From Wikipedia, the free encyclopedia
Johann Conrad Gessner (26 de marzu de 1516, Zúrich – 13 d'avientu de 1565, Zúrich) foi un naturalista y bibliógrafu suizu.
Conrad von Gesner | |||||
|---|---|---|---|---|---|
 | |||||
1557 - 1565
1537 - 1540 | |||||
| Vida | |||||
| Nacimientu | Zúrich[1], 26 de marzu de 1516[2] | ||||
| Nacionalidá |
 Suiza | ||||
| Muerte | Zúrich[3], 13 d'avientu de 1565[2] (49 años) | ||||
| Sepultura |
Grossmünster (es)  | ||||
| Causa de la muerte | Peste | ||||
| Estudios | |||||
| Estudios |
Universidá d'Estrasburgu Universidá de Bourges Facultad de Medicina de Montpellier (es) | ||||
| Llingües falaes | llatín[2] | ||||
| Oficiu | |||||
| Oficiu | llingüista, zoólogu, alpinista, médicu, bibliógrafu, profesor universitariu, biólogu, botánicu, ornitólogu, apicultor, naturalista | ||||
|
| |||||
| Emplegadores |
Universidá de Zúrich Universidá de Lausana | ||||
| Trabayos destacaos |
Biblioteca universal (es) | ||||
| Seudónimos | Philiatrus Evonymus[4], Conradus Bolovesus[5], Jacobus Carronus[5], Philiater Euonymus[6], Philiater Evonymus[6], Philiatrus Euonymus[6], Philiatros Euonymus[6], Conrad Bolovesus[6], Konrad Bolovesus[6], Conrado Boloveso[6], Conradus Bolovesus Fridemontanus[6], Jacob Carronus[6] y Jakob Carronus[6] | ||||
| Abreviatura en botánica | Gesner (IPNI) | ||||
 | |||||
El so Historia Animalium en cuatro volúmenes (1551-1558) considérase'l principiu de la zooloxía moderna.
Nacíu y educáu en Zúrich, foi'l fíu d'un pelliteru. Dempués de la muerte del so padre na batalla de Kappel de (1531), pasó apuros económicos. Sicasí tenía bonos amigos como'l so antiguu maestru Oswald Myconius, y Heinrich Bullinger, y consiguió siguir los sos estudios na Universidá d'Estrasburgu y Bourges (1532-1533); en París, atopó un arrogante patrón na persona de Job Steiger de Berna.
En 1535, la molición relixosa facer volver a Zúrich, onde realizó un imprudente matrimoniu. Una vegada más los sos amigos allegaron na so ayuda, dexándo-y allegar a estudiar a Basilea (1536), de forma qu'en 1537 llogró'l puestu de profesor de griegu na nueva Academia de Lausana (entós daquella perteneciente a Berna). Equí pudo dedicase a estudios científicos, especialmente nel área de la botánica.
En 1540-1541 visitó la famosa Universidá de Medicina de Montpellier, llogró'l títulu de doctor en medicina (1541) en Basilea y establecióse en Zúrich pa exercer, llogrando'l puestu de profesor de Física nel Carolinum. Ellí pasó'l restu de la so vida salvo dalgún viaxe a dalgún país estranxeru y les sos travesíes cada branu pel so país pa realizar estudios botánicos. Mientres esti tiempu dedicar a preparar llibros de distintes materies. Morrió de la peste, l'añu en que foi anoblecíu.
Ente los sos contemporáneos foi reconocíu especialmente como botánicu, anque los sos manuscritos sobre esta materia nun fueron publicaos hasta abondo dempués de la so muerte (en Núremberg, 1751-1771, 2 vols. foliu), publicando él mesmu namái Enchiridion historiae plantarum (iszli) y el Catalogus plantarum (1542) en cuatro idiomes.
En 1545 publicó'l so destacable Bibliotheca universalis (ed. por J Simler, 1574), supuestamente un catálogu en llatín, griegu y hebréu) de tolos escritores que vivieren hasta la fecha colos títulos de les sos obres... Una segunda parte Pandectarium sive partitionum universalium Conradi Gesneri Ligurini libri XXI, apaeció en 1548; de la que namái concluyera 19 llibros. Este suel ser consideráu pola crítica como'l «primer sistema de clasificación bibliográfica». El postreru, una enciclopedia sobre teoloxía, foi publicáu en 1549, pero'l penúltimu, destináu a incluyir los sos trabayos de medicina, nunca foi termináu.
El so gran trabayu zoolóxicu, Historia animalium, apaecíu en 4 vols. (cuadrúpedos vivíparos, cuadrúpedos ovíparos, aves, peces) foliu, 1551-1558, en Zúrich, un quintu (culiebres) publicar en 1587 (hai una traducción al alemán, titulada Thierbuch, de los cuatro primeros volúmenes, Zúrich, 1563): esti trabayu ye'l puntu de partida de la zooloxía moderna. Non contentu con estes vastes obres, Gessner escribió en 1555 el so llibru tituláu Mithridates de differentis linguis, un recuentu de 130 llingües conocíes con una plegaria en 22 llingües. En 1556 apaeció la so edición de los trabayos de Claudius Aelianus.
Pa la xente ensin interesar en temes científiques, Gessner ye más conocíu pol so amor a los montes (per debaxo de la llinia de nieve) y polos sos múltiples escursiones ente elles, realizaes parcialmente por intereses botánicos, pero tamién pa esfrutar del exerciciu y de les guapures de la naturaleza.
En 1541 añadió al so Libellus de lacte et operibus lactariis una carta empobinada al so amigu J. Vogel, de Glarus, sobre la maravía d'atopase ente los montes, del so amor por elles y del so firme propósitu d'esguilar siquier una cada añu, non yá pa recoyer flores sinón tamién pa exercitar el cuerpu. En 1555 Gessner publicó la so narración Descriptio Montis Fracti sive Montis Pilati de la so escursión al Gnepfstein (1.920 msnm), el más baxu de los picos del Monte Pilatus.
Gessner taba representáu nos billetes de 50 francos suizos emitíos ente 1978 y 1994.
L'abreviatura Gesner emplégase pa indicar a Conrad von Gesner como autoridá na descripción y clasificación científica de los vexetales. (consulta la llista de tolos xéneros y especies descritos por esti autor nel IPNI).
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
