Sultanatu de Bijapur
From Wikipedia, the free encyclopedia
El sultanatu de Bijapur foi un estáu asitiáu nel sur de la India, na zona occidental de la rexón de Deccan ente 1490 y 1686, creáu y gobernáu pola dinastía de Adil Shahi o Adilshahi. El territoriu del Sultanatu formara parte del sultanatu Bahmani antes del so cayente y posterior colapsu mientres el postreru cuartu del sieglu XV. El sultanatu de Bijapur foi absorbíu pol Imperiu Mogol el 12 de setiembre de 1686 en siendo conquistáu pol emperador Aurangzeb.[1]
| ||||
|---|---|---|---|---|
| sultanatu | ||||
| Alministración | ||||
| Capital |
Bijapur Vijayapura | |||
| Xeografía | ||||
| Coordenaes | 16°50′N 75°43′E | |||
 | ||||
| Llendaba con |
Sultanato de Ahmednagar (es)  , Sultanato de Bidar (es) y dinastía Qutb Shahi (es) | |||
 | ||||
El fundador de la dinastía, Yusuf Adil Shah (1490–1510), foi nomáu gobernador Bahmani de la provincia, antes de crear un estáu de Bijapur independiente de-facto. Yusuf y el so fíu Ismail, usaron davezu'l títulu de Adil Khan, que significa 'Xefe' en mogol y que, en persa, confería un estatus inferior al de 'Shah'. Namái mientres el gobiernu del nietu de Yusuf Ibrahim Adil Shah I (1534–1558), xeneralizóse l'usu del títulu de Adil Shah.
Les fronteres de Sultanatu evolucionaron considerablemente a lo llargo del tiempu. La frontera norte permaneció relativamente estable frente a los sos vecinos de Maharastra meridional y Karnataka. El sultanatu espandir escontra'l sur, primero cola conquista de Raichur Doab en ganando al Imperiu Vijayanagara na batalla de Talikota en 1565. Campañes posteriores, especialmente les realizaes mientres el reináu de Mohammed Adil Shah (1627–1657), estendieron les fronteres formales de Bijapur y la so autoridá nominal hasta Bangalore. Binjapur llindaba al este col estáu portugués de Goa y al este col sultanatu de Golconda, gobernáu pola dinastía Qutb Shahi.
Bijapur, l'antigua capital provincial, caltuvo la so condición mientres la esistencia del Sultanatu. Tres unes modestes actuaciones iniciales Ibrahim Adil Shah I (1534–1558) y Ali Adil Shah I (1558–1580) remocicaron Bijapur, construyendo la ciudadela y les muralles, la mezquita de los vienres, palaciu real ya infraestructures pal suministru d'agua. Los sos socesores Ibrahim Adil Shah II (1580–1627), Mohammed Adil Shah (1627–1657) y Ali Adil Shah II (1657–1672) edificaron nuevos palacios, mezquites, mausoleos y otres estructures, consideraos unos de los más delicaos exemplos d'arquiteutura Indo-Islámica y de los sultanatos del Decán.
Bijapur sufrió la inestabilidá y los conflictos aniciaos pol colapsu del Imperiu Bahmani. Guerres constantes, tantu col Imperiu Vijayanagara como col restu de sultanatos del Decán llindaron el desenvolvimientu del estáu hasta que tolos sultanatos aliar pa ganar a Vijayanagara na batalla de Talikota en 1565. Bijapur se anexonó el vecín sultanatu de Bidar en 1619. L'Imperiu portugués primía sobre Goa, el mayor puertu del territoriu hasta conquistalo finalmente mientres el reináu de Ibrahim II. El Sultanatu esfrutó dende entós d'una relativa estabilidá, anque resultó afeutáu pola revuelta de `Shivaji, que'l so padre taba al serviciu de Mohammed Adil Shah. Shivaji fundó un estáu independiente qu'acabaría convirtiéndose nel Imperiu Maratha, unu de los mayores imperios de la India xustu antes de la conquista británica. La mayor amenaza pa la seguridá de Bijapur a partir de finales del sieglu XVI foi la espansión mongola en Deccan. Anque fueron los mogoles los que finalmente destruyeron el Adilshahi, foi la revuelta de Shivaji la que debilitara les sos estructures. Dellos pactos y trataos impunxeron la suzeranía mogola en Bijapur, hasta la reconocencia formal del dominiu mongol en 1636. Les esixencies de los señores mogoles acabaron provocando l'anexón definitiva de Bijapur en 1686.
