From Wikipedia, the free encyclopedia
Donald Campbell Dewar (21 d'agostu de 1937, Glasgow – 11 d'ochobre de 2000, Edimburgu) foi un políticu llaborista escocés,[3] miembru del Parllamentu Escocés (MSP) dende la so creación en 1999. Mientres esti tiempu, amás de liderar el Partíu Llaborista escocés, foi'l primer ministru principal d'Escocia.[4][5][6][7]
Dewar estudió Historia y Derechu na Universidá de Glasgow.[8] En 1966, dos años dempués de graduase en Derechu, foi escoyíu per primer vegada a la Cámara de los Comunes por Aberdeen South. Al nun poder anovar el so escañu en 1970, nun volvió a la cámara hasta 1978. A partir esi añu permaneció nel Parllamentu hasta la so muerte.[9][10] Como miembru de la oposición ocupó'l cargu de Gabinete na solombra secretariu d'Estáu «na solombra» pa Escocia nel gabinete opositor de Neil Kinnock, dende 1983 hasta 1992, y el de secretariu d'Estáu na solombra pa seguridá social nos gabinetes opositores de John Smith, Margaret Beckett y Tony Blair,[9][11] dende 1992 hasta que Blair nomar xefe de disciplina na Cámara de los Comunes en 1995.[12]
Cuando Tony Blair convertir en primer ministru en 1997, Dewar pasó a ocupar el puestu de secretariu d'Estáu pa Escocia (ministru) nel so gabinete. Esi mesmu añu entamós'un referéndum sobre l'establecimientu d'un Parllamentu y un poder executivu escocés,[13] que Dewar impulsó viviegamente.[14][9] La resultancia de la consulta foi positivu[15] y en 1999 celebráronse les primeres eleiciones parllamentaries.[16] El Partíu Llaborista escocés resultó victoriosu y Dewar foi escoyíu pol nuevu Parllamentu como ministru principal.[4][17] Ente les sos aiciones como ministru principal destacaron el proyeutu de llei p'ameyorar los estándares calidable de les escueles públiques escoceses, el de proteición de los derechos ya intereses de los adultos incapacitados y el de la creación de parques nacionales,[18][19] según l'abolición de la llei de tenencia feudal y del artículu 28.[20][21]
El 10 d'ochobre del 2000, Dewar sufrió una cayida na residencia oficial del ministru principal, la Bute House, que-y causó una hemorraxa cerebral. Finó a otru día nel Western General Hospital, Edimburgu. La reina Sabela II dedicó-y un homenaxe póstumu, al igual que Tony Blair, quien lu describió como un amigu estraordinariu».[22][23] La muerte de Donald Dewar foi considerada una «gran perda» pol pueblu escocés, que lo recuerda como'l padre de la nación».[24] Foi asocedíu pol so ministru de Fomentu y Educación Permanente, Henry McLeish, depués d'un curtiu periodu nel que Jim Wallace tuvo al frente del gobiernu.[25][26]
Dewar tuvo casáu con Alison Mary McNair dende 1964 hasta 1972,[27] cuando ella dexar pol so amigu, Derry Irvine.[3] Con McNair tuvo dos fíos, Marion y Ian.[28]
Donald Dewar nació en 1937 en Glasgow, nel senu d'una familia de clase media.[3][28] Foi'l fíu únicu de Mary Bennet y el dermatólogu Alisdair Dewar.[29] Dende bien nuevu Dewar encaró los problemes de salú de la so familia: el so padre sufría de tuberculosis, ente que la so madre carecía d'un tumor cerebral benignu pol cuál foi sometida a una operación.[3] Por cuenta de esto, ingresó nun internáu en Perthshire cuando tenía solu dos años d'edá y depués treslladóse al sur p'asistir a otru internáu en Bonchester Bridge, cerca de Hawick. Ellí permaneció hasta los nueve, cuando volvió a Glasgow pa siguir la so educación na escuela primaria de Mosspark, onde vivió unu de «los sos peores años» al ser víctima del acoso escolar. Depués estudió na Glasgow Academy, onde empezó a demostrar habilidaes p'aldericar.[30][27][31] En 1957 xunir al Partíu Llaborista.[28]
