mostaces son atopaes a lo llargo d'Asia y Europa lo que suxer que la so doma tomó llugar en dalgún llugar d'esa zona. Anque Zohary y Hopf concluyeron que "Les suxerencies sobre los oríxenes d'estes plantes tienen de basase necesariamente en considerancies llingüístiques".[1]
Usu na agricultura
N'Inglaterra, nel {{SIEGLU|17|d|s|0}}, Charles "nabu" Townshend promovió l'usu de los nabos nuna Rotación de cultivos que dexaba caltener la producción mientres cuatro años.[8]
Na alimentación del ganáu utilicen variedaes —nabos forrajeros— específicamente desenvueltes pa l'alimentación del ganáu. El nabu forrajero utilizar pa cubrir l'alimentación animal en periodos de crecedera escasa o nulu de les camperes. El so interés deber a que:[9]
- Pueden llograse producciones elevaes, superiores a les d'otros cultivos de calter similar.
- Estes producciones llograr en periodos curtios de tiempu, polo que'l cultivu puede entrepolase ente dos principales d'una alternativa.
- Ye un cultivu barato y poco esixente.
- La planta tien un altu valor nutritivu y una elevada digestibilidad.
- Puede ser consumíu direutamente nel campu, ensin necesidá d'arrincalo y suministralo en preselbe.
La producción media de forraxe del nabu forrajero bazcuya ente los 6.000 y los 8.000 quilos de materia seco por hectárea. La proporción de fueyes y raigaños esistentes nel campu nun ye constante a lo llargo d'esti periodu. A mediaos del iviernu predominen les fueyes sobre los raigaños (60 por 100 sobre'l pesu total de la planta). Darréu los raigaños van engrosando hasta quedar les fueyes, a finales d'iviernu, amenorgaes a un 30 ó 40 por 100 del pesu total de la planta.[9]
Ver tamién
Referencies
Enllaces esternos
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
