From Wikipedia, the free encyclopedia
As Corz de Tarazona de 1592 estioron Corz d'o Reino d'Aragón convocadas por Felipe II, estando as primeras corz aragonesas celebradas dimpués d'a dentrada en o reino de l'exercito reyal pa safocar as Alteracions de 1591. As corz prencipioron o 15 de chunio de 1592 y se clausuroron o 2 d'aviento siguient.
 |
Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla. |
| Corz de Tarazona 1592 | |
|---|---|
_09.jpg) | |
| Casa d'a ciudat y loncha de Tarazona | |
| Información cheneral | |
| Puesto | Casa d'a Ciudat de Tarazona |
| Ciudat |  Tarazona |
| Monarca | Felipe I d'Aragón |
| Preside | Andrés de Cabrera y Bobadilla |
| Principals temas | |
| - Alteracions de 1591 - O prencipe Felipe chura os fueros | |
| Corz d'o Reino d'Aragón | |
| Anteriors | Posteriors |
| Monzón 1585 | Balbastro-Calatayú 1626 |
Mapa | |
  | |
Istas corz se celebroron dimpués d'os enfrontinamientos en Zaragoza entre os partidarios de Antonio Pérez d'un costau, y as institucions aragonesas y o Santo Oficio de l'atro, que desembocoron en l'asasinato d'o representant reyal en o pleito d'o virrei forano, o marqués d'Almenara, a fuyida d'Antonio Pérez, y a decisión d'o rei de dentrar con un exercito en Aragón pa restablir l'orden. A Deputación y o Chusticia d'Aragón decidioron resistir a l'exercito reyal, pero a manca d'emparo difuera de Zaragoza pa iste afer fació desistir a os sublevaus y l'exercito reyal dentró en Aragón y en Zaragoza sin trobar garra resistencia. O rei mandó executar a o Chusticia Chuan V de Lanuza y a atros liders d'o devantamiento y engarcholó a atros que heban emparau a os amotinaus, como a o Marqués de Villafermosa y a o Conte d'Aranda. L'exercito reyal remanió acantonau en diversas localidaz d'Aragón entre a celebración d'istas corz.
As corz estioron convocadas por cedula emitida en Madrit o 6 d'abril de 1592 pa que prencipiasen o 9 de mayo en Tarazona, a ciudat aragonesa mas amanada a la muga con Castiella. O rei pidió que, a causa d'as suyas atras responsabilidatz y o suyo estau de salut, se permitise que as corz estasen engueradas y presididas por l'arcebispe de Zaragoza, Andrés de Cabrera y Bobadilla, prometendo atender a suya clausura.[1] Dimpués de negociar-se con os brazos, s'acceptó la propuesta y as corz podioron estar feitas a devantadera o 15 de chunio, con o bispe de Uesca fendo la respuesta a la proposición reyal, en cuenta d'o arzobispo de Zaragoza como yera o costumbre.[2] L'important papel de Chusticia, vacant dende a execución de Chuan de Lanuza y Urrea, fue desempenyau por o rechent de l'oficio de Chusticia, Martín Batista de Lanuza, que dimpués sería nombrau por o rei president d'o Consello Supremo d'a Corona d'Aragón y por o suyo succesor Chusticia d'Aragón. L'arcebispe de Zaragoza feneixió o 25 d'agosto, dimpués de que o rechent d'o Consello Supremo d'Aragón fue habilitau pa celebrar o solio d'aprebación d'o fuero autorizando a prener decisions por mayoría d'os brazos.
As decisions prencipals presas por istas corz estioron:
Os brazos tamién demandoron a o rei que retirase a o suyo exercito d'Aragón y le concedioron un servicio de 700.000 libras chaquesas.
O rei arribó ta Tarazona o 30 de noviembre, dimpués que hesen estau executaus os prencipals culpables d'as alteracions y que morisen en prisión o conde d'Aranda y o marqués Villafermosa. A suya primera disposición estió nombrar Chusticia d'Aragón a Juan Campi, que yera o rechente d'o Consello Supremo d'Aragón y que feneixería a os pocos días, nombrando o rei dimpués a Urbano Jiménez de Aragues. Tamién concedió un perdón cheneral a toz os que alavez yeran presos u encausaus en Aragón por as alteracions, con a excepción d'os lugartenients d'o Chusticia y letraus que emparoron a resistencia a l'exercito reyal, que estioron desterraus, y dos condenaus mas.[11] O 2 d'aviento lo prencipe Felipe churó os fueros como prencipe hereu d'Aragón y o rei sancionó os fueros aprebaus, clausurando as corz.[12]
L'exercito reyal, fueras de por os guarnimientos d'a ciudadela de Chaca y de l'Alchafaría de Zaragoza, salió d'Aragón l'anyo siguient, dimpués que estasen desarmaus os moriscos, con unas unidaz pasando ta Italia, atras ta o Rosellón y atras tornando ta Castiella.[13]
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