Fixo los sos estudios universitarios na Universidá de Glasgow, onde se graduó n'Historia en 1961 y en Derechu en 1964.[8] Integró la sociedá dialéutica de la Universidá y foi editor del Glasgow University Guardian (1959-1960), amás de presidir el club llaborista (1961-1962) y el conseyu estudiantil de la institución (1962-1963).[32][8] Mientres la so estancia na universidá estableció amistaes con otros estudiantes que darréu aportaríen destacaes figures de la política, como John Smith, quien lo antecedió como presidente del club llaborista de la universidá y depués foi líder del Partíu Llaborista;[8] de Menzies Campbell, futuru líder del Partíu Lliberal Demócrata, y de Derry Irvine, que se convirtió en lord canciller del gabinete de Tony Blair.[33][34] Nes eleiciones de 1964, con 27 años d'edá, foi'l candidatu llaborista pa miembru del Parllamentu del Reinu Xuníu (MP) por Aberdeen South. Con 21 926 votos, foi ganáu pola candidata conservadora, Priscilla Tweedsmuir, quien s'impunxo por una diferencia de 3898 votos.[3]
Menos de dos años dempués, nes eleiciones de 1966, Dewar volvió apostar l'escañu con Priscilla Tweedsmuir. Nesta ocasión resultó ganador con una diferencia de 1799 votos y entró al Parllamentu como MP backbencher con solu 28 años d'edá.[3][9]
Dewar promovió fallíos proyeutos de llei por qu'Escocia tuviera una llei de divorciu alliniada cola d'Inglaterra y p'abolir el veredictu de «ensin pruebes» (not proven).[n. 1] Yá nesa dómina abogó pola devolución escocesa o restitución del Parllamentu escocés.[9] En 1967, Dewar votó a favor de la llegalización del albuertu por profesionales rexistraos y con regulación del National Health Service, lo que-y traería problemes na so candidatura de 1978.[27][36][37] Dewar tamién votó a favor de prohibir la cacería de llebres,[38] despenalizar la homosexualidá masculina, facilitar les lleis de divorciu y d'abolir permanentemente la pena capital.[39][40][41]
En 1967, l'entós secretariu (ministru) d'Educación, Anthony Crosland, escoyer como la so Parliamentary Private Secretary (PPS) n'inglés –«secretariu priváu pal Parllamentu» n'español–.[27][n. 2] Sicasí, Dewar non entabló una bona rellación con él, y describir como un «home bien estravagante».[3][27] Ocupó esi puestu hasta 1969. Nesi añu, oponer a la visita de la seleición de rugbi de Sudáfrica a Aberdeen, como parte d'una campaña nacional de boicotio a les seleiciones deportives sudafricanas pa protestar contra l'apartheid.[9][43] Nes eleiciones de 1970, Dewar perdió'l so escañu al llograr 22 754 votos frente a los 23 843 del conservador Iain Sproat.[3][9]
El 18 d'abril de 1978, en fracasando en delles eleiciones y permanecer ocho años alloñáu de Westminster, Dewar llogró consiguir un escañu por Glasgow Garscadden con 16 507 votos contra 11 955 del SNP, en remplazo del so amigu William Small, quien finara inesperadamente en xineru d'esi mesmu añu.[3][27] Nesta eleición, Dewar viose envolubráu nun discutiniu pol so sofitu a la llegalización del albuertu.[31] Nel Referéndum escocés de 1979, primero en busca de la devolución, Dewar, xunto al conservador Alick Buchanan-Smith y el lliberal Russell Johnston, fixo campaña a favor del «sigo».[9] A pesar de llograr un 51,6 % de votos a favor, con una participación del 63,8 %, nun se llogró'l 40 % de votos a favor necesariu sobre'l total del electoráu: solo un 32,9 % votó a favor, 30,8 % votó en contra y el 36,3 % abstúvose.[44] El fracasu del referéndum bastió la cayida del gobiernu llaborista.[9]
Donald Dewar foi líder del comité d'asuntos escoceses de la Cámara de los Comunes. En payares de 1980, cuando Michael Foot foi escoyíu líder del partíu, Dewar pasu a ser frontbencher de la oposición como vocera d'asuntos escoceses.[9][n. 3] En 1981, por cuenta de les disputes internes nel Partíu Llaborista, Dewar cuasi foi estremáu de la candidatura del partíu pal escañu na so circunscripción.[27]
En payares de 1983, foi escoyíu Gabinete na solombra secretariu d'Estáu na solombra pa Escocia del gabinete opositor de Neil Kinnock. Dende esti puestu trató de salvar delles industries escoceses como Ravenscraig Steelworks,[9] qu'en siendo cerrada causó la perda de 700 puestos de trabayu y más de 10 000 puestos rellacionaos.[48] Nes eleiciones de 1987, Dewar opúnxose fervientemente al plan del gobiernu conservador de Margaret Thatcher pa introducir el Impuestu de la Comunidá n'Escocia primero que nel restu del Reinu Xuníu.[n. 4][9][53] Esta midida, que bastió la cayida de Thatcher, finalmente implementóse n'Escocia en 1989, un añu primero que nel restu del Reinu Xuníu.[53][54] El socesor de Thatcher, John Major, abolir y nel 2006, el conservador David Cameron pidir# esculpes al pueblu escocés pol tratamientu d'Escocia como un llaboratoriu pa esperimentación» mientres el gobiernu thatcherista.[53][55]
