Os didos[1] (d'o latín < DIGITUS)[2] u ditals son as estremidaz articulatas d'as mans y os pietz d'o ser humán y de bels animals como os simios y atros vertebratos. A presencia d'os didos caracteriza a branca d'os tetrapodos.
 |
Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla. |
Os didos humans
Os didos humans son cinco por cada man y piet. Coloquialment os didos d'a man reciben un nombre diferent ta distingir-los, prendipiando por o mas radial dica o mas cubital, son os sigüients:
- Pulgar (u dido gran), indispensable ta a prensión.
- Dido index.
- Dido cordial (u dido corazón, u meyo), ye o mas luengo.
- Dido anular.
- Currín (u dido chicot).
Función
Ta o ser humán y os primates os didos d'a man resultan útils ta a prensión. En as aus sirven basicament ta subchectar-se a las brancas. Os didos a mas a mas aportan información sobre a temperatura, a estructura y a textura d'un obchecto palpiato.
Ye notoria l'habilidat humana de leyer Braille con as puntas d'os didos.
Anatomia d'os dedos humans
En relación a la resta d'o cuerpo humán os polpillos d'os dedos tienen una alta concentración de terminacions niervosas fendo-los centros de sensación tactil; tocar bella cosa u belún se fa a sobén con as mans u particularment con os dedos.
Bi ha tres uesos en cada dido ditos a falanche proximal, a falancheta y a falanche distal (o falanchina). Cada dido tien tres unions. A primera unión ye a on s'achuntan os uesos que forman a palma d'a man, os metacarpians, con o primer ueso d'o dido dito falanche proximal. A segunda chunta ye a chunta interfalanchica proximal y a tercera ye a chunta interfalanchica distal. Cadaguna d'istas chuntas ye cubierta d'un cartilago articular. O cartilago articular ye o material esponchoso que cubre a fin d'uesos que constituyen una chunta.
Cada dido ye provisto d'un tendón extensor, dos tendons flexors, o superficial y o fundo, y os musclos interosios y lumbricals.
Una excepción considerable la trobamos en o pulgar que no disposa de falanchina y con os suyos tendons rotors y flexors situatos en a mesma man.
Se veiga tamién
- Digitigrado.
- Polidactilia.
Referencias
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
