Tasmania
From Wikipedia, the free encyclopedia
Tasmania ye un estáu d'Australia, que s'alluga n'Oceanía. L'estáu ta compuestu pola totalidá de la islla de Tasmania xunto con delles pequeñes islles axacentes y alcuéntrase a 240 km al sureste del continente, dixebrada pol estrechu de Bass. Tasmania tien una población de 516.600 habitantes y una área de 68.332 km². La so población aborixe foi esterminada mientres el Xenocidiu de Tasmania (eufemísticamente llamada Guerra Negra), entráu'l sieglu XIX.
| Tasmania | |||||
|---|---|---|---|---|---|
 | |||||
| |||||
| Alministración | |||||
| País |  Australia | ||||
| ISO 3166-2 | AU-TAS | ||||
| Tipu d'entidá | estáu d'Australia | ||||
| Capital | Hobart | ||||
Primer ministro de Tasmania (es)  |
Jeremy Rockliff (Liberal Party of Australia (Tasmanian Division) (en) ) | ||||
| Nome llocal | Tasmania (en) | ||||
| División |
ver
| ||||
| Xeografía | |||||
| Coordenaes | 42°S 147°E | ||||
 | |||||
| Superficie | 68401 km² | ||||
| Llenda con | Victoria (Australia) | ||||
| Puntu más altu |
Montaña Ossa (es) | ||||
| Altitú media | 1009 m | ||||
| Demografía | |||||
| Población | 539 590 hab. (31 marzu 2020) | ||||
| Densidá | 7,89 hab/km² | ||||
| Más información | |||||
| Estaya horaria |
UTC+10:00, UTC+11:00 y Australia/Hobart (en) | ||||
| Fundación | 3 avientu 1825 | ||||
| tas.gov.au | |||||
 | |||||
La capital y ciudá más grande ye Hobart, qu'inclúi les ciudaes de Hobart, Glenorchy, y Clarence. Otres ciudaes son Launceston nel norte, y Burnie nel noroeste.
Tasmania llámase asina n'honor al esplorador y comerciante neerlandés Abel Tasman quien fixo'l primer avistamientu européu ya informó de la islla'l 24 de payares de 1642. Abel Tasman llamar "Islla Anthony van Diemen" n'honor a Anthony van Diemen, que sofitó los sos viaxes y foi gobernador de les Indies Orientales Neerlandeses .
Créese que la islla tuvo xunida a Australia hasta'l final de la postrera glaciación, hai unos 10.000 años, cuando una xubida del nivel del mar dixebró a Tasmania del restu del territoriu de Sahul. Aquel día, Tasmania yá taba habitada polos primeros tasmanos, que s'asitiaron na zona hai siquier 35.000 años. Anque primeramente debieron de tener una teunoloxía similar a la de los australianos del sur, les condiciones ecolóxiques de Tasmania fixeron que s'abandonaren delles teunoloxíes, colo cual, escontra 1642, cuando fueron visitaos per primer vegada polos europeos, nun utilizaben téuniques qu'apoderaben los aboríxenes continentales, como l'apolazadura de piedres pa utilizales como armes. Probablemente, nel sieglu XVII yeren unu de los grupos humanos cola cultura más simple que se conoz.
La información qu'esiste sobre los tasmanos parte de los primeros colonos y estudiosos franceses ya ingleses que s'establecieron na islla. Según estes fontes, los aboríxenes yeren poco engraciaos y de baxa estatura, con una media de 1,60 metros. Andaben desnudos y llevaben el cuerpu cubiertu de repulgos simétricos. La so forma de vida nómada nun incluyía la doma d'animales y nun conocíen l'usu de l'agricultura, y nin siquier los tasmanos de la mariña alimentar de pexe, yá que nun sabíen pescar. La so sociedá nun conocía rangos xerárquicos y los homes más valientes na guerra o caza convertir en xefes. Practicaben la poligamia y les sos viviendes consistíen n'abellugos de cañes. Jared Diamond esplica que'l retrasu teunolóxicu de los tasmanos foi una consecuencia del so aislamientu; ello ye que delles islles más pequeñes al norte de Tasmania, como la Islla Flinders, que tamién tuvo poblada hai unos 35.000 años, allugó presencia humana hasta siquier fai 4.500 años, cuando dalgún tipu de cataclismu acabó per escastar a la población y nunca más foi habitada. Tasmania, al ser más grande, ufiertaba meyores condiciones d'adaptación, y Australia, enforma mayor entá, dexó desenvolver una cultura sustancialmente más complexa.
Nel momentu de la colonización británica, en 1803, había ente 5.000 y 10.000 habitantes autóctonos en Tasmania. La Guerra negra o Xenocidiu de Tasmania fixo sumir a tola población autóctona.[1]
El primer européu en columbrar la islla foi l'esplorador holandés Abel Tasman, el 24 de payares de 1642. Tasman bautizar col nome de Anthoonij van Diemenslandt n'honor del patrocinador del so viaxe, el gobernador xeneral de la Compañía Holandesa de les Indies Orientales, Antonio van Diemen. Más tarde, los británicos encurtiaríen el nome a Tierra de Van Diemen (Van Diemen's Land).