El fundador de la dinastía, Yusuf Adil Shah, yera posiblemente un noble Bahamani con ascendencia túrquica[2] procedente de Badakhshan. Según l'historiador Mir Rafi-uddin Ibrahim-i Shirazi, o Rafi', el nome completu de Yusuf yera Yusuf 'Adil Shah Sawa or Sawa-i, fíu de Mahmud Beg de Sawa n'Irán (Rafi' 36–38, vide Devare 67, fn 2). Rafi escribió la so historia de la dinastía de Adil Shahi a pidimientu d'Ibrahim Adil Shah II, y foi completada y presentada al so mecenes nel Añu de la Hégira 1017 (1639). L'estudiosu indiu T.N. Devare menta que, ente que'l rellatu de Rafi sobre la dinastía Bahmani ta apináu d'anacronismos, la so historia de los Adilshahi ye "precisa, refecha y tien rica y pervalible información alrodiu de Ali I y Ibrahim II" (312). Rafi-uddin convertiríase darréu en gobernador de Bijapur mientres 15 años (Devare 316).
El rellatu de Rafi ye menos conocíu que'l del popular Firishta, autor de Tarikh-i Firishta, obra tamién conocida como Gulshan-i Ibrahim. Los escritos de Rafi alrodiu de la vida de Yusuf contradiz direutamente un popular mitu nacíu de Firishta. Según Firishta, Yusuf yera fíu del Emperador Otomanu Murad II. Tres la so muerte y la proclamación del so socesor, tolos otros fíos del emperador fueron executaos. Firishta fabricó una historia na que la so madre sustituyó a Yusuf por un esclavu y unviólu a Persia. Tres numberoses aventura, Yusuf entró na corte del Sultanatu de Bidar. T. N. Devare afayó qu'otru historiadores de la dómina, Mir Ibrahim Lari-y Asadkhani, y Ibrahim Zubayri, autor de Basatin as-Salatin, sofitaben el rellatu de Rafi y refugaben la historia de Firishta (Devare 67, fn 2).
Magar la obvia invención del orixe otomanu de Yusuf, el rellatu de Firishta sigue siendo bien populr en Bijapur. Devare ovserva que'l trabayu ye "una historia xeneral de la India dende'l periodu más antiguu hasta la dómina en que Firishta escribía al serviciu d'Ibrahim Adil Shah II y presentar nel añu de la hégira 1015 (1606). Esta ye la historia más llargamente citada de los Adil Shahi, y la fonte de la historia de que Yusuf yera un príncipe Otomanu" (Devare 272).
La valentía y personalidá de Yusuf fixéron-y ganase rápido'l favor del Sultan, lo que concluyó nel so nomamientu como Gobernador de Bijapur. Construyó la Ciudadela o Arkilla y el Faroukh Mahal. Yusuf yera un home cultiváu. Convidó a poetes y artesanos de Persia, Turkía y Roma a la so corte. Aprovechó la decadencia del poder Bahmani pa establecer un sultanatu independiente en 1498, col sofitu militar del xeneral Bijapuri Kalidas Madhu Sadhwani, brillante comandante y arteru diplomáticu, que xubió rápido gracies a Yusuf y dempués al so fíu Ismail. A la muerte de Yusuf en 1510, el so fíu Ismail yera entá un neñu.
Ibrahim Adil Shah I, qu'asocedió al so padre Ismail, fortificó la ciudá y construyó la mezquita antigua de Jamia Masjid. El siguiente sultán n'ocupar el tronu, Ali Adil Shah I, aliar colos reis musulmanes de Golconda, Ahmednagar y Bidar pa derrocar al Imperiu Vijayanagar. Col botín llográu, Ali llanzar a ambiciosos proyeutos. Construyó'l Gagan Mahal, el Ibrahim Rauza, Chand Bawdi (un enorme pozu) y la moderna Jami Masjid. Fináu ensin descendencia, foi asocedíu pol so sobrín Ibrahim II. La esposa de Ali I, Chand Bibi ocupar del gobiernu hasta que Ibrahim algamó edá abonda pa reinar. Ibrahim foi bultable pol so valor, intelixencia y concimientos de música y filosofía. Sol so mecenalgu, la escuela de pintura de Bijapur algamó les sos cotes más altes. A Ibrahim II asocedió-y el so fíu Muhammad Adil Shah, qu'ordenó la edificación del Gol Gumbaz.
Ali Adil Shah II heredó un reinu n'apuros. Tuvo qu'encarar la rebelión del líder maratha Shivaji per una parte, y la presión del Imperiu Mogol d'Aurangzeb por otra. El so mausoléu de Bara Kaman, concebíu pa empequeñecer a los otros, quedó inacabado a la so muerte. Sikandar Adil Shah, l'últimu sultán, gobernó mientres catorce tormentosos años. Finalmente, el 12 de setiembre de 1686, los exércitos mogoles de Aurangzeb tomaron Bijapur.
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
