L'asturleyonés central ye o conchunto de parlas asturleyonesas de que se charran en o centro d'Asturias y una parte chicota d'o norte de Leyón. Ye a base d'o estandard de l'asturleyonés que s'ha feito en Asturias.
- En l'asturiano central de Mieres, Pola de Lena, Aller, cabo de Peñas, a l'igual que en o pasiego a vocal tonica se cierra debant u absoluta: pirru se opone a perra, perros, sentu a santa, santos.
- En Aller a inflexión se da tamién debant i: ebri, cumi
- En a cuenca d'o Nalón a no se cierra en e sino en a: Pachu > Pochu.
- En l'actualidad no bi ha diftongos decrexients d'orichen latín en o central, pero n'i habió en o sieglo XII.
- Bi ha una especie de ü francesa.
- O diftongo -ie- se reduce ta -i: timpu ("tiempo").
- As vocals finals -o y -e se cierran en posición final: llechi, isi, muzu, pilu, gotu, Clou.
- Bi ha una aspirata h- debant o diftongo -ue-.
- Bi ha una prepalatal -x-.
- Se rechistra a tipica palatalización d'a L- y N- inicials: llubu, ñal ("niedo") y as evolucions de -LL- y -NN- como ll y ñ: gallina, cabaña.
- Se rechistra a perduga d'as fricativas intervocalicas: reundu, cou ("cabo") preuntar.
- En a parla ovetense y d'a redolata bi ha yeismo (palla = paya) pero en a zona mes arcaizant (Bimenes), bi ha oposición entre os dos fonemas.
- En Bimenes os plurals femenins son en -is (vaquis, casis) en cuenta de en -es.
- Bi ha neutro de materia como en asturiano oriental: tela blanco, agua sucio.
Más información Asturleyonés central ...
Asturleyonés central |
|
Localización cheografica |
Estau |
{{{estau}}} |
País |
{{{país}}} |
Rechión |
{{{rechión}}} |
Parlau en |
Asturias
Leyón |
Lugars principals |
Mieres |
Atras denominacions |
|
Charradors |
|
Oficial en |
{{{oficial}}} |
Reconoixiu en |
{{{reconoixiu}}} |
Regulau por |
|
Vitalidat |
|
Escritors principals |
|
Rasgos dialectals |
|
{{{familia1}}} |
ISO 639-1 |
{{{iso1}}} |
ISO 639-2 |
|
ISO 639-3 |
|
SIL |
|
Cerrar
Más información Variants centrals de l'asturleyonés ...
Cerrar
Más información Grupos de parlas adintro de l' ...
Cerrar