Nos últimos años de la década de los ochenta, Dewar llevó al Partíu Llaborista escocés a una convención constituyente pa faer una declaración de principios, ente los que s'incluyía la creación del Parllamentu escocés.[56] Dewar depués dixo al respeutu: «Queríamos ampliar la base, sabíamos que nel partíu había bien vagar a favor de la devolución, pero tamién esistía los peligru de que paeciera la iniciativa d'un solu partíu».[27]
Ocupó'l so cargu hasta 1992, cuando John Smith nomar secretariu d'Estáu na solombra pa seguridá social. Como tal, Dewar creó una comisión pa diseñar la política del partíu sobre esti asuntu. Mientres el desempeñu nesti cargu tamién se manifestó en contra d'amestar l'IVA al combustible y llamó l'atención al gobiernu por suxerir que los padres solteros «yeren unos irresponsables marxinaos sociales».[9] Tres la muerte de Smith en mayu de 1994 y un curtiu periodu de Margaret Beckett al frente del partíu,[11] Tony Blair foi escoyíu líder del Partíu Llaborista en xunetu d'esi mesmu añu,[57] y caltuvo a Dewar en seguridá social hasta 1995,[9] cuando lo nomó xefe de disciplina del Partíu Llaborista, una decisión que «munchos consideraron incomprensible» y Blair xustificó diciendo que «el PLP tenía un enfotu increíble n'él».[12][27][n. 5][n. 6]
Nes eleiciones xenerales del Reinu Xuníu de 1997, Dewar foi reelixíu MP, esta vegada por Glasgow Anniesland. El Partíu Llaborista, sol lideralgu de Tony Blair, ganó la mayor cantidá d'escaños nel Parllamentu de la so historia.[60] Blair, agora primer ministru, dio-y a Dewar el puestu de secretariu d'Estáu pa Escocia.[14] Dende esi puestu, abogó pola devolución escocesa y collaboró na organización del referéndum de 1997.[14][61][9] El referéndum plantegába-yos dos preguntes a los escoceses, «¿Ta usté d'alcuerdu en qu'esista un Parllamentu escocés?» y «¿Ta usté d'alcuerdu en qu'esi parllamentu tenga la postestad de camudar los impuestos?». El Partíu Llaborista, el SNP, el Partíu Verde y el Partíu Lliberal Demócrata sofitaron el doble «sí» nel marcu de la campaña «Yes! Yes!» (n'español, «¡Sí!, ¡Sí!»), ente que'l Partíu Conservador sofitó'l doble «non» cola campaña «Think Twice» —n'español, «piénsatelo», o, lliteralmente, «piensa dos veces»—.[62][63][64][27] La resultancia final, tres el votu de más de dos millones de persones (60,4 % de participación), foi afirmativu en dambes entrugues.[65][15] Arriendes d'ello, creóse l'Acta d'Escocia de 1998, sobre la base de alcordar na convención constituyente de fines de los ochenta.[14][61][27] Cuando l'acta foi ratificada, dióse-y a Escocia'l so poder executivu y el so primer Parllamentu formáu por 129 MSP (Member of Scottish Parliament, n'español «miembru del Parllamentu escocés»), dempués de cuasi 300 años del Acta d'Unión.[13][66][67]
Nel so ensayu pal llibru Donald Dewar: Scotland's first First Minister, Fiona Ross, amiga de Dewar, afirmó que'l políticu foi oxetu de presiones d'otros parllamentarios, que queríen que s'asitiara a favor d'ellos na eleición de llistes pal nuevu Parllamentu escocés. Dewar empezó a ablayase por momentos y plantegóse nun presentase a estes eleiciones, arrenunciar como Secretariu d'Estáu pa Escocia y camudase de cartera nel gobiernu británicu o inclusive retirase. Según Ross, Dewar pensaba «que toos taben nel so contra, los compañeros del gobiernu, los activistes n'Escocia, los medios ya inclusive los sos amigos y asesores» y dixo nun momentu: «Nun puedo siguir con esto. Esta constante rutina nesta cinta ensin fin». Nel ensayu, tamién se menta que pa Dewar «la política d'Inglaterra taba sele. Pero que la política n'Escocia taba de pies de guerra».[68]