El capitán James Cook pasó pela zona en 1777, anque'l primer asentamientu británicu nun s'estableció hasta 1803. Ésti foi fundáu en Risdon Cove por un pequeñu grupu proveniente de Sydney y sol mandu del teniente John Bowen. Al añu siguiente, creóse un asentamientu alternativu en Sullivan's Cove, na ribera occidental del ríu Derwent, onde l'agua fresco yera más abondosa. Esti últimu asentamientu sería conocíu como Hobart Town o Hobarton (l'actual Hobart) n'honor del entós secretariu de les colonies británicu Lord Hobart. L'asentamientu en Risdon foi darréu abandonáu.
Los primeros colonos fueron, na so mayor parte, presidiarios y los sos guardianes militares. Llueu fueron creándose delles colonies penales pola islla, ente les que destacaron pola so durez y rigor les de Port Arthur y Macquarie Harbour. Dende la llegada de los primeros barcos con colonos europeos en 1772, los habitantes autóctonos tasmanos fueron utilizaos como fuercia de trabayu esclava y fonte de prestar sexual, siendo tamién torturados y tullíos. Fueron escorríos y cazaos, siendo les sos pieles vendíes en cuenta de un pagu del gobiernu.
Escontra 1830, el númberu de tasmanos amenorgárase d'unos 5.000 a namái 220 o 72 (según les fontes), que fueron finalmente recluyíos hasta la so muerte. En 1860 morrió l'últimu home tasmano; un miembru de la Royal Society of Tasmania, George Stokell, mandó abrir la so tumba pa faese una maleta cola so piel. La última muyer palawa (tasmana), llamada Truganini o Trugernanner, morrió en 1876. Entós el xenocidiu, como señala John N. Gray, dar por concluyíu.[1] La Tierra de Van Diemen foi declarada colonia independiente de Nueva Gales del Sur el 3 d'avientu de 1825.
Tasmania tuvo xunida al continente australianu hasta hai 13.000 años y tres la xubida del nivel de les agües aquélla quedó aisllada, creándose l'estrechu de Bass. El so relieve ye montascosu. El monte Ossa tien una altitú de 1.617 m y ye el visu más altu de Tasmania. Los ríos son de cursu rápidu y auníu coles altes precipitaciones presenten les condiciones ideales pa la instalación de centrales hidroeléctriques. La islla tien un clima templáu, estable y húmedu.
La forma del gobiernu de Tasmania ta prescrita na so Constitución, que data dende l'añu 1856, que sicasí foi enmendada en delles ocasiones. Dende 1901, Tasmania foi un estáu de la Mancomunidá d'Australia, de forma que la Constitución Australiana regula la so rellación cola Mancomunidá, y establez los poderes de los cualos cada nivel de gobiernu gocia.
La población de la islla de Tasmania a finales de 2011 taba cerca de los 503.000 habitantes, anque esa cifra va amontándose pasu a pasu. La población isleña supera a Territoriu de la Capital Australiana y al Territoriu del Norte. Amás, más del 50% de los habitantes de la islla viven en Hobart, los otros en ciudaes como Launceston, Burnie o Port Arthur.
Destaca na agricultura y na pesca. La esplotación forestal ye tamién una actividá importante. Otra actividá bien importante ye'l turismu, el sector servicios y la caza, una y bones la islla ye unu de los meyores llugares de caza d'Australia.
Panorama de Queenstown, unu de los principales centros mineros de Tasmania.
La islla foi apartaz de dellos marsupiales escastaos n'Australia o Nueva Guinea. lL'animal más conocíu de los que pueden atopase anguaño na islla ye'l llamáu demoniu de Tasmania (Sarcophilus harrisii), anguaño en peligru d'estinción, anlque'l más famosu d'ellos sigue siendo'l tigre de Tasmania o tilacino (Thylacinus cynocephalus, estinguíu en 1936 y qu'entá güei ye un reclamu turísticu de la islla, apaeciendo inclusive nel so escudu d'armes).
Otru mamíferu característicu ye'l pequeñu betong de Lesueur (Bettongia lesueur), que vive nos montes templaos. Ye un marsupial nocherniegu, bien cobarde y aliméntase de toa clase de coses, inclusive carne.
La introducción recién de foínos (detectáronse los primeros exemplares selvaxes en 2001) supón un peligru pa munches especies natives de marsupiales, reptiles y aves. La presencia de seres humanos provocaría la estinción de la megafauna pleistocénica (por casu, el canguru xigante) de Tasmania hai unos 35.000 años.
|
|
- Errol Flynn
- Mary Donaldson
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
