El pueblu palestín (n'árabe الشعب الفلسطيني, aš-šaˁb a la filesṭīnin), llamáu davezu palestinos o árabes palestinos, ye un pueblu semita del llevante mediterraneu con oríxenes familiares na rexón histórica de Palestina y que constitúi una de les poblaciones autóctones de la totalidá de territorios d'Palestina ya Israel.
| Tipu |
etnia, población y ethnonational group (en)  |
|---|---|
| Población total | 14 300 000 |
| Llingua | árabe |
| Relixón | islam, cristianismu y xudaísmu |
| Parte de | pueblu árabe |
| Xeografía | |
| Estáu | Estáu de Palestina y Israel |
 | |
Estudios xenéticos realizaos na población palestina actual, confirmen que la mayoría de los musulmanes de Palestina, incluyendo a los ciudadanos culturalmente árabes d'Israel son descendientes de los cristianos, xudíos y otros pueblos indíxenes del Llevante austral, que'l so nucleu poder siguir hasta la prehistoria. Un estudiu de haplotipos d'alta resolución demostró qu'una parte sustancial de los cromosomes Y, tantu de los xudíos d'Israel (70%), lo mesmo que de los palestinos musulmanes (82%) pertenecíen al mesmu grupu de cromosomes.[1] Dende la dómina de les conquistes musulmanes del territoriu de l'actual Palestina nel sieglu VII, les conversiones relixoses, munches vegaes buscando evitar la obligación de pagar la yizia o estáu de dhimmi, dieron llugar a que la mayoría de los palestinos sían anguaño musulmanes, primeramente xiinos y darréu suníes, anque persite una importante minoría cristiana de distintes denominaciones, según drusos y una pequeña comunidá samaritana. Anque los xudíos palestinos formaben parte de la población palestina previa a la creación del estáu d'Israel, pocos identifíquense colos palestinos anguaño. L'aculturación, independientemente de la conversión al Islam, resultó en que los palestinos perdieren la so llingua y fueren asimilaos cultural y linguísticamente polos conquistadores árabes.[2] Aproximao, solo la metá de la so población habita na zona que considera históricamente'l so orixe; el restu viven tremaos, sobremanera por Oriente Próximu, tres los acontecimientos vivíos na zona mientres el sieglu XX que provocaron una importante diáspora.[3]
La población total palestina, incluyíos refuxaos y movíos, envalorar nunos 10 millones d'individuos, de los cualos aproximao la metá sigue viviendo na rexón histórica de Palestina, una área averada que tomaba les actuales Israel, l'Estáu de Palestina y l'occidente de Xordania. El restu, aproximao la otra metá de los palestinos, constitúin lo que se conoz como la diáspora palestina, la mayoría de los cualos son abellugaos apátrides qu'escarecen de ciudadanía en dellos países.[4] Más de dos millones y mediu d'ellos viven na vecina Xordania, un millón ye compartíu ente Siria y el El Líbanu, y un cuartu de millón n'Arabia Saudita, siendo los aproximao 500.000 en Chile[5] la mayor concentración fora del mundu árabe.
L'Axencia de Naciones Xuníes pa los refuxaos de Palestina n'Oriente Próximu (UNRWA) tien rexistraos a más de 5 millones de refuxaos palestinos partíos ente la Franxa de Gaza, Cixordania, Siria, Líbanu y Xordania. Casi un terciu d'ellos, más de 1,4 millones, viven en 58 campamentos de refuxaos que fueron creaos tres la guerra árabe-israelina de 1948 na que más de 700.000 palestinos perdieron les sos cases y los sos medios de vida. Los refuxaos palestinos del sieglu XXI son les persones movíes naquel éxodu llamáu Nakba– y los sos descendientes.[6][7]
Según les estimaciones calculaes pola Oficina Central d'Estadístiques de Palestina (PCBS poles sos sigles n'inglés), l'Estáu de Palestina cunta 4.816.503 habitantes palestinos de los que 2.935.368 viven en Cixordania[8] (incluyida Xerusalén Esti) y 1.881.135 na Franxa de Gaza.[8]
La mayoría de los palestinos son musulmanessobremanera de la caña suní del islam, y hai una importante minoría cristiana de diverses confesiones, según una pequeña comunidá samaritana. Como implica'l etnónimo "árabe palestín", aplicáu comúnmente, la llingua vernácula tradicional de los palestinos, independientemente de la so relixón, ye'l dialeutu árabe palestín. Los ciudadanos palestinos d'Israel son en munchos casos billingües, al utilizar tamién l'hebréu. Estudios xenéticos modernos suxirieron que los palestinos como grupu étnicu representen los modernos "descendientes d'un nucleu de población que vivía na zona dende los tiempos prehistóricos",[9][10] anterior a la conquista árabe musulmana qu'estableció l'árabe como la llingua franca, y que finalmente se convirtió na única llingua vernácula de los sos habitantes, la mayoría de los cualos col tiempu tamién se convirtió al islam. El 90% de los palestinos que viven n'América son de relixón cristiana.
