Berons
From Wikipedia, the free encyclopedia
Os berons (berones en latín) fuoron un pueblo prerromano en as edaz de Bronce y de Fierro d'a peninsula iberica. Tanto as fuents clasicas,[1][2] como os investigadors modernos,[3][4] consideran que os berons yeran un pueblo celta, encara que no incluyiu entre os pueblos celtibers.
Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla. |
Berons (†) Berones | ||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| ||||||||||||
| ||||||||||||
Celtibero | ||||||||||||
Celtibers y atros pueblos celtas | ||||||||||||
Berons en Celtiberia |
As mugas cheograficas d'ista etnia son imprecisas, abarcan un gran territorio en a depresión d'Ebro dende a sierra de Cantabria dica o río Cidacos, ocupando parti d'as actuals Alaba, Burgos, La Rioja y Navarra. Ciudaz importants d'iste pueblo estioron Oliba u Lybia,[5] Tritio Metallo y Varia, ista zaguera a suya urbe prencipal[6][7][8] identificada con o chacimiento arqueolochico de La Custodia en o termín municipal de Viana en Navarra, podendo estar o suyo castro esfensivo situau en l'amanau Mont Cantabria.[9] Posteriorment, en l'antiguo territorio berón y chunto a o puesto a on yera Varia sería fundada a población romana de Vareia, d'alcuerdo a bellas hipotesis.[9]
Fuoron descritos por historiadors como Ptolomeu, Estrabón, Aulo Hircio u Tito Livio entre atros. Tito Livio os nombra en o relato d'as Guerras Sertorianas de l'anyo 76 aC[10] como enemigos de Sertorio y o suyo exercito. Estrabón fa referencia a la suya identidat explicitament celtica[11] y Aulo Hircio, en o suyo libro Bellum Alexandrinum describe a bravura y posterior fidelidat a Roma d'os guerrers berons.[12]
Desapareixe como pueblo en as fuents clasicas en l'anyo 72 aC dimpués d'a fin d'as guerras sertorianas, encara que bellas poblacions mantienen mientres bel tiempo a suya cultura debiu a una romanización tardana.