Como secretariu d'Estáu pa Escocia, escoyó'l llugar onde se llevantaría los nuevu Parllamentu,[69][70] por considerar qu'un edificiu yá alzáu nun sería «un símbolu visible del nuevu Parllamentu» y que nun tendría la eficiencia operativa d'un edificiu nuevu». El llugar escoyíu tres tres meses de deliberación taba allugáu al mandu de la residencia oficial de la familia real n'Escocia, n'Holyrood, una área d'Edimburgu de gran importancia histórica.[70] La construcción empezó a mediaos de 1999 y l'edificiu inaugurar a fines de 2004,[71] trés años más tarde de lo previsto.[72] El proyeutu del edificiu llexislativu amenó grandes polémiques; foi calificáu como'l proyeutu de construcción más controversial de la historia escocesa» hasta'l puntu de «erosionar l'enfotu públicu na devolución».[73][69] El presupuestu, nun entamu envaloráu ente los 10 y 40 millones de llibres,[74] calcular en 431 millones nel 2004.[75] Nel 2007, la estimación final amenorgar en 16 millones pa quedar en 414 millones de llibres.[76] Otros aspeutos del proyeutu tamién fueron oxetu de crítica, como'l material usáu pa la construcción, l'allugamientu frente a la residencia real en vegada del Royal High School en Calton Hill y que l'arquiteutu fora un español, Enrique Miralles —quien finaría en xunu de 2000—.[77][78][72][79] Según Susan Bain nel so llibru Holyrood: The Inside Story, Dewar «foi la figura pública al frente del aumentu presupuestariu» y por eso la credibilidá de Dewar en particular viose cuestionada [pola prensa]».[74] A pesar d'esto, al momentu de la muerte de Dewar, los costos del edificiu llexislativu calcular en 195 millones de llibres, nin siquier la metá de la estimación final.[78]
El 6 de mayu de 1999 llevar a cabu les primeres eleiciones parllamentaries n'Escocia.[16] Dewar llevó al Partíu Llaborista escocés a la victoria sobre'l so principal oponente, Alex Salmond, quien lideraba'l Scottish National Party (SNP).[4] Donald Dewar foi escoyíu miembru del Parllamentu escocés por Glasgow Anniesland,[5] circunscripción pola cual tamién yera MP.[3] A pesar de que los llaboristes llograren la mayor cantidá d'escaños, 56 de 129, nun teníen la mayoría nel Parllamentu pa poder formar gobiernu;[4][9] llograron el sofitu de los los lliberales-demócrates so la condición de derogar el pagu de la matrícula por adelantao pa los estudiantes universitarios.[80]
El 13 de mayu, Dewar foi propuestu como ministru principal y llogró 71 votos frente a los 35 d'Alex Salmond.[17] El 17 del mesmu mes, la reina Sabela II nomar formalmente ministru principal nuna ceremonia realizada nel Palaciu de Holyrood; de siguío treslladóse a la Parliament House,[81] palaciu del vieyu Parllamentu escocés y actual sede de la Corte de Sesiones,[82] onde se-y tomó xuramentu y recibió el Gran Sellu d'Escocia.[81]
Como ministru principal, Dewar estableció como prioridaes la integración d'Escocia col mundu, l'aprovechamientu del patrimoniu natural y cultural, la educación, la salú y el tresporte. El 16 de xunu,[18] magar que'l Parllamentu inda nun recibiera los sos poderes,[83] Dewar presentó una serie de proyeutos de llei[18] pa la creación de parques nacionales, la proteición de derechos ya intereses d'adultos incapacitados y l'abolición de la tenencia feudal, ente otros. Tocantes a la educación, «la prioridá númberu unu», propunxo asignar la responsabilidá d'alzar los estándares calidable a les autoridaes llocales acordies con el principiu de control local «nun marcu nacional» y apurrir más independencia a les escueles. Nel so discursu amás dixo: «Vamos actuar para y en nome del pueblu d'Escocia [...] Presentamos esti programa llexislativu como una asociación, una asociación comprometida a establecer un gobiernu estable y responsable [...] Tamos collaborando pa iguar un programa de gobiernu que cumpla les mires de la xente d'Escocia. Asina ye como se nos va xulgar».[18]
El 1 de xunetu, la reina Isabel inauguró formalmente'l nuevu Parllamentu escocés.[84] Donald Dewar, nel so discursu, dixo que la sabiduría, xusticia, compasión ya integridad» —pallabres inscrites nel mazu ceremonial que la soberana la soberana apurrió al Parllamentu como parte de la ceremionia— yeren los valores a los qu'aspiraba «esti nuevu foru de la democracia».[85][86] Según Dewar, esi foi'l meyor día de la so vida.[87]