Sol Mandatu Británicu de Palestina (1920-1948), formáu como parte de la partición del Imperiu otomanu, el términu palestín» referir a tolos habitantes que moraben naquel territoriu ensin distinciones relixoses o étniques, y los habitantes a los que les autoridaes mandataries concedíen la ciudadanía denominábense «ciudadanos palestinos».[11] El términu palestín» usábase por casu en denominaciones como «reximientu palestín» (n'inglés Palestine Regiment), que yera la brigada xudía d'infantería del exércitu británicu mientres la Segunda Guerra Mundial, o en «Talmud palestín», un términu alternativu pa «Talmud de Xerusalén» que s'emplega en fontes académiques.
Darréu a la Declaración d'independencia d'Israel en 1948, l'empléu de los términos Palestina» y «palestín» por y pa los xudíos de la Palestina histórica cayó en desusu. Por casu, el periódicu en llingua inglesa The Palestine Post, fundáu por xudíos en 1932, camudó'l so nome en 1950 pol de Jerusalem Post. Dende entós los xudíos d'Israel y de los asentamientos asitiaos en Cixordania considérense israelinos. Los ciudadanos árabes d'Israel pueden identificase como israelinos y/o palestinos y/o árabes.[12]
L'usu xeneralizáu del términu "palestín" como autónimo referíu a la concepción nacionalista d'un "pueblu palestín" identificáu cola población autóctona de fala árabe empezó antes del españíu de la Primer Guerra Mundial,[13] y la primer esixencia d'independencia nacional foi emitida pol congresu siriu-palestín del 21 de setiembre de 1921.[14] Dempués de la creación del Estáu d'Israel y los éxodos de 1948 y 1967, el términu vieno significar non yá un llugar d'orixe, sinón l'afirmación d'un pasáu común y un futuru en forma d'nación-estáu palestín.[13]
Los primeros pasos escontra la creación d'una organización representativa del pueblu palestín dar nel primer cume de los Estaos árabes en xineru de 1964. A instancies d'ésta, a partir del mes de febreru'l representante de Palestina ante la Lliga Árabe, Ahmed Shukeiri, preparó la convocatoria d'un Conseyu Nacional Palestín (tamién llamáu Asamblea o Congresu naquel momentu) en Xerusalén pal mes de mayu. A tal fin constituyéronse comités qu'escoyeron a 422 miembros representativos de la comunidá palestina: alcaldes y presidentes de conseyos rurales y urbanos de la Franxa de Gaza y Cixordania, diputaos nel Parllamentu de Xordania, profesionales, llabradores, sindicalistes y representantes de los campos de refuxaos lo mesmo que d'organizaciones de muyeres y d'estudiantes. Na so sesión del 1 de xunu de 1964, el Conseyu adoptó resolvimientos empobinaos a dotar a los palestinos d'infrastructuras militares, financieres, polítiques y alministratives, y proclamó la creación de la Organización pa la Lliberación de Palestina (OLP).[15]
La OLP representó al pueblu palestín ante la comunidá internacional a partir de 1974, añu en que foi reconocida como'l so únicu representante llexítimu polos Estaos árabes y la ONX, que la so asamblea xeneral concedió-y l'estatus d'observador en calidá de movimientu de lliberación nacional.[16][17]
L'oxetivu declaráu de la OLP yera la destrucción del Estáu d'Israel por aciu la "llucha armada" y primeramente yera controlada pol gobiernu exipciu. La carta orgánica orixinal de la OLP llamaba abiertamente a l'aniquilación d'Israel, según la torna de los refuxaos palestinos y l'autodeterminación de los árabes palestinos, que nesi momentu atopar so la ocupación xordana y exipcia de los territorios de Cixordania y la Franxa de Gaza respeutivamente. En dicha carta la creación d'un Estáu palestín nun yera mentada, anque darréu la OLP adoptó la idea de fundar un Estáu independiente pa los palestinos dende'l Ríu Xordán hasta'l Mar Mediterraneu.[18]
La Primer Intifada (1987–93) foi la primera revuelta popular palestina contra la ocupación israelina de 1967, y darréu la OLP proclamó unilateralmente en 1988 la independencia de Palestina, que foi reconocida entós por 94 países.[19] El Conseyu Nacional Palestín emitió un documentu amiesto a la declaración d'independencia, que pidía la retirada d'Israel de los territorios ocupaos dende xunu de 1967, la devolución de la parte árabe de Xerusalén, una xusta solución al problema de los refuxaos y la convocatoria d'una conferencia internacional de paz sobre la base de les resolvimientos 242 y 338 del Conseyu de Seguridá de les Naciones Xuníes.[20] Estos acontecimientos contribuyeron a reforzar el sentimientu d'una identidá nacional palestina.
