Aloysia citrodora
especie de planta From Wikipedia, the free encyclopedia
Remove ads
Aloysia citriodora ye una especie de la familia Verbenaceae, carauterizar por un arume similar al del llimón. Ye orixinaria de Sudamérica, onde crez de forma montesa.
Cultivar con muncho mapa en xardinos, pero'l desarrollu de la mesma rique un clima soleyero y húmedo. Úsase en gastronomía como especie y pa preparar una fervinchu dixestiva y refrescante.
Remove ads
Descripción
Arbustu caducifoliu, d'ente 3 y 7 m d'altor, con tarmos subleñosos o maderizos na parte cimera. Presenta fueyes verticiladas d'hasta 7 cm, de forma llanceolada, apicada, col marxe llisu o dentáu y el pecíolubien curtiu, son de color verde claro pol fexe, col viesu marcáu por glándules oleoses bien visibles. Despiden un fuerte arume a llimón. Flores pequeñes ablancazaes o ablancazáu-violacees, arrexuntaes n'espigues. tamién tien flores de color rosa
Floria pel branu, formando inflorescencies n'espigues laxas, d'hasta 10 cm de llargu, de color pálidu o lila. La mota tien dos llabios llaterales; la corola ye acampanada, simpétala, colos lóbulos inxeríos. El xinecéu ta formáu por dos carpelos xuníos. El frutu ye una drupa que s'estrema en dos núcules monoseminaes.
Remove ads
Distribución y hábitat
Nativa de Sudamérica, crez de forma montesa nos países andinos dende Colombia hasta Chile y Arxentina; tamién en Paraguái, Uruguái y Brasil (Rio Grande do Sul).[ensin referencies] Los conquistadores introducir a Europa nel sieglu XVII y tanto ellí como n'África puede cultivase en rexones templaes.
Usos
Como ornamental
Utilízase davezu en xardinos como planta ornamental.
Prefier un clima templáu constante y esposición soleyera, nun aguanta bien les xelaes, a temperatures per debaxo de 0 °C pierde les fueyes, anque la madera ye lo suficientemente dura como pa soportar hasta -10 °C. Esixe un suelu bien drenáu, preferiblemente margoso, abondo fértil y húmedu pel branu.
Multiplicar por grana con facilidá; en climes más frescos de lo deseable, ye posible reproducila por aciu frada. Ye una planta fitófila (agostia les plantes que crecen al so alredor).
Como melecinal
En herboristería les fueyes y tarmos del cedrón son ricos nun aceite esencial, que'l so componente principal ye'l citral, responsable del so arume, y que contién amás limoneno, linalol, cineol, terpineol, y cariofileno, un aldehído sesquiterpénico al que s'atribúi aición eupéptica y espasmolítica.
Los estractos de Aloysia triphylla son ricos en fenilpropanoides, especialmente verbascósido, que presenten actividá biolóxica como antioxidantes.[1]
El so fervinchu realizáu con ente 5 y 20 g por llitru— utilízase como dixestivu, carminativo y antiespasmódico, pa casos de dispepsia o dolores d'estómagu. Consumir tamién como sedante llixeru. Tien una importante cantidá de melatonina, sustancia que s'usa como relaxante natural y que favorez el suañu nocherniegu.
Los elementos usaos en fervinchu recueyen dos vegaes al añu, a fines de la primavera y empiezos de la seronda. Empléguense les fueyes tienres y les sumidaes floríes.
N'Arxentina ye una planta melecinal oficial yá que tien una monografía na Farmacopea Nacional Arxentina VI Edición.
Capacidá antioxidante: La suplementación con estractu de Aloysia citriodora protexe los neutrofilos del dañu oxidativo, menguando los marcadores del dañu muscular causáu pola práutica d'exerciciu físicu.[2]
L'estractu d'esta planta PLX amuesa propiedaes antioxidantes que pueden xugar un papel importante na proteición contra'l estrés oxidativo causáu pola práutica d'exerciciu físicu intensu.[3]
En gastronomía
Les fueyes secu y picáu emplegar en marinaes, aderezos y mueyos pa dar un toque d'arume cítricu. Ellaborar con ella tamién un sorbete arumosu.
Remove ads
Taxonomía
Aloysia citriodora describióse por Antonio Palau y Verdera y espublizóse en Parte práctica de Botánica 1: 768. 1784.[4]
Aloysia: nome xenéricu que foi dau n'honor de María Lluisa de Parma, 1751-1819, esposa del rei Carlos IV d'España.[5]
citrodora; epítetu llatín que significa "con arume a llimón"[6]
- Verbena triphylla L'Hér.
- Verbena citriodora Cav.
- Lippia triphylla Kunth
- Lippia citriodora (L'Hér.) Kuntze
- Zappania citriodora Lam. (1791).
- Verbena fragrans Salisb. (1796).
- Cordia microcephala Willd. ex Roem. & Schult. (1819).
- Aloysia triphylla (L'Hér.) Britton (1925).
- Aloysia sleumeri Moldenke (1964).
- Aloysia triphylla f. serrulata Moldenke (1982)..[7]
Remove ads
Ver tamién
Referencies
Bibliografía
Enllaces esternos
Wikiwand - on
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Remove ads