El gabinete de Dewar taba conformáu por Henry McLeish na cartera de Fomentu y Educación Permanente; Jack McConnell, na de Finances; Sam Galbraith, na d'Infancia y Educación; Susan Deacon, na de Salú y Cuidu Comuñal; Tom McCabe, na de Parllamentu; Sarah Boyack, na de Tresporte y Mediu Ambiente; Wendy Alexander, na de Comunidaes, y los lliberales demócrates Ross Finnie (ministru d'Asuntos Rurales) y Jim Wallace (viceministru principal y ministru de Xusticia).[25] En 2000 aprobáronse dellos proyeutos de llei, ente ellos dellos de los presentaos por Dewar en xunu del añu anterior, como'l de parques nacionales, el d'adultos con incapacidá y el de la meyora de los estándares calidable de los colexos.[19][88][18]
Esi mesmu añu tamién s'abolió la llei de tenencia feudal.[20] Esta llei, un remanente del derechu medieval, daba a los señores feudales control sobre los usos de tierres o inmuebles y dexába-yos percibir rentes y pagos de los propietarios. Calculábase que, por casu, la Ilesia d'Escocia percibía unos trenta mil llibres al añu por esti motivu. La llei daba a cuerpu a abusos y enzancaba el caltenimientu y meyores a los edificios y propiedaes. L'abolición supunxo'l fin de les diverses tases y rentes y devolvió el control de les propiedaes a los sos dueños, en cuenta de un pagu compensatoriu al terrateniente qu'esti tenía derechu a esixir nel plazu de dos años.[20][89]
Un asuntu que recibió atención en 1999 foi'l artículu 28, introducíu polos conservadores na década de los ochenta y que prohibía a les autoridaes llocales «promocionar intencionalmente la homosexualidá» y la so enseñanza nos colexos del Reinu Xuníu como «una supuesta rellación familiar».[90][91][21] Dewar xulgaba esta llei como una insinia de vergüenza».[92] El 30 de mayu d'esi mesmu añu anunciaren los resultaos d'un referéndum entamáu privadamente y financiáu pol empresariu Brian Souter, en sofitu del artículu 28. Un voceru de Souter dixo que l'empresariu «Nun ta nesto por una gloria personal. Ta lluchando nesta batalla porque ye un padre y un cristianu comprometíu».[93] Nel referéndumen votaron más d'un millón d'escoceses de los cualos el 86,8 % (1 094 440) pronunciáronse a favor de caltener la llei y un 13,2 % (166 406) en contra. Los resultaos fueron refugaos pol gobiernu escocés; Dewar, pela so parte, dixera en marzu que «lo que sería los primer referéndum financiáu de forma privada en Gran Bretaña tenía falles y amosaba les complexidaes y dificultaes d'esti tipu d'acercamientu populista».[94] Tres la consulta popular, Wendy Alexander presentó una propuesta d'abolición d'esta llei n'Escocia, que llogró 99 votos a favor frente a 17 en contra y dos abstención.[21][95] David McLetchie, líder del Partíu Conservador n'Escocia, pronuncióse al respeutu: «Un error enorme nel primer añu del Parllamentu escocés foi l'escesu d'atención dau al artículu 28 [...] y da-y la impresión a los escoceses de qu'una de les primeres coses que fadría los Parllamentu sería l'abolición del artículu 28, una cuestión que'l 90 % de la población había escaecíu».[27] La llei, considerada por dellos analistes como «simbólica»,[90] foi abolida en tol Reinu Xuníu en 2003.[96]
Mientres el pocu menos d'añu y mediu de gobiernu, Dewar tuvo qu'enfrentase a diversos problemes, ente ellos la crisis del SQA (Scottish Qualifications Authority n'inglés y «Autoridá escocesa de calificaciones» n'español), qu'había proporcionáu resultaos d'exámenes falsos o incompletos a miles d'estudiantes.[97] Cuando McLeish convertir en ministru principal tres la muerte de Dewar, treslladó a Galbraith, consideráu'l principal responsable, a Mediu Ambiente y a McConnell, a Educación.[98] McConnell llogró reestructurar el SQA, lo que-y dio una bona reputación».[97] Metanes la crisis del SQA, españó de la mesma la del combustible, causada principalmente pola escasez y los piquetes na refinería de petroleu Grangemouth Refinery.[99][100]
