From Wikipedia, the free encyclopedia
El kazaquistanín, idioma cazacu o cazacu (en cazacu: қазақ тілі, qazaq tili, قازاق ٴتىلى, ( cfr. el so interwiki ) қазақша ) ye una llingua de la familia de llingües túrquices, arrexuntaes dacuando dientro de la macrofamilia de llingües altaiques. Escríbese con grafía árabe en China, Irán, Afganistán o Paquistán; o cirílica. Mientres los años 1930 esperimentar cola llatina en Turquía. Ye idioma oficial xunto col idioma rusu de Kazakstán; falar nos territorios de lo que foi l'ampliu imperiu mongol: la provincia china de Xinjiang, Mongolia, Kirguistán, Uzbequistán, Turkmenistán, Ucraína y Rusia. Nel 2000 yera llingua materna de 11 millones de falantes aproximao, anque según otres fontes[ensin referencies] hai aproximao 8,5 millones de falantes. Dende la segunda metá del sieglu XX, Alemaña tien una comunidá de falantes de cazacu. Esta comunidá ta constituyida principalmente polos descendientes d'alemanes del Volga que fueron deportaos a campos de concentración y Gulags en Kazakstán dende 1941 por decretu de Stalin y que, pudiendo sobrevivir, entemecer cola población llocal o adoptaron la so cultura, y más tarde emigraron a Alemaña.
| қазақ тілі, қазақша, Qazaq tılı, قازاق ٴتىلى y қазақ тілі | |||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Faláu en | |||||||||||
| Faláu en | Kazakstán, Rusia, República Popular China, Mongolia, Uzbequistán, Turkmenistán, Alemaña, Kirguistán, Turquía, Irán, Azerbaixán y Ucraína | ||||||||||
| Númberu de falantes | |||||||||||
| |||||||||||
| Datos | |||||||||||
| Familia | Llingües Kazakh-Nogai y Llingües túrquiques noroccidentales | ||||||||||
| Estáu de vulnerabilidá | 1 seguru | ||||||||||
| Sistema d'escritura |
alfabetu cirílicu, alfabetu árabe, alfabetu llatín y Kazakh Braille (en)  | ||||||||||
| Reguláu por | Ministeriu de Cultura ya Información de Kazakstán | ||||||||||
| Códigos | |||||||||||
| ISO 639-1 | kk | ||||||||||
| ISO 639-2 | kaz | ||||||||||
| ISO 639-3 | kaz | ||||||||||
 | |||||||||||
 | |||||||||||
Según informaciones emitíes pol gobiernu de Kazakstán, l'idioma cazacu va adoptar l'alfabetu llatín de forma oficial a partir de 2025, dexando asina a un llau l'actual alfabetu cirílicu. Sicasí, esta transición va llevar de 12 a 15 años, sobremanera por cuenta de los altos costos que supondría la trescripción de la emerxente y amplia lliteratura cazaca contemporánea.[1]
L'alfabetu cirílicu cazacu ta basáu nel alfabetu rusu al que se-y añadieron nueve lletres: Ә ә, Ғ ғ, Қ қ, Ң ң, Ө ө, Ұ ұ, Ү ү, Һ h, I i.
Les lletres В в, Ё ë, Ф ф, Щ щ, Ц ц, Э э, tán usándose namái nes pallabres d'otros idiomes como'l rusu.
| Cirílicu | Llatín | Arábicu | AFI |
|---|---|---|---|
| А а | A a | ا | /ɑ/ |
| Ә ә | Á á | ٵ | /æ/ |
| Б б | B b | ب | /b/ |
| В в | V v | ۆ | /v/ |
| Г г | G g | گ | /ɡ/ |
| Ғ ғ | Ǵ ǵ | ع | /ʁ/ |
| Д д | D d | د | /d/ |
| Е е | E e | ه | /je/ |
| Ё ё | Io ıo | يو | /jo/ |
| Ж ж | J j | ج | /ʒ/ |
| З з | Z z | ز | /z/ |
| И и | I ı | ٸ | /ɯj/, /ɪj/ |
| Й й | I ı | ي | /j/ |
| К к | K k | ك | /k/ |
| Қ қ | Q q | ق | /q/ |
| Л л | L l | ل | /l/ |
| М м | M m | م | /m/ |
| Н н | N n | ن | /n/ |
| Ң ң | Ń ń | ڭ | /ŋ/ |
| О о | O o | و | /o/ |
| Ө ө | Ó ó | ٶ | /œ/, /ø/ |
| П п | P p | پ | /p/ |
| Р р | R r | ر | /r/ |
| С с | S s | س | /s/ |
| Т т | T t | ت | /t/ |
| У у | Ý ý | ۋ | /w/, /ʊw/, /ʉw/ |
| Ұ ұ | U u | وُ | /ʊ/ |
| Ү ү | Ú ú | ٶُ | /ʉ/ |
| Ф ф | F f | ف | /f/ |
| Х х | H h | ح | /x, χ/ |
| Һ һ | H h | ھ | /h/ |
| Ц ц | Ts ts | تس | /ts/ |
| Ч ч | Ch ch | چ | /tʃ/ |
| Ш ш | Sh sh | ش | /ʃ/ |
| Щ щ | شش | /ʃtʃ/, /ʃː/ | |
| Ъ ъ | -- | -- | |
| Ы ы | Y y | ى | /ә/, /ɯ/ |
| І і | I i | ٴى | /ɪ/ |
| Ь ь | -- | -- | |
| Э э | ه | /e/ | |
| Ю ю | Iý ıý | يۋ | /jʉw/, /jʊw/ |
| Я я | Ia ıa | يا | /jɑ/ |
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
