Hamburgo

A Ciudat Libre y Hanseatica d'Hamburgo, (en alemán Hamburg /ˈhambʊɐk/, en baixo alemán Hamborg /ˈhambʊɪç/) ye una ciudat situata a o norte d'Alemanya. Antimás tamién ye un estau federau que tien una amplaria no muito mayor que a d'a mesma ciudat (755 km²).^[2] Hamburgo ye a segunda mayor ciudat d'Alemanya dimpués de Berlín y a seisena d'a Unión Europea.^[3] A población d'a ciudat blinca d'os 1,8 millons d'habitants, mientres que a Rechión Metropolitana d'Hamburgo (que incluye partis d'os estaus federatos vecins de Baixa Saxonia y Schleswig-Holstein) tien mas de 5 millons d'habitants. A cantos d'o río Elba, o puerto d'Hamburgo ye o segundo puerto mas gran d'Europa (dimpués d'o puerto de Rotterdam) y o deceno mas gran d'o mundo.

Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla.

Ciudat Libre y Hanseatica d'Hamburgo Freie und Hansestadt Hamburg
Ciudat hanseatica y estau d'Alemanya
Bandera Escudo
Mapa de situación en Alemanya
Entidat  • Estau	Ciudat hanseatica y estau Alemanya
Capital	Hamburgo
Idioma oficial  • Atros idiomas	Alemán Baixo alemán
Superficie  • Total	755.09 km²
Gubierno  • Alcalde	Carl Vincent Krogmann
Población  • Total (2014)  • Densidat	1 758 041 hab. 2.453 hab/km²
‎Chentilicio	Hamburgués/a[1]
ISO 3166-2	DE-HH
Pachina web oficial

O nombre oficial d'Hamburgo, Ciudat Libre y Hanseatica d'Hamburgo (en alemán Freie und Hansestadt Hamburg),^[4] reflecta a historia d'a ciudat como miembro d'a Liga hanseatica, como ciudat libre imperial d'o Sacro Imperio Romano Chermanico, y o feito de que Hamburgo ye una ciudat estau y un d'os deciseis estaus d'Alemanya. Antis d'a unificación d'Alemanya en 1871, Hamburgo yera un estau sobirán.

Hamburgo ye un gran nyudo de comunicacions en o Norte d'Alemanya y un d'os prencipals d'Europa. Amás s'ha convertito en un centro industrial y de medios de comunicación con fabricas y instalacions d'interpresas como Airbus, Blohm + Voss y Aurubis. A emisora de radio y televisión Norddeutscher Rundfunk y as editorials Gruner + Jahr y Spiegel-Verlag son os dos pilars prencipals d'a industria mediatica en Hamburgo. Hamburgo tamién ha estau un important centro financiero mientres muitos sieglos, y ye a seu d'o segundo banco mas antigo d'o mundo, o Berenberg Bank. En total, bi ha mas de 120.000 interpresas.

D'atra man a ciudat ye un important centro turistico tanto ta visitants d'o propio país como ta foranos. Hamburgo se trobaba en 2012 en o puesto 17 de ciudaz con millor calidat de vida ,^[5] y, en 2010, yera en a 10^ena posición.

Cheografía

Hamburgo dende a Estación Espacial Internacional

Hamburgo se troba en a parti sud d'a peninsula de Chutlandia, chustament entre Europa Continental por o sud y Escandinavia por o norte. A mar d'o Norte se troba a l'ueste y a mar Baltica a o nord-este d'Hamburgo. Hamburgo se situa chunto a o río Elba en o forcallo con os ríos Alster y Bille. O centro d'a ciudat city centre ye arredol d'o Binnenalster ("Alster interior") y l'Außenalster ("Alster exterior") dos lacos artificials formatos en entibar o río Alster. A isla de Neuwerk y as dos chicotas islas vecinas de Scharhörn y Nigehörn, situatas en o Parque nacional d'a mar de Frisia hamburgués, fan tamién parti d'Hamburgo.^[6]

Os barrios de Neuenfelde, Cranz, Francop y Finkenwerder fa parti d'a rechión conoixita como Altes Land, a mayor rechión productora de fruita d'Europa Central. En o barrio de Neugraben-Fischbek se troba o Hasselbrack, o punto mas alto d'Hamburgo con una altaria de 116,2 m.^[7]

Clima

Hamburgo tien un clima oceanico. O clima d'Hamburgo ye influyenciato por trobar-se amán d'a costa y d'as masas d'aire marín que s'orichinan en l'Oceano Atlantico. En os almarchals bi ha un clima maritimo templato. Os nevazos son raros y nomás bi'n ha una u dos vegadas a l'anyo.

Os meses mas calidos son chunio, chulio y agosto, con temperaturas maximas d'entre 19,9 y 22,2 °C. Os meses mas fredos son aviento, chinero y febrero cuan as minimas temperaturas son d'entre -1.4 y 0.0 °C.

Cultura

Cine

En a ciudat d'Hamburgo se celebra lo Festival de Cine d'Hamburgo (Filmfest Hamburg), a on cada anyo se conceden bels premios ciematograficos.