Brian Taylor, nel so llibru Scotland's Parliament: Triumph and Disaster, topó poques diferencies ente les actuaciones de Dewar como secretariu d'Estáu pa Escocia y como ministru principal. Según él, «Dewar siguía teniendo'l control absolutu, con unos juniors como ayudantes. L'aprobación en política significaba l'aprobación de Dewar». A pesar d'esto, tamién mentó que nun se trataba «n'absolutu d'una dictadura de Dewar. Él trataba de que los sos compañeros arreyárense. Si ellos proponíen idees, someter a un interrogatoriu intensu [...] si les idees superaben esa torga substancial, sofitar por completu. A cencielles asocedía que, siquier nos primeros momentos, la fienda n'esperiencia yera demasiáu grande».[101]
Con una fonda murnia tengo de reportar que'l ministru principal d'Escocia, Donald Dewar, morrió. Foi visitáu güei pola so fía Marion y el so fíu Ian y n'aldericando col so consultor, tomaron la decisión d'apagar el sistema de soporte vital [...] Toi seguro que toos van tar d'alcuerdu de que güei ye un día bien murniu pa Escocia. Escocia perdió a un gran home. —David Whitton (voceru de Donald Dewar).[102] |
N'abril de 2000 detectóse-y una irregularidá nel corazón mientres un chequeo rutinariu nel Glasgow Royal Infirmary.[87] En mayu someter a una operación pa reparar una válvula defectuosa[87][103] y tomóse tres meses de baxa médica hasta que les presiones del so cargu emburriáronlu a reincorporase al so puestu, prematuramente según delles opiniones.[104][31] Hasta'l so regresu'l 14 d'agostu, el viceministru principal, Jim Wallace, tuvo a cargu del poder executivu.[105][106]
Dos meses tres l'alta, Donald Dewar sufrió una cayida mientres la hora de la xinta, cuando abandonaba la residencia oficial del ministru principal, la Bute House, pa dir a les oficines del gobiernu escocés en St Andrew' s House. De primeres nun paeció haber consecuencies graves; en St Andrew's House esaminar Colin Currie, asesor de la ministra de Salú, Susan Deacon. A pesar de que Dewar dicía sentise bien, tresportar al Royal Infirmary of Edinburgh, onde se-y afayó una hemorraxa cerebral, y de ende foi dirixíu al Western General Hospital. La condición de Dewar empioró rápido, entró nun estáu d'inconsciencia y permaneció asina hasta que los sos fíos decidieron apagar la máquina que la caltenía con vida.[107][108][102] Piénsase que les melecines anticoagulantes que tomaba dende la so operación contribuyeron a la so muerte, yá que d'otra miente la cayida nun fuera mortal.[103] Sam Galbraith atribuyó la so muerte a un tiempu insuficiente de baxa pa recuperase y a la so intensa actividá: «empezaba a trabayar a los seis o siete de la mañana y con suerte llegaba a casa antes de la medianueche».[104] Mientres los meses anteriores a la so muerte, Donald Dewar tenía un aspeutu visiblemente deterioráu.[102][30][87]
Mientres Dewar taba internáu, destacaes figures unviáronlu bonos deseos. John Reid, secretariu d'Estáu pa Escocia, comentó que'l nome de Donald Dewar quedaría acomuñáu al Parllamentu d'Escocia na historia y que por eso «esa nueche muncha xente diba tar cruciando fuertemente los deos y rezando por Donald». David Steel, presidente del Parllamentu escocés, dixo que toos taben «desesperadamente esmolecíos por Donald y rezando pa la so recuperación». Menzies Campbell, amigu de la infancia y destacáu dirixente de los lliberales demócrates, tamién mentó que taba rezando por un milagru y Rhodri Morgan, primer secretariu de Gales, dixo que Dewar «nun podía ser meyor amigu, colega y conseyeru.[...] Ye un bon amigu de Gales, según un políticu de gran prestíu».[109]
El velorio realizar na Catedral de Glasgow el 18 d'ochobre.[110] Asistieron numberoses personalidaes relevantes d'Escocia pero tamién del restu del Reinu Xuníu, como Carlos de Gales, Tony Blair, David Blunkett, Jack Straw, Gordon Brown y David Trimble.[111] Tamién asistieron Derry Irvine y la so esposa.[112] Nel so honor, les banderes flamearon a mediu estil a lo llargo del país y miles de persones despidir mientres el féretro pasaba peles cais de la so ciudá natal.[111][113] Tres la so cremación, les cenices fueron esvalixaes en Lochgilphead, Argyll.[114]
