From Wikipedia, the free encyclopedia
Les llingües sudániques orientales constitúin una caña ente les llingües nilo-saḥarianes, siendo la más importante en cuanto al númberu de falantes, y estiéndese dende'l sur d'Exiptu hasta'l norte de Tanzania.
Llingües sudániques orientales | ||
---|---|---|
Distribución xeográfica | África central y oriental | |
Países |
Sudán Sudán del Sur Exiptu Eritrea Etiopía Chad Kenia Tanzania Uganda Congo (RDC) | |
Filiación xenética | (agrupaes dientro de les Nilo-Saḥarianu.) | |
Subdivisiones |
Daju Jebel oriental Nara Nilóticu Nubiu Nyima Súrmico Tamano Temein-Tese | |
Ver tamién Idioma - Families - Clasificación de llingües | ||
[editar datos en Wikidata] |
El nubiu (o posiblemente'l meroíticu) da'l testimoniu escritu más antiguu. Pero la caña más importante ye la de les llingües nilótiques, al este d'África.
Según Bender 2000 [1980] la clasificación ye la siguiente:
Sudánicu <br />oriental |
| |||||||||||||||||||||||||||||||||
Sicasí Ehret 2001 [1984] llapada al grupu Saheliano oriental y estremar en tres rames:
Bender reconstrúi'l siguiente sistema consonánticu pal proto-sudánicu oriental:[1]
La reconstrucción de *c ye insegura y nun ta claro qu'esistan pares mínimos. Tocantes a otros fonemes, que la so esistencia sí ye más segura, resulta difícil reconstruyir dalgunos de les traces subfonémicos, asina *t2 y *d2 reconstruyir pa dar cuenta alternacias de tipu d/t, al igual que *l2, *l3 postular pa delles alternacias de tipu l/r, ente que *l4 postular pa una variación alofónica aparentemente llibre l ~r. Finalmente *g2 da cuenta d'alternances g/k. Magar los detalles nun son reconstruibles nel estáu de conocencia actual los fonemes /*t2, *t2; *l2, *l3, *l4; *g2/ podríen corresponder a fonemes dientro del conxuntu /tʼ, ɗ, ṭ, ḍ, θ, z; ɹ, ɻ, ɽ, ɺ, ɭ, ɬ, ɮ; x, ɣ/.
Los numberales en distintes llingües sudániques occidentales:
GLOSA | Septentrional | Meridional | PROTO- SUDÁNICU | ||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
PROTO- NUBIU |
Nara | PROTO- NYIMA |
PROTO- TAMANO |
PROTO- SÚRMICO |
PROTO- JEBEL |
PROTO- DAJU |
PROTO- NILÓTICU | ||
'1' | *weer | dōkkūū | *kor- | *-onom | *di-y | *ungun | *-kyɛl | * | |
'2' | *ori(?) | àrigáà | *a-ram- | *wari | *ramːan | *watːi | *pɛtdaɣ | *a-reik | *wari(?) |
'3' | *toski | sāāná | *eti(?) | *odo~*ede | *kɔdɔs | * | |||
'4' | *kims- | šōōná | *kors- | *kus-(?) | *-wec | *tɛspɛt | *-ŋwan | * | |
'5' | *dicci | wiita | *mul | *masi | *el toːr | *moduk | *mut- | *mud-(?)/ *el toːr | |
'6' | *gorci | dáátà | *kurš(?) | *toor | *tur-k-onom | *aɣaŋ | *5+1 | * | |
'7' | *kolod | jāārigáà | *kulad | *koli | *tur-kɪ-ram | *pɛt-anda | *5+2 | * | |
'8' | *idiw | dèssèná | *kimis(?) | *tur-k- | *kɔdɔs-anda | *5+3 | * | ||
'9' | *oskodi | lùfūttá-màdāā | *uku- | *tur-k-wec | *bist-anda | *5+4 | * | ||
'10' | *dimi- | lùfūk | *-bura | *mir | *amoto | *caːraːli | *(saʔ-)asːɪŋ | *tɔmɔn | *tɔmɔn |
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.