Demografía

Poblacions inmigrants importants[8]
País	Población (2012)
Turquía	50.261
Polonia	22.401
Afganistán	11.996
Serbia	10.014
Portugal	8.627
Rusia	7.521
Grecia	6.230
Italia	6.106
Irán	5.658
Ghana	5.414
Filipinas	4.890

A 31 d'aviento de 2006, bi heba 1.754.182 personas rechistradas en o censo d'a ciudat d'Hamburgo (un 6.2% mas d'os 1.652.363 rechistratos en 1990) en un aria de 755,3 km². A densidat de población yera de 2.322 hab/km².^[9] L'aria metropolitana d'Hamburgo tien una población total de bels 4,3 millons de personas, que viven en una superficie de 19.000 km².^[10]

Bi heba 856.132 hombres y 898.050 mullers censatos en Hamburgo. Por cada 1.000 hombres, bi heba 1.049 mullers. En 2006, bi naixioron 16.089 personas d'Hamburgo (d'os que un 33,1% yeran de mullers que no casadas); 6.921 vodas y 4.583 divorcios. En a ciudat, os ninos menors de 18 anyos representaban un 15.7% d'a población y as personas mayors de 65 anyos un 18.8%.^[9]

Recent estimates put the number of people with a migrant background at 30% (515.000).^[11] Os immigrants yeran plegatos de 180 países diferents, entre os que se trobaban Turquía, Polonia, Rusia, Afganistán, Pakistán, Cazaquistán, Irán u Ghana.

En 1999, bi heba 910.304 casas, en as que en un 18.9% teneban ninos menors de 18; o 47.9% d'istas las formaban personas sin parella. A meyana ye de 1.9 personas por casa.^[12]

Antepasaus d'os habitants d'Hamburgo^[11]

Antepasaus	Porcentache
Alemans	70.6% (1.231.993)
Atros europeus	13.7% (240.052)
Asiaticos	6.3% (109.933)
Turcos	5.3% (92.766)
Africanos	2.0% (34.847)
Hispanos y caribenyos	0.9% (16.224)
Atros/desconoixitos	1.2% (20.958)

Organización politico-administrativa

Hamburgo ye una ciudat-estau. A ciudat d'Hamburgo en Alemanya se divide administrativament en 7 districtos (en alemán Bezirke) que se subdividen en 104 vicos (en alemán Stadtteile).

Districtos d'Hamburgo

O chefe d'o gubierno d'a ciudat-estau ye lo Primer Alcalde y President d'o Senado (en alemán Erster Bürgermeister und Präsident des Senats).

Lista d'o Primer Alcalde y President d'o Senado d'Hamburgo

#	Imachen	Primer alcalde	Inicio d'a lechislatura	Final d'a lechislatura	Partiu
1		Max Brauer	19 de noviembre de 1946	2 d'aviento de 1953		SPD
2		Kurt Sieveking	2 d'aviento de 1953	4 d'aviento de 1957		CDU)
3		Max Brauer	4 d'aviento de 1957	31 d'aviento de 1960		SPD
4		Paul Nevermann	1 de chinero de 1961	9 de chunyo de 1965		SPD
5		Herbert Weichmann	9 de chunyo de 1965	9 de chunyo de 1971		SPD
6		Peter Schulz	9 de chunyo de 1971	4 de noviembre 1974		SPD
7		Hans-Ulrich Klose	12 de noviembre 1974	25 de mayo de 1981		SPD
8		Klaus von Dohnanyi	24 de chunyo de 1981	8 de chunyo de 1988		SPD
9		Henning Voscherau	8 de chunyo de 1988	8 d'otubre de 1997		SPD
10		Ortwin Runde	12de noviembre 1997	31 d'otubre de 2001		SPD
11		Ole von Beust	31 d'otubre de 2001	25 d'agosto de 2010		CDU
12		Christoph Ahlhaus	25 d'agosto de 2010	7 de marzo de 2011		CDU
13		Olaf Scholz	7 de marzo de 2011	13 de marzo de 2018		SPD
14		Peter Tschentscher	28 de marzo de 2018			SPD

Esporte

• O FC St. Pauli y o Hamburger SV son dos clubs de fútbol con seu en ista ciudat y que partecipan en a Bundesliga alemana de fútbol.

Localidaz achirmanatas

Hamburgo

Hamburgo tien nueu localidaz achirmanatas arredol d'o mundo. Dar es Salaam (Tanzania) ye a zaguera que s'adhibió a la lista en 2010.^[13]

Sant Petersburgo, Rusia, (por ixas envueltas Unión Sovietica), dende 1957 Marsiella, Francia, dende 1958 Xangai, Republica Popular China, dende 1986 Dresde, Alemanya (por ixas envueltas Alemanya Oriental), dende 1987[14] León, Nicaragua, dende 1989

Osaka, Chapón, dende 1989 Praga, Republica Checa, dende 1990 Chicago, Estaus Unius, dende 1994 Dar es Salaam, Tanzania, dende 2010

Puestos d'intrés

• Elbphilharmonie (u Elphi).
• St. Pauli-Landungsbrücken.
• Speicherstadt.
• Casa d'a Ciudat d'Hamburgo.
• Reeperbahn.
• Ilesia de Sant Nicolau d'Hamburgo.

Personalidaz naixitas de Hamburgo

• Angela Merkel, politica.
• Johannes Brahms, compositor.

Gastronomía

A causa d'a suya historia centenaria como una important ciudat portuaria, la cocina d'Hamburgo ye muit diversificada. Dica o sieglo XX, a cocina d'Hamburgo se carauterizaba prencipalment por l'amplia variedat de diferents tipos de pescau d'o río Elba y d'a cercana Mar Baltica.

Virollas tipicas son:

• Birnen, Bohnen und Speck.
• Labskaus.
• Rote Grütze.
• Franzbrötchen.
• Hamburger Speck.