Calendariu persa

El calendariu persa o calendariu iranín ye un calendariu solar nel que l'añu empieza col equinociu de primavera. En marzu de 2015 empezó l'añu 1394 del calendariu persa. Ye'l calendariu oficial n'Irán y Afganistán.

Calendariu persa
Calendariu persa
Llocalización
Instalaciones
Formáu por	Farvardín (es) , Ordibehesht (es) , Jordad (es) , Tir (calendario persa) (es) , Mordad (es) , Shahrivar (es) , Mehr (es) , Abán (es) , Azar (calendario persa) (es) , dey (es) , Bahman (es) , Esfand (es) , 17 Shahrivar (en) , 18 Shahrivar (en) , 14th century SH (en) , 13th century SH (en) y 12th century SH (en)

Historia

El rei Djemchyd nel añu 800 e.C. constituyó'l calendariu persa, ya instituyó la fiesta de Newruz o del añu nuevu, única fiesta civil que conocíen los perses. Dalgunos atribúyenlu al xefe de los Karismios perses, Djelaleddin, la institución nel sieglu XIII d'un calendariu que dicen preferible al gregorianu, nel que ta afitada la fecha de la renovación del añu solar nel día del equinocciu de primavera. De toes formes ye ciertu que los perses tomaron el calendariu de los caldeos, col añu de 360 díes, y amestaron otros 5 o 6 complementarios, y asina resulta nel antiguu añu persa, llamáu inda Yesdedjirdique, yera'l que se trataba d'establecer en Francia en 1793 col nome d'era republicana.

Na so forma actual, el calendariu foi adoptáu en 1925 n'Irán y considérase más precisu que'l calendariu gregorianu, yá que nel gregorianu hai un fallu d'un día cada 3320 años, ente que nel persa'l mesmu fallu apaecería cada 3.5 millones d'años. Afganistán adoptó'l calendariu persa na forma yalalí (جلالی), más antigua, en 1922.^[1]

Descripción

El calendariu persa tien seis meses con 31 díes, los cinco meses siguientes con 30 díes y el postreru con 29 o 30 díes según seya bisiestu o non. L'añu empieza en Nowruz que coincide col 21 de marzu del gregorianu.^[1]

Los díes y la so denominación son les siguientes

• Sábadu: shambé (شنبه).
• Domingu: yekshambé (یک‌شنبه).
• Llunes: doshambé (دوشنبه).
• Martes seshambé (سه‌شنبه).
• Miércoles: chaharshambé (چهارشنبه).
• Xueves: panchshanbé (پنج‌شنبه).
• Vienres: yom'é (جمعه).^[1]

Los meses

Nome	Nome iranín	Día d'entamu	Duración
1	Farvardín	فروردین	21 de marzu	31
2	Ordibehesht	اردیبهشت	21 d'abril	31
3	Jordad	خرداد	22 de mayu	31
4	Tir	تیر	22 de xunu	31
5	Mordad	مرداد	23 de xunetu	31
6	Shahrivar	شهریور	23 d'agostu	31
7	Mehr	مهر	23 de setiembre	30
8	Abán	آبان	23 d'ochobre	30
9	Azar	آذر	22 de payares	30
10	Dey	دی	22 d'avientu	30
11	Bahmán	بهمن	21 de xineru	30
12	Esfand	اسفند	20 de febreru	29/30

Referencies

1. Calendario Persa o Iraní De Perú.com.

Bibliografía

• Mateo Domingo, Alfredo. El Calendario, Editorial Oriente, Santiago de Cuba, 1988, pg 22-23.

Enllaces esternos

• An online Persian/Gregorian date convertor, Persian calendar for mobile (j2me)

• Datos: Q950135