La reina Sabela II y Tony Blair presidieron los homenaxes na so memoria. Un comunicáu de Buckingham rezaba: «La reina y tolos miembros de la familia real tán sorprendíos y fondamente murnies pola noticia de la muerte de Donald Dewar. La so pasión per Escocia y tou lo escocés yera de sonadía y la so contribución nos años recién al históricu procesu de devolución foi inmensa».[22] Pela so parte, Blair dixo que consideraba a Dewar un «estraordinariu amigu» y que yera «verdaderamente el padre de la nación y una gran figura na política del Reinu Xuníu [...] Les sos cualidaes d'honradez, integridá, sabiduría y, primero de too, decencia fixeron que fuera un políticu esitosu y queríu».[23]
Tres la muerte de Dewar, Jim Wallace asumió'l cargu de ministru principal interín.[26] Según l'artículu 46 de l'Acta d'Escocia de 1998, el Parllamentu tenía qu'escoyer a un nuevu ministru principal nun plazu de 28 díes o eslleise.[115] Jack McConnell y Henry McLeish compitieron p'asoceder a Dewar, anque a la fin salió victoriosu McLeish, con 44 votos frente a los 36 de McConnell.[115][116] Brian Taylor rellató nel so llibru Scotland's Parliament: Triumph and Disaster que Dewar dixo nuna ocasión sobre la so socesión: «Nuna eleición direuta ente Henry y Jack, escoyería a Henry; ¡y nun soporto a Henry!»;[117] según Taylor, «Donald nun favorecía a nengún de los dos. Verdaderamente non a Henry, y tarrecía la posibilidá de que Jack asoceder».[118] Un añu dempués, McLeish arrenunció pol escándalu d'Officegate y McConnell asoceder.[119][120]
La imaxe pública de Dewar viose deteriorada mientres el so mandatu como ministru principal por cuenta de dellos escándalos y discutinios asocedíos mientres el so mandatu, como les crisis del SQA y del combustible,[97][99][100] el discutiniu pola abolición del artículu 28, les constantes engarradielles ente los miembros del gabinete,[121] el costu del edificiu del Parllamentu y l'escándalu de Lobbygate.[122][123] L'escándalu de Lobbygate o más informalmente «dineru per accesu», consistió na supuesta esistencia de cabildeo de Beattie Media col gabinete, especialmente con McConnell, que trabayara pa dicha empresa antes de ser candidatu a MSP y caltenía con ella un contautu regular», según la mesma compañía. Unu de los principales referentes de Beattie Media yera Kevin Reid, fíu de John Reid, secretariu d'Estáu pa Escocia. McConnell negó'l supuestu cabildeo y Dewar, duramente criticáu por Alex Salmond (líder del SNP), defendió a los sos ministros y dixo: «Yo nun creo qu'haya dalgún sustentu nestes acusaciones, pero tendríen de ser investigaes apropiadamente».[124][123] Beattie, pela so parte, esculpar colos ministros implicaos y cerró el so departamentu de cabildeo. L'asuntu finalmente apagóse adulces y los ministros de Dewar fueron exonerados al nun atopase evidencia de faltes pela so parte.[123][125]
Por cuenta de los enfrentamientos ente'l gabinete mientres s'atopaba de baxa, Dewar llegó a amenaciar de despidu a cualquier ministru o asesor que infiltrase información a la prensa sobre otru miembru del gobiernu escocés. Esto debió específicamente a los enfrentamientos ente Susan Deacon y Jack McConnell.[126] Dewar despidió al so asesor personal, John Rafferty, cuando esti declaró a la prensa que Susan Deacon recibiera amenaces de muerte pol alderique del albuertu. Esti fechu xeneró gran discutiniu; Deirdre Kelly, de la BBC, dixo que les sos mesmos colegues del Parllamentu creíen «que nun llograría un segundu mandatu, tantu por motivos políticos como personales» y citó a Ian Davidson, un MP llaborista, que dixo que «el gobiernu de Dewar recordaba a los peores momentos del de John Major».[127]
La so valoración ente'l públicu camudó tres el so fallecimientu. Nel llibru The State of the Nations 2001: The Second Year of Devolution in the United Kingdom, Alan Trench apuntó que la reaición del pueblu escocés ante la so muerte nun coincidía col so desempeñu nes encuestes; a xuiciu del autor, «Dewar fuera unu de los políticos más esitosos de la oposición».[121] Tony Blair, pela so parte, llamentóse que Dewar pasara gran parte de la so carrera del llau de la oposición.[23] A pesar de los discutinios nes que se vio arreyáu, ye consideráu pol pueblu escocés como'l padre de la nación».[121][24]