En 1993 robláronse los Alcuerdos d'Oslu, el primer alcuerdu interín de paz israelina-palestín. Taba previstu que'l procesu durara cinco años y terminara en 1999, cuando empezó la retirada de les fuercies israelines de la Franxa de Gaza y del área de Xericó. El vencimientu del plazu ensin qu'Israel reconociera l'Estáu de Palestina nin diera per terminada la ocupación dio llugar a la Segunda Intifada nel añu 2000,[21][22] que foi más violenta que la primera.[23]
Nuna opinión consultativa emitida en 2004, la Corte Internacional de Xusticia reparó que yá que Israel decidiera reconocer a la OLP como representante del pueblu palestín, la so esistencia yá nun yera cuestionable. La Corte apuntó tamién que l'alcuerdu interín israelín-palestín sobre la Franxa de Gaza y Cixordania del 28 de setiembre de 1995 faía numberoses referencies al pueblu palestín y a los sos «llexítimos derechos».[24] Con respectu a dereches del pueblu palestín a formar un Estáu soberanu independiente, el xurista alemán Thomas Giegerich afirmó que «El derechu a l'autodeterminación da al pueblu palestín de forma colectiva'l derechu inalienable de determinar llibremente'l so estatus políticu, ente qu'Israel, que reconoció'l pueblu palestín como un pueblu separáu, ta obligáu a promover y a respetar esi derechu de conformidá cola Carta de les Naciones Xuníes».[25]
L'Autoridá Nacional Palestina foi establecida oficialmente arriendes de los Alcuerdos d'Oslu como l'órganu alministrativu provisional nominalmente responsable de l'alministración de los centros de población palestina en Cixordania y la Franxa de Gaza.
Tres l'almisión de Palestina como país miembru de la Unesco el 31 d'ochobre de 2011,[26] al añu siguiente, el 29 de payares de 2012, l'Asamblea Xeneral de les Naciones Xuníes aldericó'l cambéu d'estatus del territoriu palestín na organización, por que pasara de ser «entidá» a "Estáu observador non miembru", lo que significaría una meyora diplomática pa la creación del Estáu de Palestina Estáu palestín independiente d'Israel.[27] El pidimientu de Palestina foi aprobada'l mesmu día con 138 votos a favor, 41 astenciones y 9 votos en contra. La resolución, copatrocinada por 60 países, pronuncióse a favor de los derechos inalienables del pueblu palestín y puxó pol fin de la ocupación israelina empecipiada en 1967 y por un Estáu palestín independiente, soberanu, democráticu y allegante con les fronteres definíes antes de 1967. [28]
Al mes siguiente, n'avientu de 2012, la ONX sustituyó'l nome de «Palestina» pol de «Estáu de Palestina», reconociendo implícitamente a Mahmud Abbas como presidente del nuevu Estáu.[29][30] D'acordies cola terminoloxía adoptada poles Naciones Xuníes, un decretu promulgáu'l 5 de xineru de 2013 pol presidente palestín sustituyó oficialmente'l nome d'Autoridá Nacional Palestina» per «Estáu de Palestina».[31][32] A finales de 2017, 137 países reconocíen oficialmente al Estáu de Palestina.[33]
- Árabe israelín
- Drusos
- Nakba
- Pueblu árabe
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
