Alamanico de Zúrich
From Wikipedia, the free encyclopedia
L'alamanico de Zúrich (en alamanico de Zúrich Züritüütsch, en alemán Zürichdeutsch) ye o subdialecto de l'alto alamanico charrau en o cantón de Zúrich, en Suiza.
Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla. |
Alamanico de Zúrich Züritüütsch | |
---|---|
Variedaz de l'alamanico | |
Mapa de distribución d'os distintos subdialectos | |
Localización cheografica | |
Estau | {{{estau}}} |
País | {{{país}}} |
Rechión | {{{rechión}}} |
Parlau en | Suiza |
Lugars principals | Cantón de Zúrich |
Estatus | |
Atras denominacions | {{{atras denominacions}}} |
Charradors | |
Oficial en | |
Reconoixiu en | {{{reconoixiu}}} |
Regulau por | |
Vitalidat | Alta |
Literatura | |
Escritors principals | |
Rasgos dialectals | Alto alamanico |
Clasificación lingüistica | |
Indoeuropea | |
Codigos | |
ISO 639-1 | de |
ISO 639-2 | ger |
ISO 639-3 | |
SIL |
Se divide en seis subdialectos distribuyius por tot o cantón difueras d'as rechions a o norte d'os ríos Thur y Rin.
- O dialecto d'a ciudat de Zúrich (Stadt-Mundart)
- O dialecto charrau arredol d'o lago de Zúrich (See-Mundart)
- O dialecto d'o districto de Knonaueramt, a l'ueste de l'Albis (Ämtler Mundart)
- O dialecto de l'aria de Winterthur
- O dialecto de Zürcher Oberland arredol d'o lago Pfäffikon y en l'alta val de Töss
- O dialecto de Zürcher Unterland en a redolada de Bülach y Dielsdorf
Como toz os dialectos de l'alemán suizo, ye mas que mas una luenga charrada, estando a luenga escrita l'alemán stándard. Asinas, no bi ha una ortografía oficial d'o dialecto de Zúrich. Cuan s'ha d'escribir, se fan servir as normas descritas por Eugen Dieth en o suyo libro Schwyzertütschi Dialäktschrift; pero de feito nomás os expertos en ista luenga conoixe ista norma. Amás as normas graficas de Dieth fan servir muitos diacriticos que no gosan trobar-se en un teclau normal. A chent choven gosa emplegar o dialecto ta comunicar-se por mensaches de texto a traviés d'os suyos mobils. Como no bi ha un stándard escrito fan servir por un regular os regles ortograficos de l'alemán stándard ta escribir l'alemán suizo.
O dialecto de Zúrich se veye cheneralment como mas rapedo y menos melodico que por eixemplo o dialecto de Berna. En a zona norte d'o cantón, a "r" se prenuncia como una vibrante multiple uvular, mientres que en a ciudat, a redolada d'o lago y o sud d'o cantón se prenuncua como una vibrant alveolar multiple.
Una caracteristica intresant ye que o subdialecto d'a ciudat ha adoptau mas facilment influyencias foranas; particularment, a segunda cheneración d'italians (secondi) d'una man, y o l'anglés a traviés d'os medios de comunicación d'atra, han teniu una important influyencia en ista parla. As ondas d'inmigración de turcos y ciudadans procedents d'os países de l'antiga Yugoslavia en a decada de 1990 tamién han influyiu.