Mientres el so tiempu fora de la política, Dewar exerció de procurador de los tribunales y nos setenta, en perdiendo'l so escañu por Aberdeen South, trabayó en tribunales de menores. En 1975, xunir al estudiu xurídicu Ross Harper & Murphy, onde permaneció quince años, y desempeñó una importante actividá, particularmente mientres la primer metá. Según Ross Harper, munchos van recordar «como un abogáu».[3][128] Tamién incursionó nel periodismu, col programa políticu Clyde Comment en Radio Clyde.[129][27]
Dewar yera un coleicionista d'obres d'arte, con una coleición valuada en 406 940 llibres. Amás tenía tres propiedaes, dos en Glasgow y una en Stirling, que tán valuaes en 550 000 llibres. El mandatariu escocés tenía una cartera d'aiciones d'un valor averáu a un millón de llibres, qu'incluyía aiciones del Royal Bank of Scotland, Marks & Spencers y Railtrack Shares. A pesar del so patrimoniu de más de dos millones de llibres, Dewar, según la BBC, «yera conocíu por un estilu de vida simple y frugal. Prefería dir de vacaciones cerca del so llar n'Escocia [...] y refugaba l'usu del coche ministerial» porque prefería «el so amáu Peugeot».[130]
En 1964, Donald Dewar casóse con una compañera de la universidá, Alison Mary McNair,[27] con quien tuvo dos fíos, Marion y Ian.[28] Tuvieron casaos hasta 1972,[28] cuando McNair dexar por unu de los sos meyores amigos, Derry Irvine.[3]
Nel so honor, nomóse un salón de la Queensberry House nel complexu del Parllamentu escocés. The Donald Dewar Room contién alcordances del mandatariu y parte de la coleición de llibros de Dewar, valuada en 30 000 llibres, que la familia dexó-y al Parllamentu.[131][130]
Tamién se nomaron nel so honor unu premios creaos nel 2002 llamaos Dewar Arts Awards, que s'otorguen «a mozos talentosos que moren y trabayen o estudien n'Escocia, ensin importar la so nacionalidá». Los ganadores reciben ayuda financiera pa desenvolver la so obra artística.[132] Añalmente celébrase'l Donald Dewar Memorial Debating Tournament, un tornéu d'alderique nel cual participen alumnos de colexos secundarios de toa Escocia y que la so final realizar na cámara del Parllamentu escocés.[133][134]
En mayu de 2002, Tony Blair reveló una estatua de Donald Dewar na entrada del Glasgow Royal Concert Hall en Buchanan Street ante la presencia de cientos de persones, ente ellos Jack McConnell y Wendy Alexander.[135][136][137] La estatua, fecha de bronce, foi creada por Kenny Mackay y mide 2,7 metros.[135] N'ochobre de 2005, foi retirada mientres dos meses pa la so llimpieza y arreglu y reerigida sobre un zócalo de 1,8 metros pa protexela del constante vandalismo.[137][138] Na base de la estatua ta escrita la frase qu'abre l'Acta d'Escocia: «There shall be a Scottish parliament» (n'español, «Va Haber un Parllamentu escocés»).[139][140]
Mientres la inauguración de la estatua, Blair dixo: «La xente queríalo a cencielles porque la so integridá pura rellumaba con lluz propio. La so compasión, la so decencia fundamental y el so fondu sentimientu de xusticia social definíen dafechu'l so enfoque como políticu».[136] McConnell, pela so parte, dixo: «Güei tamos recordando al primer ministru principal d'Escocia, l'home que foi finalmente'l responsable de crear el Parllamentu pol cual miles de persones fixeron campaña».[135] Dos años dempués, en víspores de la inauguración del edificiu llexislativu, Andrew McFadyen de la BBC dixo que «Donald Dewar taría bien avergoñáu de ser conocíu como'l padre de la nación» cuando taba con vida, pero fixo más que cualesquier otru políticu pa crear el Parllamentu escocés y siempres va ser acomuñáu con eso. El so legáu va vivir muncho depués de que s'escaeza l'escándalu pol costu de Holyrood».[141]
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
.svg){kind=small}
