কাৰ্বন নেন'টিউব
From Wikipedia, the free encyclopedia
কাৰ্বন নেন'টিউব (ইংৰাজী: Carbon nanotube, CNT) হৈছে কাৰ্বনৰ এটি প্ৰতিৰূপ, যি চিলিণ্ডাৰ আকৃতিত উপলব্দ। স্থিতিস্থাপকতা ইয়াৰ প্ৰধান বৈশিষ্ট্য। ই দুটা প্ৰকাৰত উপলব্ধ: (১) চিংগল ৱাল নেন'টিউব বা এক স্তৰ বিশিষ্ট নেন'টিউব হৈছে যাৰ ব্যাসৰেখা নেন'মিটাৰত, তাৰ সমষ্টিয়ে SWCNTs বা ছিংগল ৱাল কাৰ্বন নেনটিউবছ বা এক স্তৰ বিশিষ্ট। (২) বহু-স্তৰ বিশিষ্ট বা মাল্টি ৱাল কাৰ্বন নেনটিউব (ইংৰাজী: MWCNTs) য'ত এক স্তৰীয় নেন'টিউববোৰ ভাণ-ডাৰৱাল বলৰ জৰিয়তে গছৰ গাৰ চাপৰ নিচিনা আকৃতিৰে জোৰা লাগি থাকে। লেজাৰ অপসাৰণ পদ্ধতিৰে নেন'টিউব প্ৰস্তুত কৰা যায়। জাপানী পদাৰ্থবিদ সুমিও ইজিমা য়ে প্ৰথমে কাৰ্বন নেন'টিউব আৱিষ্কাৰ কৰিছিল। কাৰ্বন নেন'টিউব ( CNT ) হৈছে কাৰ্বনৰ দ্বাৰা নিৰ্মিত নলী যাৰ ব্যাসৰ নেন'মিটাৰ পৰিসৰ ( nanoscale ) । কাৰ্বনৰ অন্যতম এলোট্ৰপ ৷
এই প্ৰবন্ধটোত কোনো কোনো স্থানত তথ্যসূত্ৰ বা প্ৰসংগৰ উল্লেখ প্ৰয়োজন। অনুগ্ৰহ কৰি বিশ্বাসযোগ্য উৎস দেখুৱাই এই প্ৰবন্ধটো উন্নত কৰাত সহায় কৰক। বিশ্বাসযোগ্য তথ্য উৎসৰ উল্লেখ নথকা প্ৰবন্ধৰ বিশ্বাসযোগ্যতা কমে আৰু অনেক ক্ষেত্ৰত ই ইয়াক বিশ্বাস কৰি লোৱা পঢ়ুৱৈৰ ক্ষতি সাধনো কৰিব পাৰে। সেয়ে তথ্য-উৎসৰ উল্লেখ নথকা প্ৰবন্ধক প্ৰত্যাহ্বান জনোৱা হ'ব পাৰে। আনহাতে পঢ়ুৱৈসকলেও প্ৰবন্ধটোত য’ত প্ৰয়োজন যেন দেখে সেই বাক্যৰ পাছত {{উদ্ধৃতিৰ প্ৰয়োজন}} বুলি লিখি ৰাখিও ৱিকিপিডিয়াত উৎসৰ উল্লেখৰ ক্ষেত্ৰত ৰাইজক সজাগ কৰিব পাৰে। |
একক বেৰৰ কাৰ্বন নেন'টিউবৰ ( SWCNTs ) ব্যাস প্ৰায় ০.৫–২.০ নেন'মিটাৰ , যিটো মানুহৰ চুলিৰ প্ৰস্থতকৈ প্ৰায় ১ লাখ গুণ সৰু। ফুটা চিলিণ্ডাৰ গঠন কৰিবলৈ গুটিয়াই গুটিয়াই দ্বিমাত্ৰিক গ্ৰেফিন শ্বীটৰ পৰা কাটাআউট হিচাপে আদৰ্শ হিচাপে ল’ব পাৰি।
বহু-বেৰযুক্ত কাৰ্বন নেন'টিউব ( MWCNTs ) এটা বাহৰ দ্বাৰা গঠিত একক-বেৰৰ কাৰ্বন নেন'টিউব ৰ দ্বাৰা গঠিত। দুটা আৰু ত্ৰিবেৰৰ কাৰ্বন নেন'টিউব MWCNT ৰ বিশেষ ক্ষেত্ৰ। কাৰ্বন নেন'টিউবে উল্লেখযোগ্য ধৰ্ম প্ৰদৰ্শন কৰিব পাৰে, যেনে ব্যতিক্ৰমী টান শক্তি আৰু তাপ পৰিবাহীতা কাৰণ ইয়াৰ নেন'গাঁথনি আৰু কাৰ্বন পৰমাণুৰ মাজৰ বন্ধনৰ শক্তি । কিছুমান SWCNT গঠনে উচ্চ বৈদ্যুতিক পৰিবাহীতা প্ৰদৰ্শন কৰে আনহাতে আন কিছুমান অৰ্ধপৰিবাহী । ইয়াৰ উপৰিও কাৰ্বন নেন'টিউবক ৰাসায়নিকভাৱে পৰিৱৰ্তন কৰিব পাৰি। এই ধৰ্মসমূহ প্ৰযুক্তিৰ বহু ক্ষেত্ৰত মূল্যৱান হ'ব বুলি আশা কৰা হৈছে, যেনে ইলেক্ট্ৰনিক্স , অপটিক্স , কম্পোজিট পদাৰ্থ ( কাৰ্বন ফাইবাৰৰ সলনি বা পৰিপূৰক ), নেন'প্ৰযুক্তি আৰু পদাৰ্থ বিজ্ঞানৰ অন্যান্য প্ৰয়োগ ।
SWCNTs ৰ বাবে ভৱিষ্যদ্বাণী কৰা ধৰ্মসমূহ প্ৰলোভনজনক আছিল, কিন্তু ইয়াক সংশ্লেষণৰ পথৰ অভাৱ আছিল ১৯৯৩ চনলৈকে, যেতিয়া NEC আৰু Bethune et al. আই বি এম-এ স্বতন্ত্ৰভাৱে আৱিষ্কাৰ কৰিছিল যে সহ-বাষ্পীভৱনকাৰী কাৰ্বন আৰু পৰিৱৰ্তন ধাতু যেনে লোহা আৰু কোবাল্টে বিশেষভাৱে SWCNT গঠনক অনুঘটক হিচাপে কাম কৰিব পাৰে। এই আৱিষ্কাৰসমূহে গৱেষণাৰ সূচনা কৰে যিয়ে অনুঘটক উৎপাদন কৌশলৰ কাৰ্যক্ষমতা বহু পৰিমাণে বৃদ্ধি কৰাত সফল হয় আৰু SWCNT সমূহৰ বৈশিষ্ট্য নিৰ্ণয় আৰু প্ৰয়োগ বিচাৰি উলিওৱাৰ কামৰ বিস্ফোৰণৰ সূচনা কৰে।